De millennial is gewoon anders

Het begon met een column in NRC Handelsblad waarin Auke Kok verkondigde dat millennials zich verspreiden door de stad als meikevers - ongedierte dus. De jongeren zouden een luie en verwende indruk maken.

'Heeft alles meegezeten in je leven, is het weer niet goed,' aldus Kok. Als reactie plaatste Vice dinsdag een betoog waarin 'het scheve beeld van millennials' wordt tegen­gesproken, en televisiemaker Tim den Besten nam het voor de groep op, want 'dat imagoprobleem is superarelaxed.'

Hoe zit het nou eigenlijk? Zijn millennials wel of niet lui en verwend?

Keuzestress
Volgens Gerrit Breeuwsma, ontwikkelings­psycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen, is het iets van alle tijden dat ouderen klagen over jongeren. "Als ze hun jeugd met die van de jongeren vergelijken, zien ze dat die generatie een aantal zaken anders doet."

Wat daarop volgt is een oordeel, dat vaak negatief is. Volgens Breeuwsma is het grootste pijnpunt dat ouderen vroeger van alles moesten bevechten dat jongeren in hun schoot geworpen krijgen. "Maar we moeten niet vergeten dat die luxe net zo goed geldt voor de generatie die klaagt." Ouderen trekken een vergelijking met de welvaart die zij vroeger hadden, terwijl het welvaartsniveau voor iedereen is gestegen.

De afgelopen jaren zijn er uiteenlopende labels aan millennials gehangen. Zo zouden ze narcistisch zijn onder de invloed van sociale media, maar tegelijkertijd ook erg flexibel vanwege een groot verlangen naar vrijheid. Uit recent onderzoek van de Universiteit Utrecht in samenwerking met YoungCapital onder bijna vierduizend respondenten blijkt dat zeven van de tien Europese jongeren een leuke baan boven een hoog salaris verkiezen.

Dingen leren
Verder vindt 90 procent de mogelijkheid om nieuwe dingen te leren het belangrijkst in de keuze voor een werkgever.

"Ik verbaas me over de lichtvoetigheid waarmee keuzestress vaak wordt afgedaan," zegt psycholoog en loopbaanbegeleider Nienke Wijnants. In 2008 schreef ze een boek over millennials: Het dertigersdilemma.

"Er werd lang gedacht dat keuzes hebben altijd aantrekkelijker is dan voor een voldongen feit staan. Eind jaren negentig werd pas onderzocht of er geen bovengrens is, hoeveel opties nog aantrekkelijk zijn. Psychische stress, ongemak en spijt bleken enorm groot te worden bij het explosief toenemen van keuzemogelijkheden."

Dit is volgens Wijnants een belangrijke factor voor het toenemend aantal mensen met een burn-out. "Vroeger kregen mensen meestal een burn-out doordat ze zich in hun werk verloren, maar je ziet nu veel vaker dat de veeleisende maatschappij de oorzaak is. Mensen zijn overprikkeld door werk, vriendschappen, relaties, sociale media en ga zo maar door."

Daadkrachtig
Emeritus hoogleraar Rob Vinke, arbeids­psycholoog aan de Nyenrode Business University, zegt dat de millennials juist een vernieuwende en daadkrachtige generatie vormen. De oudere generatie zou dat niet inzien omdat die daadkracht niet op de klassieke manieren tot uiting komt.

"Babyboomers steunen bijvoorbeeld Stichting Natuurmonumenten," zegt Vinke. "Maar kijk eens naar Boyan Slat, een 22-jarige jongen uit Delft die een idee bedacht om de plasticsoep uit de oceanen te krijgen. Hij zette meteen een crowdfundingsactie op en heeft nu al bijna 30 miljoen euro bij elkaar gekregen om zijn plan uit te voeren. Hij gaat het gewoon doen. Die levenskracht is iets wat je bij de voorgaande generaties veel minder ziet."

Peke de Weijer (20)
Student bèta-gamma aan de UvA
"Die vooroordelen over millennials heb ik vaker gehoord, bijvoorbeeld van mijn vader die zegt dat ik het zo makkelijk heb. Ergens snap ik het wel, ik dénk ook dat wij het makkelijker hebben. Tegelijkertijd zijn er nieuwe dingen bijgekomen, zoals druk door sociale media. Je moet het allemaal goed doen. Bij mijn studie zie ik veel mensen die niet weten wat ze willen, dat zorgt voor stress."

"Laatst liep ik mee in de Women's March, daar waren veel millennials. Hoewel ik het deed omdat ik de beweging steun, voelde het niet zo zinvol. Het was eigenlijk meer een soort feestje. Het was wel gezellig."

Millennials zelf aan het woord

Amber Gomaa (30)
Muzikant
"Ik herken me totaal niet in het beeld dat ik als millennial lui en verwend ben. Ik zie mezelf eerder als bevoorrecht, omdat ik me bijvoorbeeld vroeger geen zorgen hoefde te maken of mijn ouders het contributiegeld van mijn sportclub konden betalen."

"We zijn opgevoed met het idee: als je je best doet, kun je alles bereiken. Wanneer iets niet lukt, voelt dat als persoonlijk falen - blijkbaar heb je er niet hard genoeg voor gewerkt. Via sociale media krijgen we constant een eenzijdig beeld van perfectie: fitness, uiterlijk, werk, liefde, je sociale leven. De druk is hoog. Verder hebben millennials na hun studie een schuld en weinig perspectief op een vaste baan of hypotheek: zo verwend zijn we dus niet."

Lennart Bolwijn (23)
Student geschiedenis aan de UvA
"Drie jaar geleden kon ik mezelf wel herkennen in het beeld van lui en verwend, toen was ik nogal stuurloos. Ik heb zo vaak te horen gekregen dat ik eens wat met mijn leven moest gaan doen. Er staat natuurlijk niet ergens een geschiedenisfabriek waar ik zo aan de slag kan, je moet wel een keer een plan hebben."

"Toch kan ik iedereen aanraden een tijdje uit te zoeken wat je wilt, een beetje aan te kloten. De vorming van de mens is veel belangrijker dan de uiteindelijke baan die je hebt. Ja, lummelen hoort daar ook bij."