Voor het eerst ligt er een aanklacht tegen een oud-president – en Trump zal die ongetwijfeld gebruiken

Justitie in New York klaagt Donald Trump aan voor het betalen van zwijggeld aan pornoster Stormy Daniels. Daarmee ligt er voor het eerst in de Amerikaanse geschiedenis een aanklacht tegen een oud-president. Ongetwijfeld zal Trump er een spektakel van maken.

Richard Nixon trad af na Watergate, hoezeer hij ook volhield geen crook te zijn. Tijdens het presidentschap van Ronald Reagan werden geheime wapenleveranties aan Iran gebruikt om anti-linkse opstandelingen in Nicaragua te financieren – zowel de wapenleveranties als de steun aan de opstandelingen waren in strijd met de wet. En het verhaal rond Bill Clinton en Monica Lewinsky is even pijnlijk als bekend.

Amerikaanse presidenten zijn nooit vrij geweest van schandalen, maar geen van de 45 oud-presidenten is ooit vervolgd. Tot nu. Donderdag besloot een jury in New York dat het openbaar ministerie voldoende bewijs heeft verzameld voor een aanklacht tegen oud-president Donald J. Trump (76).

Hoe de beschuldiging precies luidt, is nog onbekend. Wel is het duidelijk dat de zaak draait om pornoster Stormy Daniels, met wie Trump ooit een affaire zou hebben gehad. In aanloop naar de verkiezingen van 2016 zou hij hebben willen voorkomen dat die affaire ooit uitkwam en haar 130.000 dollar zwijggeld hebben betaald. Het geld zou hij hebben verstrekt via zijn toenmalig advocaat/adviseur/fikser, Michael Cohen.

Trump ontkent, maar Cohen – die zelf al voor de zaak heeft vastgezeten – houdt vol dat de oud-president ervan wist. Hij heeft al getuigd en bewijs op tafel gelegd: door Trump ondertekende cheques ter waarde van 35.000 dollar, waar The New York Times kopietjes van openbaarde.

Politiek proces en heksenjacht

Bewijs of niet, volgens Trump is er sprake van een politiek proces. Een heksenjacht. ‘Het Amerikaanse volk ziet wat de Radicaal Linkse Democraten aan het doen zijn,’ schreef hij in een eerste reactie, waarin hij meteen vroeg om donaties voor zijn campagne. ‘Eerst verslaan we Alvin Bragg (de hoofdaanklager in New York, red.), daarna Joe Biden.’

Die reactie viel te verwachten. Trump zou Trump niet zijn als hij van deze zaak geen spektakel zou maken en hem niet zou gebruiken als de ultieme versterker voor zijn politieke boodschap.

Want zo is het ook: dat juist Trump de eerste president is die wordt vervolgd, komt gezien al zijn schandalen niet als een verrassing. Enkele weken geleden kondigde hij zijn eigen arrestatie in deze zaak zelfs al aan. En toch zou Trump donderdag zijn overvallen door de beslissing van de jury, schrijven Amerikaanse media. Er zou nu druk worden onderhandeld over het moment waarop hij wordt voorgeleid in New York. Mogelijk dinsdag.

Aanklager Bragg, het Amerikaanse rechtssysteem en in feite de hele politiek begeven zich daarbij in troebel water. Wat als Trump weigert te vertrekken? Wat als hij zich verschanst in Mar-a-Lago? Wordt een oud-president, iemand die bovendien wil opgaan voor een herverkiezing, hardhandig in de boeien geslagen?

Meatball Ron

Ron DeSantis, de gouverneur van Florida, heeft aangegeven niet mee te werken aan een uitlevering. Hij spreekt van een ‘on-Amerikaans’ politiek proces. Dat juist DeSantis zich moet uitspreken, is pikant: hij wordt gezien als een van Trumps belangrijkste concurrenten voor de Republikeinse nominatie. Desondanks schaart DeSantis – door Trump ‘meatball Ron’ en ‘Ron De-Sanctimonious’ genoemd – zich achter de oud-president. Oud-vicepresident Mike Pence, nog zo’n concurrent, spreekt eveneens schande van Trumps vervolging.

Hoewel Trumps greep op de Republikeinse Partij niet meer zo sterk is als enkele jaren geleden, geldt hij nog altijd als de belangrijkste kanshebber voor de nominatie. DeSantis en Pence weten dat ook: ze mogen concurrenten zijn, zonder Trumps electoraat maken ze geen schijn van kans. Dus scharen ze zich achter de oud-president.

Trump kan zich gaan opmaken voor een strijd in de rechtbank. Juridisch wordt dat nog interessant, denken experts: de argumentatie van de aanklager in deze zaak is nieuw. Tegelijkertijd hangt Trump ook andere zaken boven het hoofd. In Georgia bijvoorbeeld, vanwege zijn pogingen om de verkiezingsuitslag terug te draaien. En een federale rechtszaak, eveneens over de verloren verkiezingen. De aanklacht van donderdag is daarmee pas het begin van een nieuw spel in circus-Trump.