Ziekenhuispersoneel legt het werk neer: dit merkt de patiënt ervan

Wat is er aan de hand in de ziekenhuizen?

In de gangen van ziekenhuizen hangen al weken spandoeken waarop personeel zijn onvrede uit. De cao-onderhandelingen tussen de vakbonden en Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) zijn geklapt. De personeelsleden eisen onder meer een loonsverhoging van 10 procent voor één jaar. Ook willen de vakbonden dat de volledige reiskosten met het ov vergoed worden en vinden ze dat de kilometervergoeding omhoog moet. Bovendien moeten werknemers meer invloed krijgen op hun rooster.

Vooral de bereikbaarheidsdiensten zijn het zorgpersoneel een doorn in het oog. “Ze moeten bereikbaar zijn en binnen een minuut of twintig in het ziekenhuis kunnen zijn. Maar terwijl ze wachten, krijgen ze maar 2 euro per uur. De oppas verdient nog meer,” verklaart FNV-bestuurder Elise Merlijn.

De NVZ biedt het ziekenhuispersoneel een salarisverhoging van 13,2 procent in twee jaar tijd. De ziekenhuizen zeggen niet verder te kunnen verhogen als het kabinet niet meer geld geeft. Volgens de vakbonden dekt die salarisstijging de koopkrachtdaling door de inflatie niet eens.

Wat gebeurt er donderdag in de ziekenhuizen?

Het personeel van 64 ziekenhuislocaties legt het werk neer. De medewerkers draaien vanaf 08.00 uur zondagsdiensten. Dat betekent dat alleen de spoedeisende zorg, verloskunde en oncologische zorg doorgaan. Let wel: in sommige gevallen. Want terwijl in het ene ziekenhuis tachtig afdelingen het werk neerleggen, gebeurt dat op andere locaties slechts op vijftien afdelingen.

Naar schatting leggen duizenden medewerkers van honderden afdelingen het werk neer. “De actiebereidheid is ontzettend groot,” stelt CNV-bestuurder Joost Veldt. “Zorgmedewerkers wilden niet eens meer ludieke acties doen, maar meteen zondagsdiensten draaien. Ze voelen zich niet gewaardeerd, de werkdruk is enorm hoog en de roosters trekken een zware wissel op het privéleven.”

Wat doen de Amsterdamse ziekenhuizen?

Meerdere Amsterdamse ziekenhuizen doen mee met de landelijke staking. Personeel in het OLVG Oost en West, Antoni van Leeuwenhoek en BovenIJ legt tijdelijk het werk neer. Dat betekent dat voor sommige patiënten een nieuwe afspraak moet worden gemaakt. Tijdens de staking worden zondagsdiensten gedraaid, maar voor acute en noodzakelijke zorg staat personeel klaar. Het personeel van het Spaarne Gasthuis in Haarlem en het Zaans Medisch Centrum sluit zich eveneens bij de actie aan.

Ziekenhuis Amstelland (Amstelveen) en revalidatiekliniek Reade (Amsterdam) doen niet mee. De medewerkers van Amsterdam UMC staken ook niet mee; de universitaire ziekenhuizen hebben een eigen cao. In november vorig jaar is een overeenkomst bereikt over een verbetering van die cao. Mede om die reden staakt het niet-academische ziekenhuispersoneel nu ook.

Wat merken patiënten van de staking?

Zomaar de deuren van een ziekenhuis sluiten gaat niet. Patiënten moeten er op kunnen rekenen dat zij in noodgevallen zorg krijgen. Daarom zijn overal draaiboeken gemaakt hoe de afdelingen actie kunnen voeren én de veiligheid van patiënten kunnen garanderen. Acute behandelingen gaan gewoon door.

Tegelijkertijd kunnen ook veel patiënten die donderdag een afspraak hebben een annulering verwachten. Geplande operaties en afspraken op de poli gaan in veel ziekenhuizen niet door. “Niet alle ziekenhuizen hebben hetzelfde beleid. Dat leidt wel tot onzekerheid bij patiënten,” merkt Tijmen Hendriksen, woordvoerder van de Patiëntenfederatie.

De belangenbehartiger hoopt dat de afspraken die niet doorgaan snel worden verplaatst, temeer omdat sommige patiënten al lange tijd op een ingreep wachten. “We snappen dat dit heel vervelend is voor mensen die al lang op een ingreep wachten,” erkent FNV-bestuurder Merlijn. “Maar wij moeten dit doen om te zorgen dat medewerkers bij de zorg betrokken blijven. Uiteindelijk heeft de patiënt daar ook voordeel van.”

Wat als de NVZ geen gehoor geeft aan de eisen?

Dan komen er nieuwe acties, zeggen de vakbonden. “Nu al hebben meer afdelingen aangegeven bij een volgende actie mee te willen doen. Die waren nu te laat met de voorbereidingen. Dus een nieuwe actie wordt alleen maar groter,” voorspelt Veldt.

Volgens de vakbonden zijn betere arbeidsvoorwaarden nu eenmaal noodzakelijk om genoeg personeel te behouden. Merlijn: “De boosheid is enorm, de actiebereidheid groot. Dat is verontrustend, want dat neem je niet zomaar weg. We zien nu al mensen overstappen naar bijvoorbeeld het onderwijs of de overheid. Daar kunnen ze een flinke stap in salaris maken. We moeten goed voor deze mensen gaan zorgen.”