In de provincies is nú al weinig over van het verbond tussen PvdA en GroenLinks

‘Houd elkaar vast, óók in de provincies’, is de oproep van een groep leden van PvdA en GroenLinks die onder de naam RoodGroen ijvert voor een fusie van beide partijen. Maar die oproep lijkt aan dovemansoren gericht nu de PvdA in vier provincies gaat onderhandelen over deelname aan een nieuw provinciebestuur zónder GroenLinks.

In Friesland, Groningen, Drenthe en Limburg starten de onderhandelingen over een nieuw provinciebestuur met BBB, PvdA en andere partijen, maar zónder GroenLinks. De kans is groot dat daar de komende vier jaar de ene linkse zuster oppositie gaat voeren tegen de andere. En dat terwijl de partijleiders in Den Haag juist wilden dat de twee elkaar vasthouden en één blok vormen. De verkiezingscampagne voor de Statenverkiezingen werd afgetrapt met een gemeenschappelijk congres; de twee vormen straks één gezamenlijke fractie in de Eerste Kamer, en de eerste stappen zijn gezet om een fusie in de toekomst mogelijk te maken.

Oud-minister en PvdA-coryfee Hedy d’Ancona vindt dat de provinciale afdelingen ingaan tegen de wens van het partijcongres. Ook al stemden de leden in februari voor de vorming van een gemeenschappelijke fractie in de Eerste Kamer en niet per se voor die in de provinciehuizen. “Maar je gaat het niet bij de eerste de beste mogelijkheid meteen anders doen. Ik begrijp absoluut niet dat de PvdA zo verslaafd is aan het besturen dat ze GroenLinks daarvoor laat lopen. Wat geven we voor signaal af op deze manier?”

Loslaten

Wat de landelijke top wil, is niet per se wat alle leden willen. “Ik ben niet tegen samenwerking,” zegt de Groningse PvdA-lijsttrekker Tjeerd van Dekken. “Maar ik vind niet dat dat je kunt zeggen dat we GroenLinks loslaten. Ik ben niet van die afdeling dat we elkaar altijd moeten vasthouden, daar ben ik voor de verkiezingen ook helder over geweest. De Groningse politiek is anders dan de Haagse. We willen blijven samenwerken met GroenLinks, maar dan wel op de inhoud, om progressieve dingen voor elkaar te krijgen.”

Onder veel provinciale bestuurders is het helemaal geen uitgemaakte zaak dat PvdA en GroenLinks als twee-eenheid optrekken, zoals in Den Haag gebeurde tijdens de kabinetsformatie. Uiteindelijk bleven beide partijen in die formatie buitenspel staan.

“Hoezeer men in Den Haag ook de wenkbrauwen fronst, hier in Limburg zijn de politieke verhoudingen anders,” licht de Limburgse PvdA-lijsttrekker Jasper Kunzelaers zijn keuze toe om te gaan onderhandelen met BBB, VVD, CDA en SP. “Hier is de PVV heel groot en dat leidde in het verleden al meermaals tot een rechts provinciebestuur. We moeten als links blij zijn als er nog een linkse partij in het bestuur komt om herhaling te voorkomen.”

Teleurgesteld

Tijdens de afgelopen verkiezingscampagne maakten veel partijprominenten reclame voor het ‘nieuwe linkse blok’ door lid te worden van allebei de partijen, zoals voormalig PvdA-leider Job Cohen. Hij is teleurgesteld dat de samenwerking bij de eerste de beste test al direct averij oploopt. “Je zou in die vier provincies het tegenovergestelde willen,” zegt hij. “Dit zijn de eerste struikelstenen. Die progressieve samenwerking moet iets gaan voorstellen. Ik betreur dat het zo gaat als nu. Niet iedereen is een voorstander van samenwerking.”

Of, zoals een andere oud-partijleider moppert: “Tja, er zijn mensen in de PvdA die denken dat ze erbij horen in het provinciaal bestuur. Besturen zit ze meer vooraan in het rode hart dan samenwerking met GroenLinks. Dat is net een paar stapjes verder weg in het hoofd.”