'Ancestors Unknown' werpt nieuwe kijk op geschiedenisles
Geschiedenis wordt een stuk leuker en inclusiever als je je eigen achtergrond uit mag pluizen. Groep 8 van de Sint Janschool deed het en kwam er onder andere achter royalty in de klas te hebben.
Trots is Romaisae (12). Ze kwam erachter dat ze afstamt van de koning van Marokko. "Cool en interessant," noemt ze de ontdekking, terwijl ze de minitentoonstelling van haar voorouders laat zien.
Groep 8 van de Sint Janschool in De Baarsjes deed mee aan het project Ancestors Unknown. De elf- en twaalfjarigen groeven maandenlang in de geschiedenis van hun eigen familie. Job (12) hoorde 'heftige verhalen' van zijn oma. Over een oom die spion was, over jappenkampen en halfbroers van zijn oma.
Op de splinternieuwe bovenste verdieping van de Sint Janschool staan de verhalen uitgestald.
Ancestors Unknown is een initiatief van Dana Saxon (39), een Amerikaanse die in Den Haag woont. Het doet meteen denken aan het virale filmpje waarin deelnemers aan een dna-project (The DNA Journey van reisorganisatie Momondo) erachter kwamen waar hun voorouders vandaan kwamen.
Wie oer-Engels dacht te zijn, bleek toch een beetje Duits, de trotse IJslander had zelfs Spaanse wortels, de moslim was ook Joods.
Birmaspoorlijn
Ancestors Unknown neemt geen dna-monster af, maar werkt met archieven en familiegeschiedenissen. Al gravend naar haar eigen geschiedenis - die haar tot in Mozambique voerde - kwam Saxon op het idee kinderen te leren zoeken en iets te leren over geschiedenis aan de hand van hun persoonlijke verhaal.
"Vooral voor mensen voor wie hun geschiedenis gemarginaliseerd is, is het ontdekken van hun achtergrond van belang. De meeste verhalen in geschiedenisboeken worden verteld vanuit de dominante partij, niet vanuit een Marokkaanse vrouw die als migrant naar Nederland kwam of van de mannen en vrouwen die tot slaaf zijn gemaakt."
'Verborgen geschiedenis'
Saxons visie sluit aan bij de huidige discussie over 'verborgen geschiedenis', perspectieven op het verleden die nauwelijks aan bod komen in de geschiedenislessen op school, zoals de slavernij, oosterse geschiedenis of bijvoorbeeld het effect van kolonialisme op de lokale bevolking.
Dieneke Blikslager, directeur van de Sint Jan, vindt het mooi hoe de geschiedenisles tot leven komt. "Ik krijg nu vragen waarom de Birmaspoorlijn en de oorlog in Korea niet in de geschiedenislessen voorkomen. Het zit niet in het curriculum, maar komt via de persoonlijke verhalen van de kinderen toch aan bod."
Saxon is blij met het effect van het project. "Je merkt dat kinderen heel andere gesprekken hebben met hun ouders en grootouders. Kinderen vinden veel vanzelfsprekend, maar als ze horen hoe opa's en oma's zijn gekomen waar ze nu zijn, kunnen ze niet stoppen met vragen stellen."
Romaisae merkte dat haar klasgenoten die ze al acht jaar kent, meer in elkaar geïnteresseerd raakten. "Ik zei Jelle altijd gedag, maar sinds ik over zijn familie heb geleerd, kijk ik toch anders naar hem."
Meer animo
Blikslager hoopt dat het project op meer scholen wordt ingevoerd, zodat kinderen standaard weten waar ze vandaan komen. "Het is zo belangrijk voor je identiteit en aansluiting."
Basisschool St. Catharina en middelbare scholen het Hyperion Lyceum en Damstede Lyceum deden ook mee met dit proefproject.
De gemeente financierde deze eerste ronde, omdat de stad wil dat mensen goed samenleven, aldus Maria Elena Cuartas, hoofd diversiteit en burgerschap bij de gemeente, die bij de opening in de Sint Janschool kwam spreken.
Ze liet zelf een klein doosje zien dat haar ouders kregen toen ze trouwden op Cuba. "Wie goed wil samenleven, moet elkaar wel een beetje kennen."
