Wat kunnen de Hema-redders leren van Xs4all en KLM?

Opgezadeld met torenhoge schulden, leeggezogen door Angelsaksische geldhaaien, geleid door mensen die koketteerden met groei in Dubai en Mexico. Aan die lijdensweg moet een einde komen, vindt actiegroep ‘Het enige Nederlandse alternatief (Hena).

Het warenhuis verkeert sinds juni in handen van voormalige schuldeisers, die er zo snel mogelijk weer vanaf willen. Er zijn twee overnamekandidaten: de Britse investeerder Alteri en een combine van het Nederlandse Parcom, oud-eigenaar Marcel Boekhoorn en de familie Van Eerd, eigenaar van Jumbo.

Daar wil Hena graag bij aanschuiven. De eerste 9 miljoen euro zouden al zijn toegezegd; via ‘beursplatform’ Nxchange moeten daar zo veel mogelijk miljoenen méér aan worden toegevoegd. “Het is geen crowdfunding,” zegt initiatiefnemer Mei Li Vos. “Het is een investering op een manier zoals investeringsfondsen dat doen. We maken er echt een volksfonds van. Met een klein beetje geld kunnen heel veel Nederlanders lid worden.” Hena hoopt zo 5 miljoen euro op te halen. Daarnaast worden professionele investeerders met hart voor Hema gezocht.

“We willen minderheidsaandeelhouder worden,” zegt Vos, “maar sluiten een meerderheidsbelang niet uit als zich voldoende mensen melden.” Hena is alleen nog niet binnen bij de eigenaren van het warenhuis. “Als er groot volksenthousiasme komt, dan zullen ze echt niet zeggen dat we niet mee kunnen doen. We willen een voet tussen de deur. Maar wel onder onze voorwaarden: duurzaam behoud van de Hema.”

KLM

Zo’n beetje elke varkenscyclus duiken er plannen op om KLM van die vermaledijde Fransen los te weken en weer écht Nederlands te maken. Zoals midden in de vorige crisis, toen een groep ondernemers met onder meer vastgoedmagnaat Cor van Zadelhoff zo’n 250 miljoen euro op tafel beloofde te leggen.

Of vijf jaar geleden de Eindhovense register­accountant Ronald Bobbe, die grif toegaf dat antipathie tegen Fransen zijn drijfveer was voor crowdfunder ‘Wij Kopen KLM’. Als elke Nederlander 50 euro doneerde, zou KLM van het Franse juk worden bevrijd. Dit voorjaar parafraseerde FvD-voorman Thierry Baudet hetzelfde sentiment door te pleiten voor het ontvlechten van de ‘dramatische fusie’ die hij kwalificeerde als van ‘het kaliber euromunt’.

De oproepen zijn steevast gebaseerd op indicaties dat ‘Parijs’ de macht uit ‘Amstelveen’ naar zich toetrekt. Aanwijzingen die soms aantoonbaar kloppen – zoals bij de machtsstrijd tussen KLM-topman Pieter Elbers en zijn nieuwe baas Benjamin Smith – maar vaak ook aantoonbaar onjuist zijn. KLM heeft bij uitstek geprofiteerd van de overname en trok jaar op jaar de kar binnen de groep – tot corona toesloeg.

Afgezien van de kosten – anderhalf jaar geleden betaalde Nederland 744 miljoen voor een belang van 14 procent in Air France KLM – is ontvlechten juridisch nagenoeg onhaalbaar. Tenzij het moederbedrijf actief meewerkt aan de verkoop van hun succesnummer.

Xs4all

Als KPN begin 2019 besluit te stoppen met knuffelprovider Xs4all komt een leger werknemers, oud-medewerkers en verstokte ‘leden’ in het geweer. Als het vervolgens niet lukt de webpionier los te weken, richten ze een alternatief op, met als leidraad de uitgangspunten waarmee Xs4all in 1993 werd opgezet.

Komende week sluit dat Freedom Internet de eerste klanten aan, mensen die zich eind vorig jaar bij het toen prille, onzekere initiatief melden en elk 50 euro hebben ingelegd. “Door corona is het wat later geworden dan we wilden,” zegt Bart Scholten van Freedom Internet. “We zijn niet bij de pakken gaan neerzitten. We hebben heel goed kunnen testen en onze testers maken nu gebruik van onze diensten.”

Animo is er genoeg voor de provider, die in eerste instantie mikt op 25.000 abonnees. “Wij vinden dat er een aanbieder moet zijn die zich hard maakt voor een open en vrij internet. Dat doen we door privacy optimaal te beschermen. Data zijn van de gebruiker, niet van een megalomane derde partij.”

Dat KPN na alle ophef besloot de merknaam voor bestaande klanten te behouden, remt de geestdrift voor Freedom Internet volgens Scholten niet. “De idealen van Xs4all zijn onze uitgangspunten. Dat is meer dan een merknaam.”