Viroloog Marion Koopmans: ‘Blijkbaar ontbreekt het urgente gevoel’

De roep om mondkapjes nam afgelopen week toe. Naast de burgemeesters van de grote steden pleitten vier onafhankelijke experts ervoor om mondkapjes te verplichten in openbare ruimtes en op plaatsen waar 1,5 meter afstand houden niet mogelijk is, zoals bij kappers.

Wat is daarop tegen? Als je overal mondkapjes ziet, ben je misschien meer geneigd je aan de afstands­regels te houden.

“Dat zou kunnen. Maar de toename van het aantal besmettingen zit niet bij kappers, maar komt doordat mensen zich risicovoller gaan gedragen. Ze komen weer in grotere groepen bij elkaar, houden minder afstand. De meeste besmettingen vinden thuis plaats, via familie of op het werk.”

“Het verplichten van mondkapjes is een ingrijpende maatregel die weinig oplost en als je pech hebt averechts werkt. Daarbij versmalt de roep om een mondkapjesplicht de discussie. Het draait nu om de vraag of de politiek meer moet doen. We hebben die discussie omdat het aantal besmettingen toeneemt. Dat onderliggende probleem los je er niet mee op.”

“De overheid heeft een pakket aan maatregelen genomen, van teststraten tot rioolwatersurveillance. Maar om die te laten werken, zijn we afhankelijk van de bereidheid van mensen zich aan de adviezen te houden. Dáár moeten we wat mee. Blijkbaar is de communicatie niet goed, ontbreekt het gevoel van urgentie.”

Straalt de overheid genoeg urgentie uit? Den Haag is met reces, de wachttijden voor een test lopen op.

“Je hoort die geluiden in de media, ik heb geen cijfers gezien. Het is absoluut noodzakelijk dat mensen zich snel kunnen laten testen. En dat de GGD bij een positieve uitslag snel bron- en contactonderzoek doet. Als dat vaker misgaat, moet daar iets aan gedaan worden.”

Mensen ervaren misschien ook minder urgentie doordat het aantal ziekenhuisopnamen en doden niet toeneemt. Komen die nog? Of zijn de grootste klappen tijdens de eerste golf al gevallen?

“Die komen nog. Onder kwetsbare groepen zijn wel klappen gevallen, maar zó ver is het virus nog niet verspreid. We zien nu relatief veel twintigers die positief testen. Bij hen is de kans op complicaties kleiner, maar zij verspreiden het virus wel, dus vroeger of later komen weer meer ouderen in het ziekenhuis en op de ic’s.”

Kroatië, Frankrijk, België: in veel landen loopt het aantal besmettingen snel op. Is het verantwoord op vakantie te gaan?

“Ik houd m’n hart vast. Het virus houdt geen vakantie, het is niet weg. Reizen maakt de kans op nieuwe oprispingen reëel. Het gevaar zit er vooral in dat veel mensen naar dezelfde plekken gaan. Ga je met de auto naar een stille plek of vlieg je naar een drukke badplaats om te feesten? Dat maakt nogal verschil.”