Compleet symfonieorkest bij bezetting A12 Extinction Rebellion: ‘Beethoven heeft geklonken’

Behalve klimaatactivisten lieten zaterdagmiddag ook professionele musici van zich horen in Den Haag. Ze hadden hun fagotten, hobo’s, contrabassen en klarinetten meegenomen. Er waren strijkers en er was slagwerk. Een compleet symfonieorkest had zich bij de A12 aangesloten bij het protest van Extinction Rebellion, tegen de miljarden aan subsidies en belastingkortingen voor bedrijven die fossiele brandstoffen uit de grond halen.

Extinction Rebellion kwam dit keer niet ver op de Utrechtsebaan, het Haagse beginnetje van de A12. Maar het geluid van de musici was duidelijk. “Beethoven heeft geklonken!” zegt Sanne Bijker, cellist en een van de initiatiefnemers van het gelegenheidsorkest. “We hebben al zo veel geprobeerd om de boodschap over te brengen: stop met die fossiele subsidies. We hebben onze stem uitgebracht, petities ondertekend en meegedaan aan demonstraties. Misschien maken we op deze manier meer indruk.”

Beethoven als symbool

Op het asfalt speelden ze het tweede deel van de zevende symfonie van Beethoven. Toepasselijk, vindt Bijker. “Zijn werk was in de muziekgeschiedenis heel revolutionair. Daarmee is het een symbool voor de revolutie in het denken die we nodig hebben. Als je bedenkt dat hij nagenoeg doof was toen hij dit componeerde, laat het ook wel zien wat je met verbeeldingskracht kunt bereiken. Zoveel verbeeldingskracht hebben we nodig om ons nog een goede toekomst voor te stellen.”

Een dirigent was er niet bij. Niet nodig, volgens Bijker. Sommige musici zijn een paar keer bij elkaar gekomen voor een repetitie in de Tolhuistuin in Amsterdam-Noord, maar de meesten kennen elkaar alleen via via. “Dit grote orkest laat zien dat je elkaar helemaal niet hoeft te kennen om iets moois te maken.”

Daarmee wil het orkest laten zien hoe democratie eruit ziet, zegt schrijver Maartje Wortel, ook een van de initiatiefnemers van het orkest. “Iedereen heeft zijn eigen geluid en samen kunnen we elkaar optillen.” De regering doet te weinig om de snelle opwarming van de aarde te voorkomen, vinden de musici. Met Extinction Rebellion schuiven ze een Burgerberaad naar voren om van onderop snel tot ingrijpend klimaatbeleid te komen.

Lief en verbindend

Wortel deed in januari mee aan de vorige bezetting van de A12 door Extinction Rebellion en toen ze een dag later bij een klassiek concert was, bedacht ze dat klassieke muziek het verschil kan maken. “Ik hoop dat er iets verandert in de manier waarop het publiek kijkt naar Extinction Rebellion. Ik heb het zelf aan den lijve ondervonden: je verwacht een heftige, extreme schreeuwende massa, maar ik heb nog nooit zoiets zachts, liefs en verbindends meegemaakt.”

Zoals alle deelnemers aan een protest van Extinction Rebellion hadden ook de musici een buddy gekregen om elkaar mentaal bij te staan. In het geval van de musici waren dat schrijvers, acteurs, muzikanten en andere BN’ers, zoals Carice van Houten, Merol, Femke Heemskerk en stadsdichter Marjolijn van Heemstra. Ze hielpen de musici meteen met het dragen van de zware instrumentenkoffers.

Na het concert hebben de musici snel hun koffers weer ingepakt. Met waterwerpers op schootsafstand wilden ze natuurlijk geen risico lopen met hun tere instrumenten.

“Dit is mijn manier om me uit te spreken,” zegt Bijker. Steeds vaker denkt ze aan het orkest van de Titanic dat bleef spelen toen het schip ten onder ging om paniek onder de passagiers te voorkomen. “Ik heb altijd geloofd dat het maken van mooie muziek, kunst en literatuur bijdraagt aan een goede toekomst, maar ik wil niet eindigen als muzikant op een zinkend schip.”