Charmaine Borg onderzocht hoe je met geur het risico op verkrachting kan verminderen

Zorgt seks voor een betere nachtrust? En kan een specifieke geur iemand de sekslust ontnemen? Klinisch psychoseksuoloog Charmaine Borg onderzoekt ‘seks’ in de breedte, en breekt een lans voor het seksueel genot van de vrouw.

Aan het eind van het interview kan klinisch psychoseksuoloog Charmaine Borg een glimlach niet onderdrukken. “Ik heb nu bijna drie kwartier gepraat over erecties, genot, walging, intimiteit en andere aan seks gerelateerde zaken. Zonder enig probleem. En dat voor een voormalig katholiek meisje dat ook nog eens best beschermd is opgegroeid op Malta.”

Wat voor onderzoek doet u op dit moment?

“Ik houd me onder meer bezig met het effect van seksuele opwinding op negatieve gevoelens zoals walging of pijn. We streven ernaar de mechanismen achter en de processen van ons seksueel gedrag te begrijpen. Mijn onderzoekslijn begon met de centrale vraag of lichaamsdelen – de mond, de vagina, de punt van de penis – en producten – speeksel, het ejaculaat – de kern vormen van seksueel gedrag. Uiteindelijk hebben we de impact van seksuele opwinding op het verminderen van walging kunnen vaststellen. Vervolgens zijn we naar ‘de andere kant’ gaan kijken. Is het mogelijk om genitale opwinding bij mannen te ‘doden’ door geur op te wekken?”

Waarom?

“Het doel van dit onderzoek was om geur, bijvoorbeeld die van eieren vermengd met gas, te gebruiken om het risico op verkrachting te verminderen. Dit was zeer gecompliceerd, want we moesten op zoek naar proefpersonen die in opgewonden toestand, dus met een erectie, werden blootgesteld aan een vreselijke geur. Onze controlegroep in dezelfde toestand kreeg een neutrale geur in de neus gespoten. De mannen in de laatste groep bleven opgewonden, terwijl de anderen de lust verging. Dit was natuurlijk een geweldig resultaat.”

“Het mooie is dat er een product in de vorm van een armband op de markt is gebracht door het bedrijf Invi. Als je de band activeert, verspreidt die zo’n afstotende geur dat er een walgingsreactie bij de dader ontstaat en de zin in seks verdwijnt. In bepaalde Afrikaanse landen waar veel verkrachtingen voorkomen, wordt dit ding al veel gebruikt. Dit was voor mij mijn meest toegepaste resultaat en ik ben er heel blij mee.”

Werkt het ook echt?

“Van talloze vrouwen hebben we foto’s en berichten gekregen met een bevestigend antwoord. Ja dus.”

Recht voor zijn raap en met humor vertelt Borg hoe ze in deze hoek van de wetenschap is beland. Na haar master was ze op zoek naar een promotieplaats en zo kwam ze bij de groep van hoogleraar Peter de Jong in Groningen. Haar interessegebied is breed. “Ik heb me verdiept in vrouwen met pijnstoornissen. Maar ik ben ook benieuwd naar het effect van seks op de kwaliteit van slapen.”

Het lijkt voor de hand liggend dat er een relatie is tussen het hebben van seks en een goede nachtrust.

“Ik heb altijd de gedachte gehad dat als ik goede seks had, ik vervolgens beter sliep. Maar dat was nergens op gebaseerd. Vervolgens ben ik dit met vrienden gaan bespreken en dat werd beaamd. Zo is het idee voor dit specifieke onderzoek ontstaan. De vraag was of mensen nadat ze seks hadden gehad eerder in slaap vielen en of de kwaliteit van de nachtrust beter was. Tevens maakten we onderscheid tussen koppelseks en soloseks.”

“Voorafgaand aan het onderzoek vroegen we de respondenten wat hun verwachtingen waren en iedereen was van mening dat seks een positieve invloed zou hebben op nachtrust. Daarna hebben we iedereen veertien dagen gevolgd, maar vonden alleen significante resultaten bij de koppels. Onze verklaring hiervoor was dat de koppelseks meer tijd kostte, beter was en dat er sprake was van meer fysieke activiteit. De resultaten hebben we onlangs gepubliceerd in het Journal of Sleep Research.”

U praat zeer open over seks, maar er rust toch nog een taboe op dit onderwerp.

“Dat klopt helemaal. Er zijn veel perspectieven waarom seks altijd is geassocieerd met zaken als immoraliteit of slecht en dierlijk gedrag. Hieraan gerelateerd vind ik de vraag belangrijk hoe je seks definieert. Voorheen was seks vooral bedoeld voor de voortplanting en het mannelijke genot. Ik zou daar graag het seksuele genot van vrouwen aan willen toevoegen. We moeten ons realiseren dat het echt meer is dan penetrerende seks van de penis in de vagina.”

Ellen Laan, de befaamde Amsterdamse seksonderzoeker die twee jaar geleden overleed, had het over de orgasmekloof.

“Haar werk is van ongekend belang. Tot een aantal jaar terug was de clitoris niet in de tekstboeken opgenomen. Het vrouwelijke orgasme? Dat bestond als het ware niet. Zij heeft zich ingezet voor de seksuele emancipatie en voor het idee dat seks niet alleen voor de voortplanting is, maar ook fijn. Mannen hebben niet meer capaciteit om van seks te genieten dan vrouwen. Laan was een ware ambassadeur.”

Onlangs werd op de Rijksuniversiteit Groningen het vernieuwde sekslab geopend. Wat moet ik me daarbij voorstellen?

“Het is een kamer in een ontspannen sfeer. Nee, niet met een bed, maar wel met prettige stoelen waar ook van alles op mogelijk is. Terwijl de proefpersonen bijvoorbeeld naar een erotische film kijken, kunnen wij de bloeddruk in de vagina of penis meten. We kunnen ook kijken naar de gezichtsveranderingen. Er zit een spiertje op de neus dat een indicator is voor negatieve emoties, zoals angst. Zo bestuderen we de huid en kijken we naar de fysiologische en de genitale respons. We deden dit onderzoek al langer, maar nu is het allemaal wat beter georganiseerd. Daarnaast doen we onderzoek buiten het lab. We gebruiken verschillende methodologieën, van psychofysiologie tot gedragsexperimenten en dagboekstudies.”