Plus
Een operatie? Patiënten van Radboudumc gaan eerst sporten: ‘Zelf bijdragen aan het succes’
Het Radboudumc gaat binnen nu en twee jaar nagenoeg iedere patiënt die een operatie staat te wachten vooraf helpen met fysieke training, verbetering van voeding, mentale begeleiding en het stoppen met roken en alcohol. Dat moet gaan zorgen voor minder complicaties en een korter verblijf in het ziekenhuis.
In eerste instantie gaat het alleen nog om operaties vanwege kanker, in 2022 komen daar bijvoorbeeld ook knie- en heupoperaties bij. Het Nijmeegse ziekenhuis wil patiënten in een zo goed mogelijke conditie zien te krijgen voor een operatie en heeft daarom met de grootste zorgverzekeraars − CZ, VGZ, Zilveren Kruis en Menzis − afgesproken dat elke patiënt een op maat gesneden fitheidsplan krijgt: Fit4Surgery heet het.
Twee dagen korter in ziekenhuis
In drie à vier weken blijken patiënten dusdanig veel fitter te kunnen worden dat het aantal complicaties met de helft minder kan worden, blijkt uit een proef die de afgelopen twee jaar is gedaan met darmkankerpatiënten. Die lagen na hun operatie gemiddeld ook twee dagen korter in het ziekenhuis dan de patiënten die geen fitheidsprogramma doorliepen.
De komende twee jaar wordt bij het Radboudumc onderzocht of die gezondheidswinst er ook bij de andere operaties is. Idee is dat de zorg er uiteindelijk ook goedkoper door wordt.
Bestuursvoorzitter Bertine Lahuis van het Radboudumc zegt dat het voor het eerst is dat het verbeteren van gezondheid ‘in deze omvang zo’n prominente plaats krijgt binnen de behandeling van een ziekte’. De komende jaren wordt het stapsgewijs aan iedere patiënt aangeboden. “Het stelt mensen in staat zelf iets te kunnen bijdragen aan het succes van een operatie,” zo benoemt ze nog een ander voordeel van Fit4Surgery.
Bijna iedereen doet mee
Patiënten hoeven er niet telkens voor naar het ziekenhuis maar krijgen in hun eigen regio begeleiding van onder meer een fysiotherapeut en een diëtist. Oncologisch chirurg Baukje van den Heuvel, die Fit4Surgery heeft bedacht, zegt dat tot nu meer dan 80 procent van de patiënten er aan mee heeft gedaan en nagenoeg iedereen het hele programma heeft volbracht. “Patiënten die niet meededen, waren er vaak niet toe in staat omdat ze bijvoorbeeld thuis mantelzorger waren.”
Volgens woordvoerder Peter Winkens van zorgverzekeraar VGZ is het de bedoeling dat uiteindelijk elk ziekenhuis met de Radboudumc-methode gaat werken. Voor het Radboudumc is de financiering ervan voor vijf jaar geregeld, maar zolang wordt niet gewacht met het uitrollen naar de rest van het land. “Zodra blijkt dat de effecten ook voor de grotere groep merkbaar zijn, gaan we met de andere ziekenhuizen in gesprek.”
Connie Toonen (53) was 5 dagen na darmoperatie al weer thuis
Ze deed niet aan sport. “Ja, een beetje wandelen en fietsen.” Maar ineens deed ze drie keer per week aan krachttraining, zat ze op de hometrainer en dronk ze eiwitshakes.
Connie Toonen (53) uit Vianen bij Cuijk werd drie weken geleden geopereerd aan endeldarmkanker en voelt zich weer goed. “Ik ben nog niet helemaal de oude maar kan al weer wandelen.”
Toen ze te horen kreeg dat ze geopereerd moest worden, werd haar ook meteen aangeboden of ze niet mee wilde doen aan Fit4Surgery, een programma van het Radboudumc om patiënten een operatie in te laten gaan. “Ze deden onderzoek of dat werkte en hadden daarvoor zo veel mogelijk mensen nodig. Ik vond het geen probleem.”
Bijkomend voordeel, toen ze eenmaal begonnen was met haar bezoekjes aan een fysiotherapeut in Cuijk: “Het was fijn om onder de mensen te zijn. Zeker in coronatijd maar ook als patiënt kom je niet op heel veel plaatsen en tref je weinig mensen.” Het was ook een fijn tijdverdrijf: “Ik moest toch drie, vier weken wachten op de operatie.”
Ze merkte aan haar beenspieren al snel dat de training effect had. En vijf dagen na de succesvolle operatie werd ze al ontslagen uit het ziekenhuis. “Normaal is dat na zeven dagen.”
De 53-jarige schoonmaakster voelt zich goed en zou liever vandaag dan morgen weer aan het werk gaan. “Nu mag dat nog niet, maar wat mij betreft ben ik over twee maanden weer aan het werk.” En ze denkt er nog over om ook met het sporten door te gaan.
“Dat vasthouden van de verbeterde leefstijl is de volgende stap die we nog een keer willen gaan zetten,” vertelt oncologisch chirurg Baukje van den Heuvel van het Radboudumc, die het fitheidsprogramma Fit4Surgery heeft bedacht waaraan Toonen heeft meegedaan. Maar ze is al blij dat na een proef van twee jaar met darmkankerpatiënt het programma nu voor nagenoeg alle patiënten beschikbaar komt die geopereerd moeten worden.
Los van de gezondheidswinst − minder complicaties en een korter verblijf in het ziekenhuis − doet het ook wat met de mentale gezondheid, denkt ze. “In plaats van in de wachtstand te moeten gaan staan voor een operatie, zien patiënten nu dat ze zelf ook wat kunnen doen, dat ze niet alles lijdzaam hoeven te ondergaan. De motivatie om mee te doen is dan ook heel hoog: 93 procent houdt het vol.”
