Onderzoek naar burgerpanels bij wind- en zonneparken
Burgers worden mogelijk eerder betrokken bij plannen voor windmolens en zonneparken. Een commissie onder leiding van oud-ombudsman Alex Brenninkmeijer onderzoekt de invoering van burgerpanels.
Bij burgerpanels wordt een groep inwoners bij elkaar gebracht, bijvoorbeeld via loting, zoals in de Amerikaanse juryrechtspraak. “Er wordt een beroep gedaan op iemands burgerplicht,” zegt Brenninkmeijer. “Het burgerpanel wordt gevraagd een concrete opdracht uit te voeren. Denk aan het zoeken van locaties voor windmolens. De groep inwoners gaat samen op zoek naar een oplossing binnen hun gemeente. Wat zijn de plussen en minnen, waar is het meeste draagvlak, welke locatie is het beste geschikt? Uiteindelijk komt het burgerpanel met een voorstel aan de gemeenteraad.”
Brenninkmeijer is door minister Bas van ’t Wout van Economische Zaken en Klimaat aangesteld als voorzitter van een onafhankelijke expertcommissie. Deze club van negen deskundigen gaat onderzoeken hoe burgers beter bij de energietransitie betrokken kunnen worden. Specifiek kijkt de commissie naar de invoering van burgerpanels. Daarmee is in landen als Ierland, België en Frankrijk ervaring opgedaan, maar in Nederland is het fenomeen nog onbekend.
Projecten voor de realisatie van windmolens en zonneparken leiden regelmatig tot weerstand, waarbij burgers zich buitenspel voelen staan. Inwoners voelen zich niet gehoord en vinden de inspraak een wassen neus. “Burgers worden er nu pas heel laat bij betrokken, als het plan al in kannen en kruiken is,” zegt Brenninkmeijer. “Op de valreep mogen inwoners nog inspreken. Er zijn dan maar twee smaken over: tekenen bij het kruisje of tegen zijn. Dat moeten we anders organiseren. Burgers moeten veel eerder bij klimaatplannen betrokken worden.”
Slimmere oplossingen
Brenninkmeijer denkt dat burgerpanels met slimmere oplossingen komen, die voor inwoners aanvaardbaarder zijn dan wanneer ze vanuit een ivoren toren op het gemeentehuis komen. De polarisatie over plannen voor wind- en zonneparken moet daardoor verminderen. “We moeten burgerpanels zeer serieus nemen, daar valt of staat het succes mee. Bijvoorbeeld door vooraf af te spreken dat de gemeenteraad, Provinciale Staten of Tweede Kamer het voorstel overneemt.”
Volgens Brenninkmeijer vinden de mensen het vooral belangrijk dat ze erbij betrokken worden, zich gehoord voelen en dat het proces eerlijk verloopt.
