PlusAchtergrond
Studenten over de gevolgen van de coronacrisis: ‘Ik heb er buikpijn van’
Studenten zijn onzeker en gestrest in deze coronatijd. Stages gaan niet door of worden afgebroken en er komt een flinke recessie aan. Kan ik straks wel een baan vinden?
Studenten hebben het zwaar in het coronatijdperk: stages gaan niet door of worden afgebroken, kansen op een baan zijn gedaald en sollicitaties voor één vacature gaan soms met honderden tegelijk. Studenten kampen met studievertraging, onzekerheden en stress.
Uit onderzoek van het in 2013 opgerichte EdTech-bedrijf StudeerSnel onder 1300 Nederlandse studenten van universiteiten en hogescholen blijkt dat ruim vijftig procent van hen stress ervaart. Studenten maken zich zorgen over hun carrièreperspectieven. Temeer daar Nederland misschien in een recessie terechtkomt. Krijg ik nog wel een baan als ik na mijn studie nog een jaar of langer werkloos ben?
Bij het Student Careers Centre van de Universiteit van Amsterdam horen ze die zorgen van bijna of net afgestudeerde studenten vaak. “Ze hebben allerlei vragen. Waar vind ik vacatures? Hoe kom ik ertussen? Of is het slimmer om langer door te studeren?” zegt Amarins Renema van de organisatie, waar maandelijks honderden studenten aankloppen – momenteel online – voor workshops, trainingen, voorlichtingsbijeenkomsten en individuele gesprekken. “Wij zeggen niet: het komt wel goed. We bekijken met de studenten wat ze nog meer kunnen doen om een baan te krijgen of wat ze kunnen verbeteren tijdens een sollicitatie.”
De voorbereiding vraagt in deze tijd veel meer van een werkzoekende. Renema: “Je moet je motivatie goed formuleren en je kwaliteiten goed onder woorden brengen. Wat heb je een bedrijf of organisatie te bieden? Studenten hebben daar vaak moeite mee, merken we. Ze lepelen vaak op wat er op de site van een bedrijf staat en praten de missie van het bedrijf na. Maar maak je motivatie zo persoonlijk mogelijk. Laat zien hoe je in elkaar steekt. Licht je gemaakte keuzes in het leven toe. Laat zien wie je bent en vertel ook over je minder goede kanten. Hoe opener hoe beter.”
En bepaal je strategie. “Niet voor elke baan verschijnt een vacature. Houd netwerkgesprekken, want mensen die al werkzaam zijn in je vakgebied zijn je beste informatiebron. Zij weten hoe de markt zich beweegt.”
Stilzitten en afwachten is het slechtste scenario, zegt Renema. “Want dan ontwikkel je je niet en ontmoet je geen nieuwe mensen. Netwerken is belangrijk. En houd je vakkennis bij. Word lid van een alumnivereniging, werk aan je contacten op LinkedIn of lees vakbladen.”
Kortom, ga aan de slag, via een uitzendbureau of bij een bedrijf waar je misschien niet een juridisch traineeship kunt volgen, maar wel ander werk kan doen. Al is het misschien ‘onder je niveau’. “Elke baan kan leiden tot ander en leuker werk binnen een organisatie.”
Radeloosheid is niet goed, zegt Renema. “Je hebt een positieve blik nodig. Daarom besteden wij aandacht aan veerkracht van onze studenten. Hoe ga je om met afwijzing? Want solliciteren betekent vaak afgewezen worden.”
Chantal Hendriks (21), vierdejaars student media, informatie en communicatie aan de Hogeschool van Amsterdam
Chantal was bezig met haar scriptie over ongewenst telefoongebruik tijdens de lessen door middelbare scholieren. Vanwege corona moest ze haar onderwerp aanpassen en gaat ze docenten via Zoom interviewen. Dat lukt wel, zegt ze.
Wat haar meer zorgen baart, is de arbeidsmarkt. Na haar recente stage bij het programma Utopia van Talpa hoopte ze snel een baan in de mediawereld te vinden. “Ik wil dit werk echt gaan doen. Er zijn helaas veel minder vacatures voor tv-programma’s. Films worden ook uitgesteld. Nieuwelingen op de arbeidsmarkt kunnen zich nu niet bewijzen.”
