Kamer richt zijn pijlen op Rutte: herstelplan toeslagenaffaire verloopt veel te traag

Ruim een half jaar na het keiharde rapport over de toeslagenaffaire ziet de Tweede Kamer dat alle mooie beloftes amper tot vooruitgang hebben geleid. Vooral demissionair premier Rutte moet het ontgelden.

Soms lijkt het of er helemaal niets ­veranderd is. Nog altijd wachten ­duizenden slachtoffers van de toeslagenaffaire op hun geld. Nog altijd zijn er nieuwe onthullingen over falende systemen en een discriminerende overheid. En nog altijd stuurt het ­kabinet stukken pas vlak voor een ­debat naar de Kamer.

CDA-Kamerlid Inge van Dijk kan er ‘pissig’ van worden. Zij heeft het ­toeslagendossier overgenomen van Pieter Omtzigt, maar de boodschap is niet veranderd. “Het kabinet moet meer recht doen aan de positie van de Kamer,” werpt ze demissionair minister-president Mark Rutte voor de ­voeten.

Andere fracties richten hun pijlen eveneens op de premier. “Wat zijn de excuses waard geweest?” wil PvdA-Kamerlid Henk Nijboer weten. ­Volgens hem zitten nog altijd veel mensen in de ellende. De hersteloperatie hapert: nog lang niet iedereen heeft de beloofde 30.000 euro gekregen en juist de mensen die veel méér schade hebben geleden moeten langer wachten. “Er is nog geen zicht op een oplossing. Wat heeft de premier nou gedaan?”

‘Hard gewerkt’

Die aanval lijkt raak. Rutte schiet in het defensief. “Het is niet zo dat er niks is gebeurd,” zegt hij. Er wordt volgens hem ‘ongelooflijk hard ­gewerkt’ en hoewel dit probleem ­uiteraard chefsache is, moet zijn rol wel op waarde worden geschat: het is niet zo dat hij zijn bureau naar Financiën heeft verhuisd. Rutte: “Ik zou niet kunnen bedenken wat je nu nog zou kunnen doen om het gras sneller te laten groeien. Behalve alles wéér omgooien, maar dan gaat het toch weer langer duren.”

Het is een boodschap waar de ­Kamer genoeg van heeft. Het kabinet dat in januari opstapte vanwege het keiharde toeslagenrapport zit nog ­altijd – weliswaar demissionair – in het zadel. Er is hoorbare twijfel of deze regeringsploeg ervoor kan zorgen dat de problemen worden opgelost.

Confrontatie

SP-Kamerlid Renske Leijten is het felst: haar fractie heeft regeringsdeelname aan een nieuw kabinet onder Rutte dan ook afgewezen. “De vis gaat rotten aan de kop,” zegt ze. Leijten vindt het onbestaanbaar dat topambtenaren die door de ondervragingscommissie onder ede zijn gehoord ‘nog hoog en droog’ zitten. Rutte is volgens haar onderdeel van een ‘elite die neerkijkt op mensen die niet succesvol zijn’. Dat pikt Rutte niet: “Nonsens!” Hij ‘houdt van dit land’, ziet ieder mens als uniek persoon en verzet zich tegen de manier waarop Leijten leden van het kabinet ‘besmeurt’.

Het is een felle wisseling van woorden, die volgens andere fracties ­afleidt van de hamvraag: hoe wordt deze affaire opgelost? SGP-Kamerlid Chris Stoffer dringt aan op een ‘meer realistische planning’, waar geen ­teleurstelling zit ingebakken. En VVD’er Folkert Idsinga wil een fundamentele aanpak, zonder voortdurend de confrontatie te zoeken. “We moeten ook door met elkaar,” zegt hij.

Want de Kamer weet: de kans dat het volgende kabinet opnieuw onder leiding staat van Rutte is levensgroot.