Moeten we ons zorgen maken over nieuwe coronapiek in de ziekenhuizen? ‘Dit is het seizoen van de luchtweginfecties’

Weer een piek rond carnaval, moeten we ons zorgen maken?

De afgelopen weken loopt het aantal virusdeeltjes in het rioolwater én het aantal ziekenhuisopnames gestaag op. In de ziekenhuizen liggen momenteel 916 coronapatiënten. Dat zijn er in geen maanden zoveel geweest.

Toch hoeven we ons geen zorgen te maken, zegt Susan van den Hof, epidemioloog bij het RIVM. “Er gaat heel veel virus rond sinds omikron. Maar we zien steeds minder ernstige ziekte.” Bovendien ziet het RIVM tijdens carnaval al jaren meer luchtweginfecties, ook los van corona, dus zo verrassend is de piek niet.”

Ook Jean-Luc Murk, arts-microbioloog in het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg, vindt de cijfers niet verontrustend. “Dit is het seizoen van de luchtweginfecties. Nu hebben we toevallig wat meer corona, eerder was dat de griep. Het is normaal dat er bedden bezet zijn door patiënten met luchtweginfecties.”

Overigens lijkt het erop dat het aantal besmettingen weer afvlakt.

Waar komt deze opleving vandaan?

Deskundigen stellen dat carnaval en de wintersportvakantie de afgelopen jaren het aantal besmettingen steeds omhoog duwen. Maar ook vóór de voorjaarsvakanties steeg het aantal virusdeeltjes in het rioolwater al. Dat lijkt te komen doordat een nieuwe variant van omikron rondgaat, namelijk omikron xbb. Die variant besmet meer mensen.

Bovendien is het de vraag hoe goed kwetsbare mensen nog zijn beschermd. Ze kregen de laatste corona vaccinatie vijf à zes maanden geleden. “De mensen die een herhaalprik hebben gehaald, hebben ongeveer de helft minder kans om in het ziekenhuis te komen. Maar je ziet dat best veel mensen de laatste vaccinatie niet hebben gehaald,” stelt Van den Hof.

Overigens heeft het OMT-vaccinaties (OMT-V) geadviseerd om géén grote prikronde in het voorjaar te houden. Ze stellen dat de meeste mensen voldoende immuun zijn geworden voor het virus. Ook worden patiënten minder ziek van corona. Het kabinet moet hierover nog beslissen.

Wat betekent dit voor de ziekenhuizen?

Op dit moment liggen 864 coronapatiënten op de verpleegafdelingen en 52 op de ic’s (5,5 procent van het totale aantal ic-bedden). Vooral de afgelopen dagen stijgen die aantallen hard. In het Nijmeegse Radboudumc, waar internist-infectioloog Chantal Rovers werkt, liggen de afdelingen die extra bedden vrijmaken voor coronapatiënten nagenoeg vol.

“We hopen dat de piek snel wordt bereikt, want anders moeten we meer plekken vrijmaken en kunnen we andere zorg niet bieden,” zegt Rovers. Bedenk daarbij dat het hele jaar door ziekenhuisbedden bezet worden gehouden door coronapatiënten. Het zijn stuk voor stuk extra patiënten die de ziekenhuizen voorheen niet hadden. “Dat betekent dat de druk voor het personeel hoger is, en patiënten vaker langer op een ingreep moeten wachten,” aldus Rovers.

In het ziekenhuis belanden vooral kwetsbare patiënten; ouderen of mensen met bijvoorbeeld een afweerstoornis of longaandoening. “We hebben er een nieuw virus bij dat rond blijft gaan en dat geeft extra belasting,” erkent Van den Hof. “Maar de impact wordt steeds minder groot en relatief belanden minder mensen in het ziekenhuis.” Al bestaat ook het risico dat een nieuwe groep patiënten long covid aan een infectie overhoudt.” Maar ook daarbij zien we dat de kans kleiner wordt.”

Overigens zien ziekenhuizen in Brabant, Limburg, Oost-Nederland en de regio Zwolle gemiddeld de meeste patiënten binnen komen. Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) zegt dat de ziekenhuizen de drukte op dit moment aan kunnen en er nog geen mensen overgeplaatst hoeven te worden. Wel is de verwachting dat het aantal opnames de komende weken toeneemt richting het aantal van vorig jaar maart. Toen lag het aantal opnames rond de tweeduizend.

Als het aan het OMT ligt zien we corona nu als een ‘alledaagse infectie’. Kwam die boodschap niet een maand te vroeg?

Internist-infectioloog Rovers was verbaasd over de timing van dat advies. “Er was al een stijging, en wintersport en carnaval stonden voor de deur.” Toch zou het advies geen invloed op deze cijfers moeten hebben. Het kabinet moet namelijk nog besluiten wat het met dat advies gaat doen. Naar verwachting komt dat besluit pas half maart. Rovers: “En in het advies stond ook dat je thuis moet blijven als je ziek bent én met een verkoudheid een mondneusmasker moet dragen in de buurt van mensen met een kwetsbare gezondheid. Ik hoop dat daar duidelijker over wordt gecommuniceerd.”

Toch was deze golf ook zonder het OMT-advies gekomen, zegt het RIVM. Van den Hof: “Omikron verspreidt zich zo makkelijk.” Bovendien zullen er coronapiekjes blijven komen, stelt ook Murk. “Andere virussen veroorzaken ziekenhuisopnames, dat doet corona ook. Daarin verschilt corona steeds minder van andere virussen.”