Talpa grootste verliezer van mislukte deal met RTL: ‘De Mol heeft gehandicapt mediabedrijf’

De grootste klap van de mislukte deal zal nadreunen bij Talpa. “Dat is de grootste verliezer. Het zal daar nu niet echt gezellig zijn in de wandelgangen,” stelt mediaondernemer Ruud Hendriks. “John de Mol zal iets anders moeten verzinnen.”

In juni 2021 kondigden RTL en Talpa aan samen verder te willen. Met een sterk mediaconcern moest de concurrentie worden aangegaan met grote techbedrijven als Netflix, Amazon Prime Video en Viaplay. Het was de bedoeling dat RTL Nederland 70 procent van de aandelen zou krijgen, Talpa 30 procent. Talpabaas John de Mol wilde zich na deze fusie – of beter gezegd: overname – richten op het bedenken van nieuwe programma’s, zoals hij eerder deed met wereldwijde hits als Big Brother, The Voice of Deal or no deal.

Dat gaat nu niet door. De twee bedrijven zouden samen een te grote machtspositie krijgen in het Nederlandse televisielandschap, concludeerde de ACM op basis van eigen onderzoek onder adverteerders en distributeurs. Daarom bereidt de ACM nu het officiële besluit voor om géén vergunning te verlenen voor de overname. Dat besluit is over enkele weken klaar, aldus de ACM. Voor de consument gaat er vooralsnog niet heel veel veranderen.

Strategie

Beide mediabedrijven moeten een nieuwe strategie gaan bepalen, stelt Hendriks: “Ik denk niet dat John de Mol op deze manier door kan gaan. De achilleshiel van Talpa is het gebrek aan een streamingdienst. Geen Videoland, geen Netflixachtige tak. Die markt hebben zij totaal gemist, wat ik onvoorstelbaar vind. Talpa doet hierin gewoon niet mee. Dat betekent dat De Mol eigenlijk een gehandicapt mediabedrijf heeft.”

De toekomst van RTL lijkt rooskleuriger, al zijn de deskundigen ervan overtuigd dat RTL Nederland in de verkoop komt. “RTL Group wil zich puur op de Duitse markt richten, waar ze de grootste commerciële omroep zijn,” zegt Fons van Westerloo, tv-deskundige en oud-commissaris bij DPG Media. “Voor media is altijd een koper. Het kan ook zijn dat een buitenlandse partij als Viaplay gaat bieden.”

RTL wil volgens hem al een tijd van de Nederlandse en Belgische tak af. Dat laatste is gelukt. RTL België werd in 2021 verkocht aan DPG Media en Groupe Rossel, die beide vijftig procent van de aandelen overnamen. DPG Media bood dat jaar óók op RTL Nederland, maar toen ging RTL in zee met Talpa. Van Westerloo: “Kennelijk leek die samenwerking lucratiever dan zelf de boel verkopen.”

DPG Media reageert inhoudelijk niet op het stuklopen van de overname. Het is geen geheim dat het mediabedrijf, waar ook Het Parool onder valt, interesse blijft tonen in televisie en dus in een van de partijen RTL en Talpa. Naar verluidt zou RTL destijds voor meer dan 700 miljoen euro te koop hebben gestaan.

Adverteerders

Twee weken geleden kwamen RTL en Talpa met een plan dat tegemoet moest komen aan de bezwaren van de ACM. Ze stelden voor om de advertentieverkoop van de tv-zenders van Talpa uit te besteden aan Mediahuis, uitgever van kranten als De Telegraaf en NRC.

Adverteerders die bang waren voor torenhoge prijzen wanneer zij voortaan bij één machtig, commercieel mediabedrijf reclamezendtijd moesten inkopen, zouden na de fusie alsnog bij twee ‘loketten’ kunnen aankloppen: bij RTL (voor RTL 4, RTL 5, RTL 7, RTL Z) en Mediahuis (voor de Talpazenders SBS 6, Veronica, Net 5, SBS 9). Volgens RTL en Talpa moest deze constructie hen, na de fusie, minder macht geven in Hilversum. Dit voorstel kwam er niet door.

