Al dertig jaar komt half Zuid bij Tilly's Nailstudio

Geloof haar: altijd zijn haar nagels lang en mooi gelakt. Maar nu moeten ze even ­aansterken en zijn ze voor één keer kaal en kort. Bedremmeld steekt Annelies Lesquillier de handen uit boven de Marie Claire die opengevouwen op haar schoot ligt.

Het zijn twee keurig verzorgde handen. Eeltloos, een gladde glimmende huid en inderdaad bescheiden nagels - maar daar zal niemand van Tilly's Nailstudio in de Beethovenstraat, waar ze op een ­pedicurestoel ligt, aanstoot aan nemen. Behalve Annelies Lesquillier zelf dan.

"Als ik bezoek heb, verberg ik mijn nagels zo," zegt Lesquillier terwijl ze haar handen tot een lichte vuist balt. "Voor buiten heb ik schattige handschoentjes." Alles om ze maar te verstoppen. Ze vindt haar nagels 'afstotelijk'. "O, wat onverzorgd. Bah, zo ben ik niet."

Gelukkig heeft ze nog teennagels.

Die worden nu met aandacht verfraaid door nagelstyliste en pedicure Mariska van Rooijen (27). Niet eens ter compensatie, want haar teennagels staan er altijd tiptop bij, ook in winterschoeisel.

Lesquillier - die zelf schoonheidsspecialiste was - gaat er echt voor zitten. "Stel dat er een moment komt dat ik niet meer weet wie ik ben. Ik hoop het niet, maar stel..."

Van Rooijen die haar voeten ­masseert, knikt. "Als het zover komt, dan brengt mijn man mij nog wel naar Tilly en mijn andere beauty-afspraakjes. Dat heb ik hem gevraagd. Als ik mezelf niet meer ben, wil ik er wel als mezelf blijven uitzien."

Van Rooijen kijkt haar van boven de tenen aan. "We hebben ooit een demente mevrouw hier gehad. Zij werd ook door haar man gebracht. We moesten haar steeds vasthouden, omdat ze anders haar nagels zou beschadigen. Eén keer met de vingers door haar haren en al het werk was voor niks geweest. Daar waren we allemaal druk mee."

Lesquillier: "Ach, wel mooi."

Van Rooijen: "Ja nou, ook pittig."

Lesquillier: "Maar ook mooi. Mijn oma was echt zo'n Concertgebouwmevrouw. Ze was prachtig. Ze had haar haren altijd in een mooie knot, met parelmoeren stekers. Toen ze dement was, liet haar man haar haar knippen. Daarna had ze zo'n kort kapsel. Ze was ineens helemaal anders. Dat vond ik zo sneu. Dubbel ellende."

Lesquillier groet een tot aan de kruin verzorgde dame op leeftijd. "Kijk nou, wat een mooie uitstraling die vrouw heeft. Als ze chagrijnig kijken, dan vind ik het niks, ook al zijn ze nog zo prachtig."

Van Rooijen lakt de teennagels in de kleur Hello Hawaii, Lesquillier trekt haar gouden sokken en Pauwlaarsjes aan, gooit haar mantel om, pakt haar Guccitas en vertrekt opgetogen. "Heerlijk dit."

"Fijne dag, Annelies," roept Tilly Westerveld (70), "laat die mooie jas maar hier."

Ook mannen
Dit is Tilly's nagelstudio, een monument in de Amsterdamse schoonheidskosmos. Hier komen mensen voor acryl- of gelnagels en die laten zich niet in één hokje vangen. Van klassieke dames van de Apollolaan tot travestieten en bankiers. De overeenkomst is hun bovengemiddelde aandacht voor de uiterlijke verzorging.

Mannen komen hier ook, al dan niet vanwege nagelbijten. Directeuren die ­vinden dat het geen pan is om een stel rafelige nagels uit een Italiaans maatkostuum te laten steken.

Adviseurs die presentaties geven en hun hand, nagels incluis, tot enorme proporties uitvergroot zien op het scherm. Of juweliers. Want als een goudsmid een 18-karaats roségouden ring met smaragd bij de potentiële klant omschuift met ontstoken nagelriemen en gele nagels, dan verkoopt dat niet zo lekker. ­

Praktisch ingestelde klanten zijn er ook. Gitaristen bijvoorbeeld, die een kunstnagel prefereren boven een ­plectrum, zo'n kunststof plaatje waarmee ze de snaren bespelen. Tilly's verwelkomt ze allemaal. "Een hoertje van de Wallen of een dame uit het Gooi, ik wil iedereen hebben."

