Nieuws
Rijke mensen asocialer in het verkeer? Onzin, stelt deze UvA-onderzoeker
Rijke mensen gedragen zich vaker asociaal of onethisch in het verkeer dan arme mensen, zo claimden Amerikaanse onderzoekers in 2012. UvA-hoogleraar Paul Smeets vond deze resultaten opvallend en besloot het onderzoek te repliceren.
De uitkomsten van het originele onderzoek uit 2012 liegen er niet om: rijke mensen zouden zich asocialer gedragen in het verkeer, andere weggebruikers vaker afsnijden en minder vaak voorrang verlenen aan voetgangers.
Rijke mensen gaan vaker om met andere rijke mensen en kunnen zich daardoor niet meer goed inleven in de wereld van ‘normale mensen’, zo was de onderliggende aanname. Doordat ze het gevoel hebben boven de wet te staan, zouden rijken vinden dat de verkeersregels op hen niet van toepassing zijn, aldus de onderzoekers van Berkeley University in Californië.
Eigen onderzoek
Een opmerkelijke conclusie, vond Paul Smeets, hoogleraar Filantropie en Duurzame Financiering aan de Universiteit van Amsterdam. Volgens Smeets was de dataset in het originele onderzoek te klein. Dus startte hij met collega’s een vergelijkbaar onderzoek naar rijgedrag, met 2,5 keer zoveel auto's als in de Amerikaanse studie.
Ze repliceerden het onderzoek in in Maastricht, Rotterdam en Aken, en reisden zelfs tweemaal naar Berkeley, waar het origineel werd uitgevoerd. Om alle twijfel weg te nemen voerden ze het onderzoek ook hier nogmaals uit.
394 keer staken de onderzoekers de weg over, meer dan veertig procent van de auto’s stopte niet. In tegenstelling tot hun Amerikaanse collega’s vonden Smeets en zijn mede-onderzoekers echter geen effect van inkomen op asociaal rijgedrag. “We zagen geen verschil tussen het aantal dure auto’s dat voetgangers voorrang gaf en het aantal goedkope auto’s dat dit deed.”
Ook sneden dure auto’s andere weggebruikers niet vaker af dan bestuurders van goedkope auto’s. Conclusie: rijke mensen zijn niet significant onaardiger in het verkeer.
Kansen
“Of mensen sociaal of asociaal gedrag vertonen is niet zozeer afhankelijk van hun inkomen, maar van de kansen die mensen daartoe krijgen. Rijke mensen doneren meer, want zij kunnen zich dit veroorloven. Daarentegen ontduiken ze gemiddeld vaker de belasting, simpelweg omdat ze daar vaker mogelijkheid toe hebben,” legt Smeets uit.
De vraag is dus niet of rijke mensen vaker onethische dingen doen of arme mensen vaker goede dingen doen, maar wat ze doen in de omstandigheden waarin ze belanden. “Dezelfde mensen die in de ene situatie iets goeds doen, kunnen in een andere situatie slechte beslissingen maken. Sociaal of asociaal gedrag is dus heel afhankelijk van de context, zowel voor rijke als voor arme mensen.”
Tip Het Parool via Whatsapp
Heeft u een tip of opmerking voor de redactie? Stuur een bericht naar onze tiplijn.
