Bos achter plan Obama

AMSTERDAM - Minister van Financiën Wouter Bos schaart zich als eerste in Europa achter het plan van de Amerikaanse president Barack Obama om banken te verkleinen en bepaalde beleggingen met spaargeld te verbieden.

Meer toezicht haalt niets uit om te voorkomen dat banken de economie opnieuw in een crisis storten. Dat betoogde de PvdA-leider gisteren bij de 21ste Den Uyl-lezing van zijn partij.

Volgens Bos is inperking van de markt een 'bot middel' dat veel simpeler en effectiever is dan verscherping van toezicht. ''Toezichthouders, zoals De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten, lopen per definitie achter de feiten aan,'' aldus Bos. ''Ze hebben te weinig informatie, expertise en geld en verworden vroeg of laat tot een belangenbehartiger van de sector op wie ze feitelijk moeten toezien. Perfect toezicht is een illusie.''

Bos stelt dat ook in de zorg en bij woningcorporaties marktwerking moet worden ingeperkt. Hij neemt daarmee afstand van de Derde Weg, de vooral in de jaren negentig populaire stroming binnen de sociaal­democratie waarbij de markt juist werd omarmd om sociale doelstellingen te bereiken. Volgens Bos leidt marktwerking in de publieke sector vaak tot 'hopeloos veel regels' en is die niet efficiënt. De zorgverzekeringswet is daar een voorbeeld van, vindt hij.

De PvdA-leider herhaalde in zijn toespraak dat in crisistijd een grotere financiële bijdrage van de hogere inkomens mag worden gevraagd. Eerder deed Bos al een voorstel tot herinvoering van het zestigpro­cents­tarief bij de inkomstenbelasting. Dat leidde tot wrevel bij coalitiepartner CDA. Bos refereerde tegelijkertijd aan zijn plan om exorbitante beloningen in het bedrijfsleven aan te pakken. Hij erkende dat dit plan vooral symbolisch is bedoeld, als signaal vanuit de samenleving dat die het er niet mee eens is. Veel geld voor de schatkist levert het niet op.

Om zijn betoog kracht bij te zetten riep Bos economen, vooral die met een PvdA-lidmaatschap, op om de welvaart niet langer uit te drukken in uitsluitend geld maar ook rekening te houden met zaken als natuur, zorg en rechtvaardigheid. De focus op het bruto nationaal product (BNP) is volgens Bos funest voor het publieke debat en het maken van beleid. ''Zo ontstaat bijna vanzelf een veel te grote nadruk op particuliere koopkracht ten nadele van collectieve welvaart,'' aldus Bos. (HET PAROOL)