De nagelstudio is niet te missen. Het zit bijna óp het kruispunt Beethovenstraat/Stadionweg. Eenmaal binnen verstomt het dreinende stadslawaai. In de zaak staan negen 'eilandjes' waar de nagelstylistes aan een kleine tafel zitten. Hier en daar klinkt het geluid van een vijl, er hangt een licht ­chemische geur van acrylvloeistof.

Therapeutisch
De volgende afspraak: Astrid Joosten (59). De televisiepresentatrice gaat zitten en zet haar alarmrode tas op de grond. "Zo Tilly, hoe gaat het?" Klanten komen hier eens in de drie weken.

De behandeltijd is ongeveer een uur per keer, omgerekend zeventien uur Tilly per jaar - het is dus niet uitzonderlijk dat mensen hun nagelstyliste vaker zien dan hun beste vrienden. Tilly kan goed luisteren, is geduldig en niet van haar stuk te brengen; een soort vijlend baken, dat helpt nogal.

Joosten komt hier al zeker acht jaar, wat betekent dat ze er al grofweg 136 uur gespreksstof op heeft zitten. Drieënhalve werkweek, dat schept een band. Dan worden de gesprekken vanzelf diepgravender, tegen het therapeutische aan soms. "Astrid geeft mij goed advies. Bijvoorbeeld dat ik nee moet zeggen, als ik iets niet wil. Ik vind dat moeilijk, nee zeggen."

De presentatrice prefereert de nagels 'natuurlijk' en rond gevijld. Niet te lang. Van zichzelf heeft ze nagels die snel afbreken. Totdat iemand haar voorstelde naar een nagelstylist te gaan. Dat deed ze en ze was stomverbaasd over het resultaat.

"Geweldig. Alle nagels zien er hetzelfde uit, allemaal van dezelfde lengte." Maar, zo waarschuwt ze: "Dat is meteen de pest; je zit eraan vast." De natuurlijke nagel wordt er door het gevijl en geplak met kunstnagels en acryl namelijk niet knapper op.

Het is dus een beslissing: wie gaat voor kunst- of acrylnagels, kiest voor elke drie weken een bezoek aan de nagelstudio van tenminste één uur en een rekening van 35 tot 50 euro.

Een vriendin van Joosten, die dacht dat het een leuk idee was om voor een fotoshoot voor één keertje naar Tilly's te gaan, kreeg van Joosten het advies: niet doen. "Niet voor een keertje. Het is net als met grijs haar: als je begint met het verven ervan, blijf je dat doen."

Joosten houdt van de mix bij Tilly's. "Er komt hier van alles. Soms zit je met Neelie Kroes, dan met Karin Bloemen. Ik zit hier ook weleens met Eva Jinek te ouwehoeren. We hebben hier nummers uitgewisseld. Mag ik die namen wel noemen, Tilly?"

Tilly, die driftig vijlend reageert: "Jawel hoor, je noemt precies de juiste mensen. Die vinden het geen probleem." Niet genoemd, wel klant: presentatrice Patty Brard en politica Gerdi Verbeet, om maar twee uitersten te noemen.

Joosten: "Tilly is heel discreet. Er wordt veel besproken, maar ik hoor het nooit ergens terug."

Tilly: "Anders kan ik wel inpakken."
Joosten: "Er zijn er anders genoeg die daar niet zo verstandig in zijn."

Tilly, die kennelijk op zo'n bron aan sappige roddels zit dat Evert Santegoeds er een nier voor zou inruilen, zegt droog: "Ik heb horeca-oren."

Een van Tilly's trouwste klanten is Hennie Soep, een onbekende Nederlander - zwartleren jas, blonde paardenstaart en een tas met veel goudbeslag. Soep is jaren geleden gestopt met het noemen van haar leeftijd. Dat ze niet helemaal piep is, blijkt uit het gegeven dat ze vanaf het prille begin, dus al dertig jaar, bij Tilly komt.

In die tijd zat Tilly nog op de Nieuwmarkt, toen een aggenebbis plein. Ze had ooit een eetcafé met haar ex-man aan het Singel, maar nam in 1987 - veertig jaar oud - de nagelstudio over, geïnspireerd door haar dochter ­Carmen (49) die al in de nagels zat.

