Complottheorieën kunnen terreuraanslag in Nederland aanwakkeren, vreest NCTV
De verspreiding van complottheorieën onder anti-overheidsextremisten kan uitmonden in een terreuraanslag. Dat vreest de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV), die ervoor waarschuwt in zijn laatste analyse.
Volgens de terreurbestrijder richt de groep anti-overheidsextremisten, die ontstond tijdens de coronapandemie, zich nu ook op het stikstofprobleem en bemoeien ze zich met het boerenprotest. Volgens de NCTV kan de ‘verspreiding en normalisering’ van complotten ‘aanleiding vormen’ voor het plegen van ‘extremistische en zelfs terroristische handelingen’.
De NCTV doelt daarbij uitdrukkelijk niet op de snelwegblokkades, de brandstichting of de asbestdumpingen van boeren. Wel is er een groep ontstaan die wordt gedreven door anti-overheidssentimenten. Het meest extreme smaldeel daarvan ziet het stikstofbeleid als onderdeel van een ‘kwaadaardige onderdrukkende agenda van de overheid’. Die wordt volgens het complot dan weer aangestuurd door een (mondiale) elite van werkelijke leiders: het elite-narratief.
Overigens hebben lang niet alle boeren daar niets mee op. ‘De meeste boeren lijken weinig ontvankelijk te zijn voor de bemoeienis van anti-overheidsextremisten en rechtsextremisten,’ schrijft de NCTV.
Het weerhoudt de anti-overheidsextremisten ‘er niet van zich aan te sluiten bij demonstraties of het stikstofvraagstuk aan te grijpen om lokale politici en bestuurders te bedreigen’.
World Economic Forum
De NCTV schrijft: ‘Complottheorieën kunnen zingeving en houvast bieden in een complexe wereld, maar kunnen ook leiden tot een vurig verzet tegen de gevestigde orde. De misleidende verhalen over het World Economic Forum en de in Nederland minder wijdverspreide QAnon-complottheorie zijn daar voorbeelden van. Er tekent zich een beweging af die wordt gekenmerkt door diepe vijandigheid, fanatisme en fantasieën van gewelddadige eigenrichting.’
In mei werden nog drie personen veroordeeld omdat ze complotverhalen verspreidden over een satanisch pedofielennetwerk en kindermoorden in Bodegraven. Datzelfde trio bedreigde ook RIVM-baas Jaap van Dissel en premier Mark Rutte. In juli werden twee personen veroordeeld voor het gooien van een molotovcocktail naar de woning van een journalist.
Omvolkingstheorie
Binnen het scala van complotten maakt de NCTV zich onder meer zorgen over de omvolkingstheorie, het verhaal dat overheden door migratie de samenleving zouden willen doen verkleuren. In de rechtsextremistische hoek wordt geclaimd dat geweld een legitiem middel is dat te voorkomen. Oftewel: via een rassenoorlog.
Die omvolkingstheorie is van de ‘uithoeken van het internet’ naar meer mainstreamdiscussies verplaatst. Daar wordt deze meer ‘openlijk en kritiekloos’ besproken, wat bijdraagt aan de ‘normalisering ervan’. Dit kan ertoe bijdragen dat ‘rechts-extremisten zich gelegitimeerd voelen in hun denkbeelden’.
‘Sinds het wegvallen van de beperkende coronamaatregelen zoeken kleine groepjes neonazi’s en anti-islamdemonstranten elkaar op,’ schrijft de NCTV. Onder meer voor ‘fysieke trainingen’: ‘Enkele tientallen Nederlanders bezochten daarnaast extreemrechtse evenementen in België, Duitsland en Hongarije.’
Dreigingsniveau in Nederland blijft hetzelfde
Het dreigingsniveau in Nederland blijft ‘aanzienlijk’ en blijft daarmee op niveau 3 (van 5) staan. Dat houdt in dat de kans op een terroristische aanslag in Nederland ‘voorstelbaar’ is. Dat blijkt uit het nieuwe Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland, dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) vanmiddag heeft gepubliceerd. Het dreigingsniveau in Nederland stond jarenlang op niveau 4 (substantieel), maar werd in december 2019 naar beneden bijgesteld.
Volgens de NCTV komt de belangrijkste terroristische dreiging voor Nederland nog altijd uit de jihadistische beweging. Die dreiging is de afgelopen jaren wel afgenomen. Ook is er de mogelijkheid van een aanslag van ‘een extreemrechts georiënteerde alleenhandelende dader’.
