Meer Nederlandse 75-plussers seksueel actief, jongeren juist minder

In de jaarlijkse gezondheidsenquête en leefstijlmonitor van het CBS die onder bijna tienduizend Nederlanders wordt gehouden, zit ook een vraag over het seksleven: ‘Heeft u de afgelopen 12 maanden seks gehad?’

‘Ja’ antwoordde vorig jaar 27 procent van de 75-plussers. In 2014 was dat nog 16 procent. Er is in dit onderzoek vervolgens niet doorgevraagd op de mogelijke oorzaken van deze stijging. Volgens hoofdsocioloog Tanja Traag van het CBS speelt mee dat het aandeel 75-plussers dat samenwoont met een partner is toegenomen, van 46 naar 51 procent. “En die groep is seksueel actiever dan alleenstaanden.” Maar daarnaast zou het ook heel goed kunnen meespelen dat meer 75-plussers tegenwoordig ‘lekkerder in hun vel zitten’.

“We kunnen uit dit onderzoek niet opmaken of de 75-plusser frequenter seks heeft. Wat het wel zegt is: er zijn méér 75-plussers seksueel actief. Wat mee kan spelen is dat de ouderen zich fijner voelen. Dat zien we bijvoorbeeld terug in cijfers over ervaren gezondheid. Als mensen zich beter voelen, dan zal dat zeker een rol spelen in het seksleven. Een ander punt dat mogelijk helpt, is dat er bijvoorbeeld in zorginstellingen meer openheid over seks is, want in verpleeghuizen moeten oudere stellen ook seks kunnen hebben. Dat helpt het seksleven van de 75-plusser ook.”

Jongeren wachten langer met de eerste keer

Jongeren zijn juist minder seksueel actief geworden. 56 procent van de ondervraagden tussen de 16 en 25 jaar gaf in 2022 aan dat ze het afgelopen jaar seks hebben gehad. In 2014 was dat nog 63 procent. Traag wijst erop dat uit ander onderzoek blijkt dat jongeren langer wachten met de eerste keer. Dat zie je terug in een daling. Waarom jongeren later worden ontmaagd, vindt Traag een lastig te beantwoorden vraag. “Ik denk dat jongeren zich bewuster zijn geworden van de verantwoordelijkheid die seks met zich meebrengt, denk aan ongewenste zwangerschappen en de overdracht van soa’s.”

Als het CBS – dat het onderzoek in samenwerking met het RIVM, Rutgers en Soa Aids Nederland heeft gedaan – kijkt naar de hele groep Nederlanders boven de 16, dan neemt de groep die een jaar geen seks heeft gehad, ook toe: namelijk 30 procent in 2022. In 2014 was dat 25,5 procent.

Langere levensverwachting

Andere cijfers over het seksleven van de Nederlander: 25- tot 45-jarigen scoren het hoogst: 87 procent dook met iemand tussen de lakens. Mannen zijn wat actiever dan vrouwen. Maar dat beeld wordt ook vertroebeld, omdat vrouwen een langere levensverwachting hebben, dus er blijven ook meer vrouwen alleen over. En van alleenstaanden weet het CBS: die zijn minder actief. Dat geldt voor alle leeftijdsgroepen. Van de mensen tussen de 16 en 35 jaar die alleen wonen had 74 procent seks, bij hun leeftijdsgenoten die samenwonen is dit 98 procent.

Een opvallend gegeven vindt Traag dat een kwart van de 75-plussers geen antwoord wilde geven op deze specifieke vraag over seks. Het CBS heeft deze vraag schriftelijk en in anonimiteit gesteld om sociaal wenselijke antwoorden te voorkomen.

“Naarmate de leeftijd oploopt, zie je ook het percentage stijgen dat geen antwoord wil geven. Hopelijk leidt meer aandacht over dit onderwerp ertoe dat mensen zich vrijer gaan voelen om erover te praten.”