Plus
Gaat De Bijenkorf V&D en Hudson’s Bay achterna?
In de uitverkoop: De Bijenkorf. Na tien jaar zou de Canadese eigenaar van de Nederlandse warenhuisketen uitgekeken zijn op zijn winkelbezit. Gaat De Bijenkorf hiermee V&D en Hudson’s Bay achterna, zeker nu de gefortuneerde klant wegblijft?
De teloorgang van V&D zes jaar geleden was de eerste aanwijzing dat alles-onder-een-dakwinkels hun tijd hebben gehad in de overvolle Nederlandse winkelstraat en door het gemak van online shoppen. De strapatsen van het Canadese warenhuis Hudson’s Bay en aanhoudende problemen bij Hema versterken die trend. En nu lijkt de moeder aller Nederlandse warenhuizen aan de beurt.
Magazijn de Bijenkorf kwam in 2010 in handen van het Canadese Wittington Investments dat al actief was met verwante warenhuisketens Selfridges (Engeland), Brown Thomas (Ierland) en het Canadese Holt Renfrew. Achter Wittington zit de familie Weston. Volgens The Guardian is die na het overlijden van stamvader Galen het winkelavontuur zat en staan alle warenhuizen inclusief de Bijenkorf per opbod te koop. Alle betrokkenen zwijgen.
Een nieuwe baas hoeft geen slecht nieuws te zijn voor de Nederlandse keten. “Ik juich het vertrek van deze eigenaar toe,” zegt winkeladviseur Hans van Tellingen. “Dat maakt de weg vrij voor weer een echt warenhuis voor Nederlanders, niet voor rijke toeristen. De Bijenkorf is te exclusief voor de Nederlandse markt, te weinig klantgericht. Je kunt er niet grabbelen en graaien, de uitverkoop is er afgeschaft. Allemaal zaken die Nederlanders trekken.”
Luxekoers
De klatergouden luxekoers is onder de huidige eigenaar ingezet. De keten kromp van twaalf naar zeven vestigingen en plebejische zaken als uitverkoop - de populaire Drie Dwaze Dagen voorop - gingen overboord.
Aanvankelijk wierp dat vruchten af. Maar al voor corona, in gebroken boekjaar 2018/19, werden de cijfers lichtrood. In het eind januari afgesloten boekjaar 2020/2021 kelderde de eigen omzet vanwege de covidcrisis met bijna een vijfde naar 408 miljoen euro. Het verlies kwam uit op 43,2 miljoen. Er moest eind vorig jaar een noodkrediet van 44 miljoen komen van het moederbedrijf, 225 arbeidsplaatsen verdwenen.
Het bedrijf verwacht dat dit boekjaar ‘uitdagend’ zal blijven maar houdt vast aan de luxe koers. Dom, vindt Van Tellingen: “Er is sinds het faillissement van V&D en het vertrek van Hudson’s Bay geen warenhuis meer voor het middensegment, zeker niet nu Hema de koers omlaag verlegd heeft. Dáár moeten ze zich op richten, de Nederlander is een middensegmenttype.”
De warenhuiswereld ligt volgens hem wagenwijd open. “Er is een gat in de markt. Breng die drie dwaze dagen terug. Als ze zich met aanbod en prijs op Nederlanders richten, dan kan de Bijenkorf weer naar veertien vestingen gaan.”
Niet bij de tijd
Juist niet doen, vindt winkelsectorbankier Dirk Mulder van ING. “Warenhuizen hebben het in de hele wereld lastig. Ze zitten op te veel plekken, op dure locaties, zijn niet meer bij de tijd en onderscheiden zich te weinig met de rest van de winkelstraat. Het onderscheid met webwinkels en internetplatforms als Bol en Amazon wordt steeds kleiner.”
Maar dat geldt volgens hem vooral in het middensegment, waarin V&D en Hudson’s Bay actief waren. “De luxesector met de Bijenkorf, Harrods en Galeries Lafayette, was vóór corona de uitzondering. Die vult lokale klandizie aan met toeristen die geld spenderen. Webplatforms als Amazon, Zalando, Bol en Wehkamp zitten niet in het luxesegment omdat de klant daar persoonlijke service wil. Daar onderscheid je je nog echt mee.”
Alleen, nu de toeristen door corona wegblijven, heeft dat tijdelijk een enorme impact. “Het is de vraag wanneer die business weer gezond wordt. De lokale markt is daar niet voldoende voor. Maar die luxepositie is zeker levensvatbaar, ook in de toekomst.”
Dat betekent niet dat de keten volgens Mulder stil kan zitten. “Je hoort om je heen dat de Bijenkorf misschien te veel is doorgeschoten. Daarin kunnen ze fijnslijpen en iets meer de Nederlanders, de jonge koper en middenklasse pakken.”
Weer Nederlands?
Een terugkeer naar een Nederlandse eigenaar, zoals de Hema vorig jaar doormaakte, ligt voor de Bijenkorf niet direct in het verschiet. Als de geruchten kloppen, veilt het door Wittington ingeschakelde Credit Suisse dit najaar de warenhuistak als geheel voor tenminste 4,7 miljard euro, wat vooral internationale investeerders zal aanspreken.
Wat er daarna gebeurt, is speculeren. “Zo’n buitenlandse partij kan wel eens zeggen: ‘wat de fuck is Nederland?’ en de Bijenkorf afsplitsen,” zegt Mulder van ING.
Het is afwachten of er dan Nederlandse partijen zijn met voldoende financiële armslag. Alleen op basis van de financiële cijfers zou een prijs van 600 tot 750 miljoen euro in de rede liggen maar dan zijn de ijzersterke merknaam, de toplocaties en de positie in Nederland niet meegerekend. Alleen die goodwill staat al voor 139 miljoen euro op de balans.
Voor Jumbofamilie Van Eerd, dat vorig jaar met Parcom Hema inlijfde, lijkt de Bijenkorf een stap te ver van de kernactiviteiten. Dat geldt minder voor partijen die bij Hema achter het net visten, zoals Gilde Investments, dat onder meer met Kwantum en Leen Bakker actief is.
Ook Mirage Retail, de eigenaar van Blokker, Intertoys en Big Bazar, is een kanshebber. Eigenaar Michiel Witteveen liet eerder in Het Parool weten altijd in de markt te zijn als zich in het Nederlandse winkellandschap kansen voordoen. Witteveen laat bij monde van een woordvoerder weten geen commentaar hebben.
Een nieuwe internationale eigenaar kan ook slecht nieuws betekenen. “Kijk naar Maxeda (ooit eigenaar van V&D, Hema en de Bijenkorf, red.) en Hema,” zegt Mulder. “Die zijn door investeerders uitgekleed. Een grote winkelinvesteerder uit Azië of het Midden-Oosten kan beter zijn, zolang deze gevoel heeft voor de Nederlandse markt.”
In een eerdere versie stond dat momenteel alleen op afspraak kan worden gewinkeld. Dat is onjuist. Wel kan er nog altijd een afspraak worden gemaakt zodat de klant bij drukte niet in de rij hoeft te staan.
