‘Egbers werd na grensoverschrijdend gedrag structureel hand boven het hoofd gehouden’

De Volkskrant voerde de afgelopen maanden gesprekken met 32 medewerkers over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Daaruit kwam een beeld naar voren waarin onder andere een aantal beeldbepalende personen, onder wie presentatoren, commentatoren en verslaggevers zich onaantastbaar wanen en structureel de hand boven het hoofd worden gehouden. De hoofdredactie zou onvoldoende in de gaten hebben gehad hoe giftig de werksfeer was.

De naam van ook Egbers kwam in het onderzoek naar voren. Zo zou het boegbeeld van Studio Sport (toen 48, nu 65 jaar) in 2005 avances hebben gemaakt naar een 22-jarige stagiaire. Hij zou herhaaldelijk hebben laten weten haar leuk te vinden. Daarbij stuurde hij meerdere sms’jes en mailtjes. Ook belde hij haar soms midden in de nacht op. Uiteindelijk valt de vrouw, die na haar stage bij NOS Sport bleef werken, voor zijn avances, zo schrijft de Volkskrant. De twee zoenen een aantal keer. De vrouw maakt hier in 2009 melding van bij de hoofdredactie.

De vrouw vertelt in de nazomer van 2008, wanneer de affaire al is beëindigd, benaderd te zijn door de vrouw van Egbers, Janke Dekker. Dekker - tegenwoordig verbonden aan meldpunt Mores, een stichting voor ongewenste omgangsvormen in onder meer de televisiesector - had lucht van de affaire gekregen.

Escalatie

De medewerker geeft in dat gesprek aan Dekker toe wat er is gebeurd. Daarna escaleert de situatie. Egbers pest haar herhaaldelijk in het bijzijn van collega’s, waarbij hij haar onder meer ‘de as van het kwaad’ noemt, net als ‘het vergif’ en ‘serpent’. Ook zeggen twee andere medewerkers dat Egbers een gebaar richting haar maakt waarbij hij net doet alsof hij iemands keel doorsnijdt. Daarnaast zou hij tegen collega’s zeggen dat ze niet meer met haar samen zouden moeten werken. Volgens de vrouw heeft Egbers haar ook buiten de werkvloer lastiggevallen.

De Volkskrant heeft ook een mail in handen van een NOS-collega aan de vrouw waarin staat dat Egbers zich vaker schuldig heeft gemaakt aan grensoverschrijdend gedrag richting vrouwen op de redactie.

Uiteindelijk licht de vrouw de hoofdredactie in over de incidenten. Die belooft met Egbers te gaan praten en adviseert haar naar de politie te gaan als hij doorgaat. Het gesprek met Egbers levert volgens haar niets op: het pesten gaat door. Na een jaar vertrekt de vrouw bij NOS Sport.

Spijt

Egbers laat in een reactie weten zelf de affaire met de vrouw bij de hoofdredactie en directie te hebben gemeld. Hij heeft spijt van de affaire. “Onze relatie als zodanig betreur ik nu, vele jaren later, zeer zeker,” zegt hij tegen de krant. “Vanwege het verdriet dat ik er in mijn privéleven mee heb veroorzaakt. Ook het feit dat zij destijds twintiger was en ik veertiger telt voor mij, na al die jaren terugkijkend, zwaar.” De NOS-presentator ‘betreurt’ dat hij de privésituatie heeft meegenomen naar de werkvloer. “Vijftien jaar later zeg ik: dat had ik beter niet kunnen doen.”

Het voorval is volgens medewerkers de reden dat er de afgelopen periode geen misstanden zijn gemeld bij meldpunt Mores. Medewerkers voelen zich niet veilig en geloven niet dat hun klachten onafhankelijk worden behandeld. Dekker is vrijdag niet bereikbaar voor commentaar, en weigert eerder ook in gesprek te gaan met de Volkskrant. Via haar advocaat Richard Korver laat Dekker aan die krant weten dat zij eraan twijfelt of de journalisten ‘open en objectief opereren’. Korver zegt wel dat Dekker het toejuicht dat ‘een verziekte cultuur/klimaat binnen een mediabedrijf aan de kaak wordt gesteld’.

Eerder zaterdag meldde zij tijdelijk af te treden als voorzitter van het meldpunt, maar dit zou niets te maken hebben met de misstanden bij de NOS of haar echtgenoot (zie kader onderaan).