In 1999 opende ze een tweede zaak in de Beethovenstraat. Vijf jaar geleden verkocht ze de studio op de Nieuwmarkt aan een medewerkster. Inmiddels runt ze met haar dochter ook een groothandel in Mijdrecht, in producten voor nagelstylisten. Voor Tilly, die opgroeide in De Pijp, is dat lekker in de buurt, want ze woont sinds haar 22ste in Vinkeveen.

Eerst met haar ex-man, nu met IT'er ­Martin, met wie ze alweer dertig jaar samen is. Daarnaast geeft Tilly les aan nagelstylistes in wording. Volgens Joosten is ze de top of the bill in kunstnagels. "Toen ik begon waren er twee nagelstudio's in het hele land. Nu wemelt het ervan."

En zoals dat gaat met een florerende business, is er ook hier een keerzijde: er zitten knoeiers tussen. Ook als leek herken je het werk van prutsers, want dan heeft de klant hobbels op de nagels - bij Tilly noemen ze dat 'pindarotsjes'.

Angstaanjagend beeld
De Amerikaanse podiatrist Robert Spalding schetst in zijn boek Death by pedicure: The dirty secrets of nail salons een angstaanjagend beeld van een hoos aan bacteriële- en schimmelinfecties. Over instrumenten die niet goed worden schoongemaakt en middeltjes die niet honderd procent desinfecteren, met ­zweren en loslatende nagels tot gevolg.

Ook de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) dook in de sector. Wat bleek? Een kwart van de gelnagelproducten bevat te veel p-hydroxyanisool, een bestanddeel dat bij onjuist gebruik of ­overdosering tot allergische reacties kan leiden.

Toch ziet een dermatoloog in Amsterdam, zo blijkt uit navraag, weinig averij uit de nagelstudio's. Hier en daar een allergie voor acrylaten - mensen ­krijgen dan eczeem aan de handen of rond de ogen, maar dat zijn vooral mensen die met acrylaten werken zoals tandartsen.

"Onze sector heeft flink onder vuur gelegen," zegt Tilly. Ze is naar eigen zeggen erg op de hygiëne van haar klanten. Zo heeft iedereen zijn persoonlijke doosje, waar een eigen vijl en eventueel teenspreiders in worden bewaard. Het bakje gaat in een grote kast, waar dus het dna-materiaal van half Amsterdam-Zuid ligt opgeslagen.

Tilly werkt overigens met producten zonder p-hydroxyanisool, maar eveneens zonder handschoenen of mondmaskertje, met haar neus vlak boven nagelgruis en vervlogen nagellakremover. Maar ze vreest de gevolgen niet.

"Ik heb nergens last van, omdat we flink hebben geïnvesteerd in een goede afzuiginstallatie. Anders moet je er niet zo bij gaan zitten."

Terug naar mevrouw Soep - "Nooit schimmels, nooit infecties - niks." Soep houdt van lange nagels met een laagje glitters. "Anders vind ik mijn handjes zo klein." Ook is ze dol op soppen en dweilen. Dat lijkt een onmogelijke combinatie, maar niet voor Soep.

"Ik pak alles zo," zegt ze, terwijl ze haar vingertoppen plat op tafel drukt. Geen probleem. "Daar wen je aan. Ik strijk de overhemden van mijn zoon en, ja, dan doe ik ook een paar knoopjes dicht."

Soep had samen met haar man een avondwinkel in de Vrolikstraat. Hij wacht nu buiten in de auto op haar. Lief? "Nou, hij werkt toch niet meer."

Caroline Bessem (68), gepensioneerd management assistant bij een bank, wordt er door Tilly bijgehaald. Ze gaat zitten en legt haar nagels, die ze net heeft kaalgeweekt in de aceton, op het tafeltje van Tilly. In haar tas zit een collectie Chanel nagellakjes, waar Tilly straks een kleur uit mag kiezen - dat is traditie.

Tilly, tegen Soep en Bessem: "Kennen jullie elkaar?" Soep: "Ja, van de dinsdag."

Tilly vindt het gezellig om alvast de ­volgende klant aan tafel uit te nodigen. "Liefst stel ik twee mensen aan elkaar voor van wie je zegt: die passen helemaal niet bij elkaar. Stap uit je comfortzone, dan gebeuren er interessante dingen."

Voordat Soep met haar spektakelnagels haar man gaat verlossen, doet ze wat alle klanten in dezelfde volgorde doen: betalen, jas aan, rits van de tas dicht en lakken maar. Veel vrouwen verlaten met halfgespreide vingers voorzichtig het pand.

