'Amsterdam kan niet zonder', maar abortuskliniek blijft dicht

Na het faillissement van abortuszorgketen Casa is de vestiging in Rotterdam vrijdag overgenomen door Gynaikon Klinieken. De Rotterdamse kliniek gaat volgende week weer open, maar voor Amsterdam is de belangstelling volgens curator Marc Udink 'lauw'.

"Er zijn geen concrete biedingen. Dat komt ook omdat de verhuurder van het pand aan de Sarphatistraat de huur heeft opgezegd. Het pand moet dus worden ontruimd."

Wanneer Amsterdam weer een eigen abortuskliniek heeft, is dus ongewis. Casa Amsterdam zag jaarlijks circa 3500 vrouwen, maar die moeten nu afreizen naar klinieken elders in het land.

"Amsterdam kan niet zonder abortuskliniek," aldus Eva Robertson, gynaecoloog en oprichter van de Amsterdamse Vrouwenkliniek Zuidoost.

De gynaecologische poli heeft geen abortusvergunning, maar vroeg die deze week aan bij het ministerie van VWS. Ook in het AMC wordt gekeken of moet worden bijgesprongen om de druk van de ketel te halen.

Telefoon roodgloeiend
Ondertussen lopen de wachttijden bij de abortusklinieken in het land op. "De telefoon staat roodgloeiend. Het is ontzettend druk," zegt Thea Schipper van de Beahuis & Bloemenhovekliniek in Heemstede, een van de twee klinieken die nog late abortussen uitvoeren.

Bloemenhove is net als andere klinieken overvallen door de plotse sluiting dinsdag van de failliete Casaklinieken in Amsterdam, Rotterdam en Maastricht.

Casa zou deze week nog open blijven, maar dinsdag viel het doek al. Sindsdien loopt het storm. In het Utrechtse Vrelinghuis werken parttimers nu voltijds. In Abortuskliniek Almere wordt op zaterdag geaborteerd.

"Vrouwen die zich aanmelden voor een late abortus tot 22 weken krijgen altijd hulp," zegt Schipper van de kliniek in Heemstede. Vrouwen die zich aanmelden voor een zuigcurettage tot en met 12 weken moeten langer wachten: twee weken in plaats van één week.

"Maar Nederlandse vrouwen kunnen terecht bij Nederlandse klinieken," benadrukt geneesheer-directeur Leo Querido van het Vrelinghuis. "Vrouwen uit de Randstad moeten misschien naar Enschede of Roermond, maar niet naar het buitenland."

Acute bijstand
Bloemenhove en de andere klinieken worden al maanden extra belast doordat Casa na financiële misstanden en vermeende fraude, een mislukte reorganisatie, mismanagement en een faillissement steeds verder in het moeras zakte en deze week dus definitief de deuren sloot.

Doordat de zeven klinieken van Casa ongeveer de helft van de circa 31.000 jaarlijkse abortussen deden, staat met de sluiting de hele Nederlandse abortushulpverlening op zijn kop.

Een abortus laten uitvoeren vanwege ongewenste zwangerschap is in Nederland gratis, het ministerie van VWS financiert dat buiten de zorgverzekering om. Vanaf 1990 schommelt het aantal abortussen tussen de 30.000 en 35.000 per jaar.

Nu Casa failliet is, komt de vraag aan de orde of het wel een gezonde situatie is dat één partij zo'n sterke positie heeft. "Dat onderwerp heeft onze aandacht," zegt een woordvoerder van VWS summier.

"VWS had de leiding kunnen nemen bij de spreiding van het aantal klinieken in Nederland, maar heeft dat nooit gedaan," zegt Querido. "Er zijn ook eerder aanwijzingen genegeerd dat frauduleus werd gehandeld bij Casa. Er is jarenlang weggekeken. En nu is de situatie acuut."

Wat staat je te wachten als je een afspraak hebt voor een abortus bij de Casa kliniek in Amsterdam? Het overkwam Loes. 'Ik dacht: misschien is het wel een teken, dat ik het niet weg mag halen.

Ze kreeg de mail maandagochtend, een paar uur voordat de abortus gepland stond. De afzender: Casa kliniek, afdeling Amsterdam. "In het bericht stond dat de afspraak helaas niet door kon gaan. De leveranciers hadden zich teruggetrokken. En zonder spullen konden ze niet werken," zegt Loes, die anoniem wil blijven.

Het advies aan Loes was zelf contact op te nemen met de abortuskliniek in Utrecht voor een nieuwe afspraak.

Nu is ze een paar dagen verder, nog altijd zwanger en in de war. "Toen ik dat mailtje kreeg, dacht ik: misschien is het van hogerhand opgelegd, iets van God, dat ik het niet weg mag halen. Misschien is het wel een teken."

Dat was één gedachte, een andere stond daar volstrekt haaks op: "Wat als ik niet op tijd een afspraak kan maken voor een zuigcurettage? Na dertien weken is de ingreep een soort operatietje. Ik was daar echt gestrest over. Maar toen ik Casa Amsterdam belde, zeiden ze: 'We zijn eigenlijk dicht, maar kom maar even voor een echo. Dan kijken we hoe ver je bent.' De mensen daar zijn zo aardig, geduldig en begaan. Ze doen het met zoveel liefde en warmte. Dat is belangrijk, want het is een stressvolle situatie."

Ook belde Loes die maandagochtend nog de abortuskliniek in Almere. "Ze hadden al wachtlijsten van bijna drie weken." Over ruim twee weken is ze aan de beurt - nog binnen de termijn van dertien weken. En dus komt ze nog in aanmerking voor een zuigcurettage.

Tenminste: als het zover komt, want ze twijfelt of ze het wel weg moet laten halen. "Maar die twijfel, daar liep ik toch al mee rond. Dat staat los van het faillissement van Casa."

Loes is een gefingeerde naam.