Naar diversiteit op de kieslijst is het even zoeken

Fuck de volgorde, dat is onaardig gezegd waar het op neerkomt voor Maurice Pahladsingh. Een beetje vriendelijker bedoelt hij ermee dat mensen, kiezers, bewuster zouden kunnen stemmen. Niet domweg het bovenste hokje van de partij naar keuze aankruisen, waardoor de kans reuzegroot is dat je je stem schenkt aan een witte, hoogopgeleide veertiger uit de Randstad. Maar, als je dat dan toevallig allemaal niet bent, je realiseren dat je ook zou kunnen kiezen voor iemand in wie je je meer herkent, zegt Pahladsingh. “Wij willen mensen daar een hulpmiddel voor bieden.”

Het probleem is bekend en ouder dan de weg naar Rome: de politiek is allesbehalve een afspiegeling van de samenleving. Tweede Kamerleden zijn vaker man, vaker hoogopgeleid, vaker afkomstig uit of woonachtig in de Randstad, vaker wit en vaker ouder (of juist jonger) dan de gemiddelde Nederlander.

Wie kijkt naar de huidige zetelverdeling in de Kamer en ervan uitgaat dat dit ook de demografische verdeling in Nederland zou zijn, kon zomaar vermoeden dat slechts 36 procent van de Nederlanders vrouw is. Of dat 54 procent van de Nederlanders in Noord- of Zuid-Holland woont. Of dat bijna een op de zes Nederlanders jurist is, of één op de tien econoom.

Stukadoors en Drenten

Je zou kunnen zeggen: wat maakt het uit? Of: de politiek is nu eenmaal ingewikkeld, dat moet je niet overlaten aan bijvoorbeeld stukadoors, heel oude of juist heel jonge mensen of aan Drenten. En de Kamer zit nu eenmaal in Den Haag, logisch dat leden meestal niet in Groningen, Zuid-Limburg of Zeeuws-Vlaanderen wonen.

Het maakt natuurlijk wel degelijk uit, zegt Pahladsingh. “Als je de afstand tussen burger en politiek wil verkleinen, dan zal je moeten zorgen dat de Kamer diverser wordt. En daarvoor heb je personen nodig, niet in de eerste plaats partijen. Personen maken idealen waar.”

Waarom organiseren partijen niet zelf meer verscheidenheid? “Er zijn wel kandidaten die voor meer diversiteit zorgen, maar die staan vrijwel allemaal op de onderste helften van de lijsten. Feitelijk zijn die nauwelijks verkiesbaar, daarvoor zijn ze te laag geplaatst. Daarom hadden wij eerst als werktitel Fuck de volgorde.”

Met de website die nu Stemdivers.nl heet, wil Pahladsingh ‘alle kandidaten’ een platform om zich aan heel Nederland te presenteren. Ons uitgangspunt is de ‘Kracht van Zeven’. Deze zeven kenmerken van diversiteit zijn: afkomst, beperking, geaardheid, geslacht, leeftijd, opleiding en provincie. Meer vrouwen? Iemand uit de eigen provincie? Meer jongeren of juist ouderen? Via de site wordt vinden en kiezen makkelijk.”

Kleur de Kamer

Ook de beweging Kleur de Kamer streeft naar meer zwarte politici, zegt Ian van der Kooye. “Er zitten precies nul zwarte mensen in de Kamer. Partijen vinden mensen van kleur interessant als windowdressing. Maar de echt belangrijke plaatsen op de lijst worden gereserveerd voor mensen die het meest op henzelf lijken.”

In de Tweede Kamer praat men wel óver mensen van kleur, maar niet mét hen, zegt Van der Kooye. Oplossing: Kleur de Kamer zet zich in om de opkomst onder migrantengroepen in Nederland te verhogen. “Daarnaast voeren wij een campagne om kandidaten van kleur actief te promoten onder het electoraat. Naast die promotie is er een stemwijzer die kiezers informeert over de posities van politieke partijen ten opzichte van relevante onderwerpen voor de doelgroep.”