Marghadi

In het artikel doet ook oud-presentatrice Aïcha Marghadi haar verhaal. Als ze hoofdredacteur Maarten Nooter vraagt om een mentor, en zegt dat ze Tom Egbers daar voor in gedachten heeft, waarschuwt hij haar. Egbers had ‘moeite met mooie vrouwen’. “Hij vertelde dat Tom in het verleden problemen had gehad op de redactie. Hij trad verder niet in detail, maar hij was wel ferm. Dit ging niet gebeuren,” zegt Marghadi in het stuk.Deze site had eerder vrijdag contact met haar, maar ze wil geen verdere toelichting geven.

Marghadi zegt ook dat ze tijdens haar periode bij NOS op grote schaal werd gepest op de redactievloer en klopt tevergeefs aan bij de hoofdredactie. Ze werd naar eigen zeggen uitgefoeterd vanwege haar achtergrond en belachelijk gemaakt vanwege haar beperkte kennis. Vrijwel niemand deed volgens haar iets om haar te beschermen. Ook vertelt ze over haar ervaringen met oud-collega Jack van Gelder die ongepaste opmerkingen maakt. Zo nodigt hij haar onder andere uit in zijn bad. Van Gelder noemt dit zelf een ‘misplaatste grap’.

Nooter, die behoort tot de vierkoppige hoofdredactie van NOS Sport die er al zeventien jaar zit, reageert. “Ook ten aanzien van Aïcha Marghadi, de sportpresentator die in het artikel veelvuldig aan het woord komt, vinden we het pijnlijk dat zij dit zo ervaren heeft. We hebben destijds geprobeerd haar te begeleiden en te helpen waar we konden. Ik herken me niet in de door haar genoemde voorbeelden. Dat zij dit zo heeft ervaren, is verdrietig.”

Misstanden

De NOS startte in december een intern onderzoek naar grensoverschrijdend gedrag. Daarbij kwamen volgens ingewijden ‘tientallen meldingen’ boven water over vermeende misstanden op de sportredactie, die zijn geïnventariseerd door een externe vertrouwenspersoon. Het ging onder meer over meldingen van pestgedrag, (seksuele) intimidatie, discriminatie, verbale agressie en integriteitsvraagstukken, over een periode van ruim twintig jaar.

In het verslag van de externe vertrouwenspersoon staat dat de melders vinden dat de leiding bij NOS Sport niet genoeg heeft gedaan met signalen van grensoverschrijdend gedrag.

De hoofdredactie van NOS Sport maakte donderdag bekend op termijn op te stappen, en er volgt een extra onderzoek naar de tientallen meldingen. Omroepbaas Gerard Timmer zegt ‘diep geraakt’ te zijn en heeft excuses gemaakt voor de misstanden.

Marijn de Vries

Ook journalist en oud-profwielrenner Marijn de Vries (44) heeft zo’n zes jaar geleden melding gedaan van ongewenst gedrag door een medewerker van NOS Sport. Met die melding werd niets gedaan, schrijft zij vrijdag in haar column voor het NRC. Een jaar geleden deed ze opnieuw melding van hetzelfde voorval, maar ook toen gebeurde er niets. ‘Het heeft mijn carrière beschadigd, maar vooral mij als persoon. Het vrat me leeg, vanbinnen’.

De NOS laat in een reactie op de column van De Vries weten dat er vorig jaar contact met haar is geweest. “En we erkennen dat we dingen niet goed hebben gedaan en in 2016 onvoldoende aandacht hebben besteed aan wat ze heeft ervaren,” aldus een woordvoerder. “Haar column maakt opnieuw duidelijk hoeveel impact dit op haar heeft gehad. En dat is pijnlijk.”

Uslu: ‘Kijk naar onderliggende systemische oorzaken’

Staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur en Media vindt dat de NOS-directie en hoofdredactie van NOS Sport maatregelen moeten nemen zodat grensoverschrijdend gedrag ‘niet meer kan gebeuren’. Het raakt haar ‘dat medewerkers zich zo onveilig hebben gevoeld,’ zegt ze in een reactie.

“Deze problemen spelen breder in de mediasector en er moet ook gekeken worden naar de onderliggende systemische oorzaken van deze problemen,” gaat Uslu verder. “De Onderzoekscommissie Gedrag en Cultuur Omroepen onder voorzitterschap van Martin van Rijn neemt dit mee in haar onderzoek. Ik roep medewerkers, ook voormalige, op om zich te melden bij de commissie-Van Rijn zodat hun signalen daar ook worden gehoord.”