PlusUitleg
Hebben de actievoerende boeren een punt?
En wéér gaan duizenden boeren de weg op. Woensdag willen ze opstomen naar De Bilt, dicht bij het RIVM. De actievoerders zijn het oneens met de veevoerregels van minister Schouten. Hebben ze een punt?
Na een rustige week aan het boerenactiefront barst het protest weer los. Actiegroepen Farmers Defence Force en Agractie meldden dat duizenden boeren, met de auto dit keer, op pad gaan. Ze verzamelen zich in De Bilt, in de buurt van de nationale rekenmeesters van het RIVM. De boze boeren vinden dat het RIVM nog altijd ‘stikstofsjoemelcijfers’ verspreidt.
Farmers Defence Force eiste vorige week dat minister Carola Schouten van Landbouw een nieuwe veevoerregel zou schrappen. Die regel houdt in dat boeren hun vee tussen september en december minder eiwitrijk veevoer moeten geven, om zo de stikstofuitstoot te verlagen. Daardoor kunnen woningbouwprojecten doorgaan.
1. Schouten houdt vast aan een verbod op eiwitrijk veevoer. Waarom balen de boeren daarvan?
Volgens Schouten kan het best een tandje minder met het eiwit in veevoer. Door de hoeveelheid eiwit te verlagen, daalt het ammoniakgehalte in koeienmest en daarmee de stikstofuitstoot. Door dit te verplichten, wordt op papier 0,2 kiloton stikstof bezuinigd. Daarmee wordt de woningbouw in Nederland vlotgetrokken en kunnen snelwegen worden verbreed.
Maar boeren klagen dat eiwitverlaging slecht uitpakt voor de gezondheid van hun dieren. Net als mensen hebben koeien eiwitten nodig voor spieropbouw en de werking van het afweersysteem. Begin deze maand klaagde een boer bij EenVandaag dat door de maatregel een deel van zijn kalfjes dood geboren zal worden.
2. Hebben de boeren een punt?
Sommige wetenschappers en dierenartsen stellen dat de boeren zich terecht zorgen maken. Volgens universitair hoofddocent Jan Dijkstra van de Wageningen Universiteit kunnen drachtige koeien en jonge kalfjes sneller ziek worden door een gebrek aan eiwitten. Ook de vereniging van dierenartsen vreest meer zieke koeien.
Om dat te voorkomen heeft minister Schouten altijd gezegd dat er voor drachtige koeien en kalfjes een uitzondering komt: die mogen wel extra eiwitten in hun voer krijgen. Ook mogen sommige bedrijven – met te veel eiwitarm voer – toch eiwit bijvoeren.
Al met al kan het eiwitgehalte in veevoer in Nederland volgens Schouten flink omlaag. Dat zeggen ook wetenschappers, onder wie hoofddocent Dijkstra. “Ik verwacht dat we gemiddeld ongeveer 10 procent in eiwit terug kunnen, zonder risico’s voor gezondheid of melkproductie,” aldus Dijkstra.
De boeren stelden vorig jaar zélf ook voor om het eiwit in veevoer te verlagen. Alleen wilden zij dit niet wettelijk verplichten, zoals Schouten nu van plan is. De actievoerders vinden dat boeren de vrijheid moeten hebben om zelf te bepalen hoe het eiwit in het rantsoen – op een veilige manier – omlaag gaat.
Dat Schouten toch voor een verplichting kiest, komt door de stikstofuitspraak van de Raad van State. Die bepaalt dat in Nederland alleen gebouwd mag worden als de stikstofuitstoot elders aantoonbaar wordt teruggedrongen. Als het kabinet geen harde maatregelen treft – zoals bijvoorbeeld de verlaging van de maximumsnelheid – dreigt de woning- en wegenbouw spaak te lopen.
3. Is een oplossing in zicht?
Het boerenprotest heeft al effect gehad. Op voorstel van regeringspartijen CDA en VVD wordt de veevoerregel van Schouten nu doorgerekend door het Planbureau voor de Leefomgeving. Het PBL onderzoekt óók of een ander, minder streng veevoerplan van de boeren zelf genoeg resultaat oplevert.
Die doorrekeningen van het PBL zijn eind augustus klaar. Minister Schouten wil dit najaar hoe dan ook strengere voerregels invoeren. Als de PBL-doorrekeningen een ander licht op de zaak werpen, kunnen de boeren echter zomaar hun zin krijgen.
