John Heitinga loodst Ajax naar tweede plaats in de eredivisie, maar daar blijft de ploeg vooralsnog steken

Er zijn in Europa tal van onderzoeken gedaan naar de zin en onzin van het ontslaan van een voetbaltrainer. De meeste resultaten wijzen uit dat een club er niet bij gebaat is om een coach weg te sturen. “Ontslag slaat helemaal nergens op,” stelde Jan van Ours, hoogleraar toegepaste economie, al eens. Van Ours, verbonden aan de Erasmus School of Economics, wees wel op het positieve kortetermijneffect dat een trainerswissel kan veroorzaken. “Er is geregeld sprake van een kortstondig herstel dat onder meer toegeschreven kan worden aan psychologische factoren. Gemiddeld genomen boeken clubs op langere termijn echter geen winst.”

De sportieve wederopstanding van Ajax, cijfermatig dan in elk geval, is te danken aan de frisse wind die er door de club is gaan waaien na het ontslag van Alfred Schreuder en de (tijdelijke) aanstelling van John Heitinga. Spelers klampen zich vast aan de aanpak van de nieuwe trainer, er komen kansen voor reserves, iedereen is met een schone lei begonnen.

Winnende doelpunt

Het beste voorbeeld is Mohammed Kudus, die tegen NEC het winnende doelpunt voor zijn rekening nam. Het was zijn tiende dit seizoen in de eredivisie. De Ghanees heeft dit seizoen nu achttien keer gescoord in alle competities waaraan hij deelnam of deelneemt, nationaal en internationaal, inclusief twee goals op het WK. Onder Heitinga is hij echter pas zeker van zijn plek.

Het vertrouwen waarmee Kudus speelt, geeft ook de rest van de ploeg houvast. Heitinga is vanaf het begin bezig geweest om zo min mogelijk te rouleren, en om aan patronen en automatismen te werken. Hij loodste Ajax van de vijfde naar de tweede plaats, maar daar blijft de ploeg vooralsnog steken. Feyenoord is al achttien duels ongeslagen en pakt na de winterstop geregeld de volle buit met een winnende treffer in de slotfase: tegen FC Utrecht (1-1), PSV (2-2), AZ (2-1) en zaterdagavond tegen FC Groningen (1-0) sprokkelden de Rotterdammers op die manier de nodige extra punten bij elkaar. Het doet denken aan het seizoen 2009-2010 toen Ajax er maar niet in slaagde om koploper FC Twente te achterhalen. Aanvaller Bryan Ruiz maakte de tukkers destijds bijna in zijn eentje kampioen door zes duels op de valreep te beslissen.

Ajax zelf wint zijn wedstrijden ook niet met het grootste gemak. Tegen NEC, met de intelligente Lasse Schöne en Oussama Tannane aan boord, was het niet anders. Calvin Bassey, ook een speler die zich heeft herpakt onder Heitinga, had defensief zijn handen vol aan spits Nany Dimata, maar als het moest nam hij de bewaking van Elayis Tavsan en Tannane er nog even bij.

Of dit zijn beste optreden was in het shirt van Ajax? Bassey moest lachen om de vraag die hij kreeg tijdens de persconferentie. “Ik ben de jury niet, dus zeggen jullie het maar.”

Amusementswaarde

Wat de Nigeriaanse Brit wél wilde zeggen, is dat hij nog altijd gelukkig is bij Ajax, ‘de beste plek voor jonge voetballers om je te ontwikkelen’. Bassey zat onder Heitinga de laatste weken ook geregeld op de bank, maar dat frustreerde hem geenszins. “Ook vanaf de zijkant kun je leren, door te kijken naar anderen, vanuit een ander perspectief. Ik wil het spel van Ajax leren doorgronden. De club helpt mij daarbij, en ik kan het team er kracht en onverzettelijkheid voor teruggeven.”

Ajax had uiteindelijk genoeg aan de treffer van Kudus, zeven minuten na rust, met een assist van Dusan Tadic, zijn vijftiende in de eredivisie. Heitinga steekt zijn voorganger Schreuder statistisch naar de kroon met acht zeges in tien duels onder zijn leiding. Schreuder won dertien van zijn 25 wedstrijden met Ajax niet.

De serie die Heitinga heeft ingezet moet leiden tot minimaal de tweede plek in de eredivisie, die recht geeft op deelname aan de voorronde van de Champions League. Er zijn nog tien duels te gaan, de top 4 staat heel dicht bij elkaar. Alle teams die meedoen om de landstitel wonnen dit weekeinde hun wedstrijd met 1-0. Heitinga toont zich een bewuste crisismanager: “Dit was een zakelijke zege vandaag. De amusementswaarde was niet hoog, helaas, want je wil mensen ook vermaken. Maar in deze fase van het seizoen moeten we vooral winnen.”