6 miljoen liter water per dag tegen droogte voor Watergraafsmeer

1. Water binnenlaten?
We associëren polders natuurlijk vooral met het wegpompen van water. Om maar droge voeten te houden, heeft de Watergraafsmeer twee grote gemalen die bij extreme neerslag tweeduizend liter per seconde kunnen buitenwerken. Minder bekend is dat de polder is voorzien van 'inlaten' die vers water kunnen binnenloodsen.

Sinds maandagmorgen stroomt ongeveer 6 miljoen liter water per dag de Watergraafsmeer in. Daardoor stijgt het peil in de diepste polder van de stad per etmaal zo'n 2 centimeter, net zolang tot het water weer op de gebruikelijke 5,5 meter onder NAP staat. Dat bekijkt Waternet van dag tot dag, dus misschien gaat de inlaat morgen al weer dicht.

2. Is het zo bijzonder dat vers water de Watergraafsmeer binnenstroomt?
Zeker. Het is al acht jaar geleden dat Waternet voor het laatst water van buiten in de Watergraafsmeer heeft laten stromen. Aan de andere kant: tot dat moment werd het water van de Watergraafsmeer en de rest van de stad in de zomer geregeld ververst.

Dus als je het zo bekijkt, is het voor Waternet heel gewoon. Het gaat al honderden jaren zo: het oppervlaktewater was vroeger veel viezer omdat er nog riolen op uitkwamen en bedrijven er hun afvalwater loosden.

Om alle viezigheid weg te spoelen was het 's zomers nodig om water van buiten in te laten en dat vervolgens weer weg te malen. Na het openen van de hoofdinlaat onder de Ringdijk loopt even later water de sloot in, honderden meters verderop, ongeveer bij het tuincentrum van Intratuin bij Frankendael.

3. Waarom is het nodig om water in te laten?
Omdat het nu al vijf weken niet of nauwelijks geregend heeft, is het neerslagtekort boven de 200 millimeter gekomen. Het is de taak van Waternet om het oppervlaktewater op peil houden. In de sloten van de Watergraafsmeer moet vooral genoeg water blijven staan voor de planten en dieren die er leven.

Indirect heeft het oppervlaktewater ook gevolgen voor het grondwaterpeil. Als dat te laag komt, kunnen de houten palen onder oude woningen droog komen te staan, waardoor ze kunnen gaan rotten. Verder kunnen de beschoeiing en de kades beschadigd raken als de druk van het water wegvalt.

4. Is het openen van de inlaten een grote klus?
Voor Waternet is dat een kwestie van een leiding openen. Het water loopt dan vanzelf naar de lager gelegen polder. Wel bleek pas geleden dat de hoofdinlaat onbruikbaar is.

Per ongeluk is het riool van nieuwbouw rond de James Wattstraat aangesloten op de inlaat waardoor ook afvalwater van deze woningen in de poldersloten terecht zou komen. Omdat het al jaren niet meer nodig was om water binnen te loodsen, is dat nooit eerder opgevallen. Daarom komt nu vers water binnen aan de andere kant van de Watergraafsmeer, bij Het Nieuwe Diep.

5. Heeft de droogte nog andere gevolgen voor Waternet?
Vorige week heeft Waternet gemeenten al verzocht geen slootwater te gebruiken voor het besproeien van sportvelden en parken. Door de droogte zullen sloten anders snel droogvallen.

Ook heeft Waternet vanwege de droogte besloten tot extra inspecties van sommige veendijken. Maar Waternet benadrukt dat de extra maatregelen niet worden genomen uit zorg over de dijken. Dat geldt ook voor het inlaten van vers water in de Watergraafsmeer.

Verder waarschuwt Waternet voor de blauwalg in het open water binnen de stad. Officieel mag zwemmen daar niet, maar meer en meer Amsterdammers zoeken daar verkoeling, ook al omdat het water de laatste jaren snel schoner is geworden. Maar door de droogte en de hitte is al op verschillende plekken blauwalg vastgesteld, bij IJburg en het Twiske met name. Waternet raadt zwemmers daarom aan om voorlopig te kiezen voor officiële zwemlocaties.

Als het gaat om het drinkwater ziet Waternet een kleine teruggang in het gebruik nu de eerste Amsterdammers op vakantie zijn gegaan. Zorgen over een tekort aan water zijn er in deze regio niet.