Maiko Valentijn, ceo van mediabureau GroupM, dat onder meer zendtijd inkoopt voor adverteerders, is verbaasd over het uiteenspatten van de RTL-Talpadeal. “Schokkend nieuws. Na alle gesprekken met de ACM in de afgelopen 1,5 jaar ging ik ervan uit dat het goed zou komen.”

Zonder Talpa zal RTL flink moeten investeren in de eigen streamingsdienst Videoland die nu zo’n miljoen abonnees heeft, meent hij. Valentijn voorspelt dat de zender anders wordt platgewalst door internationale reuzen als Netflix, Viaplay en Amazon Prime Video. Het aanbod van Videoland is volgens hem te klein en de zoekprofielen en algoritmes moeten worden verbeterd. “Als jij bijvoorbeeld inlogt als vrouw, moet er in de toekomst veel meer specifieke, vrouwelijke content worden aangeboden die jou ‘verslaafd’ maakt aan deze streamingdienst. Het hogere doel van alle streamers is dat je niet een maandje blijft plakken voor één hitserie, maar een jaarabonnement afsluit.”

Ruud Hendriks sluit zich daarbij aan. “RTL is laat aan de slag gegaan met Videoland,” zegt hij. “Maar ze hebben dat wel gedaan. Het zal de tering naar de nering moeten zetten, maar het wel redden. Met ankerpunten als Boulevard en Goede tijden, slechte tijden.”

Gevarenzone

Talpa zit volgens Hendriks in de gevarenzone. En dat komt niet alleen door het ontbreken van een eigen streamingdienst, zegt hij. “SBS 6 heeft de laatste jaren geprobeerd om van het imago van campingzender af te komen. Met een opgepepte vormgeving en decor, maar het is het allemaal nét niet. Als campingzender had SBS 6 in ieder geval een duidelijk profiel. Daarmee sprak je misschien niet de meest aantrekkelijke doelgroep aan, maar wel eentje die de zender wist te vinden. Nu is SBS 6 eigenlijk een kopie van RTL, maar dan met minder scorende programma’s en op een minder gunstige plek op de afstandsbediening.”

Als De Mol SBS uit het slop wil trekken, zal hij zo veel geld moeten investeren dat hij niet terugverdient met reclames, stelt Hendriks. “Eerlijk gezegd denk ik dat SBS 6 standalone een heel moeilijk verhaal wordt. Hij zal iets moeten doen. Misschien aansluiting vinden bij de nieuwe streamingsdienst Sky Showtime, of bij een van de ondemandkanalen van Discovery Channel. Je kunt je ook voorstellen dat een internationale streamer graag Nederlands producten wil onderbrengen.”

Georgette Schlick is ceo van Fremantle Northern Europe, waartoe producenten als Blue Circle (RTL Boulevard, Boer zoekt vrouw), No Pictures Please (Bureau Hofstad, 112Vandaag) en Fiction Valley (Mocro maffia, The take over) behoren. Ze heeft gemengde gevoelens. “De strategie van RTL is geen geheim. Zij willen in elk land de grootste zijn, of de grootste worden en zien in deze zeer concurrerende markt met veel nieuwe toetredende streamers de urgentie om een consolidatieslag te maken.”

“Nu de fusie niet doorgaat wordt die strategie doorkruist. Voor dit fusietraject was RTL Group bezig met verkoop van de Nederlandse zendergroep. Nu de fusie is afgeblazen, vermoed ik dat ze dat traject opnieuw ingaan. Dan zou de positie van de producenten zomaar geherdefinieerd kunnen worden.”

“Gaat RTL naar een partij die geen eigen productiehuis heeft, dan kan dat gunstig zijn voor de producenten. Wordt RTL wel verkocht aan een streamer of andere partij met een productietak en een groot internationaal aanbod, dan moeten producenten, groot of klein, nog maar afwachten hoeveel werk overblijft.”