Rutte groeit in zijn rol als crisisleider

Bijna 45 procent van de Nederlanders keek dinsdagavond naar de persconferentie van premier Mark Rutte. Dat zijn 7,5 miljoen mensen, verspreid over de NOS, RTL en SBS. Zulke hoge kijkcijfers zijn gewoonlijk voorbehouden aan het Nederlands elftal in de eindronden van een WK-voetbal.

Niet dat de minister-president een makkelijke boodschap te verkondigen had, maar het was – in tegenstelling tot de persconferentie van vorige week, toen er vier ministers stonden – wél een duidelijke. Alle maatregelen die het corona­virus moeten indammen, worden verlengd en duren in elk geval tot en met 28 april. De scholen blijven ten minste dicht tot en met de meivakantie.

Het kabinet heeft geleerd van eerdere fouten. De ‘geen handen schudden’-persconferentie aan het begin van de coronacrisis die onbedoeld lacherig eindigde omdat Rutte – macht der gewoonte – na afloop prompt de hand van RIVM-baas Jaap van Dissel drukte. De rommelige persconferentie met vier ministers van vorige week, die nog dagen vragen opriep.

Vaderlijke toon

Dit keer werd na het ministeriële crisisberaad langer uitgetrokken voor de voorbereiding, en dat was te merken. Rutte was glashelder, boodschapvast en sloeg de juiste toon aan. Streng, maar vaderlijk. “We realiseren ons dat we veel van mensen vragen, maar het is echt nodig.” Ook bereidde hij Nederland al voorzichtig voor op een eventuele tweede verlenging van de intelligente lockdown. “We zijn voorbij de start, maar nog niet aan het einde van het begin.”

De vaderlijke toon klonk door toen hij complimenten uitdeelde aan het volk. “We houden ons heel goed aan de regels. Gelukkig. De straten zijn leeg, de treinen zijn leeg, de kantoren zijn leeg. We houden die 1,5 meter afstand.” En: “We wassen onze handen stuk.” Maar ook: “Hou vol.”

Ook was het beeld dit keer anders: het altijd al wat detonerende achterwandje met ‘Ministerie van Justitie en Veiligheid’ in een oneindige ­herhaling was vervangen door een achtergrond met een boodschap: alleen samen krijgen we corona onder controle. Zelfs het decor was on message.

Virtuele stijging

Nog vóór zijn glansrol van dinsdagavond wist ­Rutte zich al gesteund door de peilingen. Er is grote, bijna Noord-Koreaanse steun voor de ­kabinetsmaatregelen. Volgens I&O Research staat 91 procent van de Nederlanders achter de intelligente lockdown en is de waardering voor het kabinet-Rutte III met 61 procent hoger dan ooit gemeten. Ter vergelijking: een jaar ­geleden was 63 procent juist ontevreden over dit kabinet.

Ook de populariteit van de VVD-premier zélf stijgt, meldde EenVandaag/Ipsos dinsdagmiddag. De VVD is in de peilingen in een maand tijd geklommen van 27 naar 35 zetels – een virtuele stijging die vooral ten koste gaat van PVV en ­Forum voor Democratie.

Ook I&O-onderzoeker Peter Kanne ziet ‘vooral veel waardering’ voor het optreden van de minister-president. Andere politieke hoofdrolspelers in deze coronacrisis, de CDA-bewindsmannen Hugo de Jonge (als zorgminister ook ‘chef corona’) en Wopke Hoekstra (Financiën), worden niet bij naam genoemd.