Ze zit in facebookgroepen waar voorheen wel tien tot twintig vacatures per dag stonden voor regisseurs, opnameleiders, redactieleden of productiemedewerkers. Nu ligt dat rond de vijf. “Ik werk drie dagen per week op de financiële afdeling van een onderwijsinstituut. Moet ik die baan opgeven en me helemaal richten op solliciteren? Hoe langer ik wacht, hoe moeilijker het wordt. Ik heb daar wel buikpijn van. Aan de andere kant, iedereen zit in hetzelfde schuitje.”
Tycho van Greve (21), student geneeskunde aan de Universiteit van Amsterdam
Eind juli wil Tycho zijn bachelor afronden. Al realiseert hij zich dat hij bijna twee jaar moet wachten voordat hij zijn coschappen kan lopen. “Normaal gesproken is de wachttijd anderhalf jaar, nu is het zeker drie maanden langer,” zegt Tycho, die momenteel weer bij zijn ouders woont.
Zijn bijbaan als doktersassistent is hij door corona kwijt. Geld verdienen met bloedprikken in het ziekenhuis is er ook niet bij. “Reizen om jezelf goed te leren kennen kan nu ook niet. Ik kan geen plannen maken. Het leven staat stil.”
Het praktische deel van zijn studie is uitgesteld. Luisteren naar longen en hart van patiënten, knie- en kruisbanden testen of onderzoek doen naar vergrote lymfeklieren, het kan nu niet.
Het is wikken en wegen: tijdelijk uitschrijven als student of inschrijven voor een masterstudie als global health of zorgmanagement. “Me ergens inschrijven kost me weer collegegeld, maar met uitschrijven heb ik bijna twee jaar geen lening. Gelukkig helpen mijn ouders me financieel.”
Mees Kremer (25), masterstudent rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Amsterdam
Mees had na zijn afstuderen deze zomer een mooi plan uitgedokterd. Hij wilde stage lopen bij een ambassade in Afrika. “Iedereen is afgezegd. Vermoedelijk zal die lichting pas aan de slag kunnen als het negatieve reisadvies vervalt.”
Van zijn alternatieve plan om een nieuwe master politicologie te doen, stapt hij af. Hij kwam erachter dat hij dan een premaster moest doen, wat zou betekenen dat hij nog twee jaar moet studeren. “Ik ben ook wel toe aan het onafhankelijke werkende leven.”
Strak uitgestippelde carrièreplanningen komen veelal in het gedrang. Voor een traineeship bij Nestlé, KPN, Unilever of Procter & Gamble solliciteren honderden studenten tegelijk. “Dat is zeer moeilijk. Ik heb deze week twee koffieafspraken en een belafspraak gepland met mensen uit het bedrijfsleven. Je kunt het beste een mentor zoeken. Die stelt vaak goeie vragen.”
Mees gaat ook rondkijken in werelden ‘waar hij gelukkig van wordt’. “Ik heb brede interesses: horloges, wijn, skiën en hardlopen. Ik zou best willen werken voor een bedrijf als Gall & Gall, Albert Heijn, bij een grote horlogeproducent of in de skiwereld.”
Veerle Kohlen (24), masterstudent bewegingswetenschappen aan de VU
Het zou voor Veerle haar laatste studiejaar zijn, maar haar onderzoek in het lab, waarbij ze temperatuurmetingen bij mensen moet verrichten, kan nu niet plaatsvinden. Wanneer het lab weer opengaat, weet ze niet. “Ik heb er wel een beetje stress van, maar aan de andere kant is de banenmarkt nu zo slecht. Misschien is het goed om even verder te studeren.”
Haar zorgen gaan meer uit naar de toekomst. Veerle wil graag inspanningsfysioloog bij een sportploeg worden. “Naar trainings- en voedingsschema’s van sporters kijken en onderzoeken wat er tijdens inspanning in het lichaam gebeurt,” zegt ze. “Maar ik ben bang dat de sollicitaties straks met honderden tegelijk gaan en allemaal online.”
“Hoe val je op in een onlinegesprek? Het is lastig jezelf te verkopen. Je moet ook goed opletten hoe je achter de camera zit. Ik krijg van anderen mee dat het moeilijk is. De kans is groot dat je er al bij de eerste ronde uitvalt. Misschien nemen ze ook geen net-afgestudeerden aan, maar liever mensen met ervaring. Maar ik zie het allemaal wel.”