De postbode komt binnen. "Goe-de-mid-dag." Hij kent de nagelstylistes - zzp'ers die bij Tilly een plekje huren - allemaal bij naam en brengt de post tot aan het tafeltje. Daarna pakt hij een kop koffie.

Ook traditie. Het begon een keer toen het snertweer was en Tilly hem tijdens het schuilen een versnapering aanbood. Een paar dagen later riep ze vanachter haar desk: 'Ik heb nu even geen tijd, maar neem een kop ­koffie als je zin hebt.' En nu pakt hij er elke dag zelf een.

Ziekte, rouw, stress
Zo schuift de wereld aan Tilly's werktafel voorbij, met alle geluk en narigheid die het voortbrengt: vechtscheidingen, faillissementen, ziekte, rouw en stress. Veel daarvan is weer af te lezen aan de nagels.

Ouderdom zet zich bij sommigen af in lengtestrepen op de nagels. Bij chemo laat de nagel soms los van het nagelbed. Hormoonschommelingen, zoals in de overgang, kunnen ze verzwakken. Bij ­psoriasis zitten er putjes in. En anderen hebben zo'n stress dat ze zowat de vingertoppen kapotbijten.

Hoe slechter de nagels eraan toe zijn, hoe fanantieker Tilly ervoor gaat zitten. "Ik heb weleens iemand gehad bij wie, vanwege een allergie, alle nagels eraf waren. Die heb ik opgepept. Dat duurde anderhalf jaar, maar zij heeft nu weer haar eigen nagels. Dat is echte liefhebberij."

Aan de desk bij Tilly zit Chris van der Waals (36), nagelbijter zolang hij zich kan heugen. "Ik ben een stressbijter," zegt hij. "Mijn moeder smeerde er van alles op om dat te voorkomen, maar ik beet zo door de sambal of dat smerige lakje Byte-X heen. Tot bloedens toe."

Tilly is fan van hem. "Hij is verpleegkundige in een verpleeghuis en vangt met zijn man uit huis geplaatste kinderen op. En dan is hij ook nog eens zo'n stuk." Bovenop dat alles heeft hij ook 'lekkere nagels van zichzelf'.

Gezonde of lekkere nagels zijn als je het Tilly vraagt, nagels met een mooi maantje (dat halve cirkeltje boven de nagelriem), een gladde nagelplaat (het stuk nagel dat vastzit aan de huid) en een witte vrije rand (het losse, ­uitstekende deel).

Dat heeft Van der Waals dus allemaal, als hij zijn gift van moeder natuur tenminste niet kapot zou bijten. Daarom zit hij elke twee weken hier. De strategie van Tilly: op de nagels worden tips geplakt en met acryl afgewerkt.

Dat zie je allemaal niet, want Van der Waals gaat voor de natuurlijke uitstraling. "Als ik begin te bijten, dan voel ik dat het anders is. Meteen gaat er een seintje af: niet doen! Ik ga mijn nieuwe mooie nagels toch niet vernaggelen."

Ondertussen groeit de eigen nagel gewoon door. Zo heeft Tilly naar eigen zeggen al verschillende nagelbijters van hun onhebbelijkheid afgeholpen. Bij Van der Waals wil die bijtneiging er maar niet uit. Tijdens de zomervakantie had hij alles kapotgebeten, acryl of niet.

Vandaag krijgt hij voor het eerst gelnagels. Dat oogt natuurlijker, maar de gel is ook iets flexibeler en dus kwetsbaarder dan acryl. Collega Monique Bowes (57), kortweg Moon, komt kijken. "Waarom laat je hem wegkomen met gellak, Til? Ben je niet bang dat hij het eraf bijt?"

Tilly: "Ik heb er alle vertrouwen in. Anders had ik het niet gedaan."

Moon: "Nou, ik vind het wel een gok."

Van der Waals, die zijn gelnagels in een kastje heeft gestoken, waar uv-licht ze laat uitharden: "Zeg, ik zit erbij, hè."

Tilly lacht. Zeventig en nog lang niet met pensioen. Ze neemt zich weleens voor om te minderen, maar dan krijgt ze het alleen maar drukker. Als ze een LOI-folder doorbladert, ziet ze wel vijftien cursussen die haar leuk lijken. Of Spaans leren, dat ziet ze ook wel zitten.

Maar hoe bouw je een levenswerk af? Hoe stap je als Tilly zelf uit Tilly's Nailstudio? Tilly weet het niet. "Voorlopig zit ik hier nog wel."