Vijfduizend kilometer verder, en toch op schildersdoek kunnen omhelzen

Ze komt uit wat ze noemt ‘een kunstfamilie’. Nina Hama is een nieuwe galerie begonnen op de Willemsparkweg. Haar eerste tentoonstelling is tegelijk een ode aan de familieleden die haar op het spoor van de kunst zetten. De exposanten zijn haar ooms, Rebwar Saed en Hoshyar Rasheed. De broers hebben een verschillende achternaam, maar dat komt volgens Hama door de ingewikkelde structuur van Koerdische achternamen.

De expositie is ook een bijzondere samenwerking van twee kunstenaars die werden gescheiden door een afstand van 5000 kilometer. ­Rebwar Saed woont in Sulaymaniyah, Hoshyar Rasheed in Nederland. Saed stuurde zijn schetsen naar Nederland. Op twee doeken maakte hij langgerekte vrouwenfiguren die in een omhelzing in elkaar opgaan, eigenlijk één figuur worden. Het perspectief van de figuren is niet eenduidig, je zou het een soort sierlijk kubisme kunnen noemen. In Nederland vulde Rasheed ze aan met voorstellingen die op een collageachtige manier aan elkaar geregen zijn.

Marmer en sierlijsten

De twee schilderijen die zo ontstaan zijn, werden direct verkocht. Dat betekent dat ze linea recta naar de nieuwe eigenaar zijn gegaan. Een ongebruikelijke gang van zaken, want in de meeste galeries blijft een tentoonstelling in zijn geheel staan tot de einddatum, waarna de werken naar de kopers gaan. Maar Nina Hama wil geen gewone galerie bestieren, want ‘daar zit de de wereld niet op te wachten’.

Dat zie je ook aan het interieur. In de chique ruimte vol marmer en decoratieve sierlijsten staat een soort barretje met een Italiaanse espressomachine. Er klinkt muziek in de ruimte, ook heel ongebruikelijk. De kopjes waarin koffie of thee geserveerd worden, zijn ook kunstwerken, ontworpen door Hosyar Rasheed. Hij ontwierp ook tegeltjes die in de galerie staan. Prijs: 50 euro. “Dat is ook iets wat we proberen, om kunst voor een breder publiek en betaalbaar te maken. Die tegeltjes en kopjes hebben we veel verkocht aan jongeren. Ik wil dat je denkt: ik kan hier iets kopen zonder dat ik duizenden euro’s moet uitgeven. Ik hoop dat op die manier de drempels voor de galeries ook wat lager worden.”

Het is een vreemde tijd om een galerie te beginnen, maar het plan was er al voor de coronatijd, vertelt Hama, die eerder in het Stedelijk Museum en het Amsterdam Museum werkte. Het idee kwam deels voort uit onvrede over de manier waarop kunstenaars uit het Midden-Oosten in musea gepresenteerd worden. “Als die überhaupt al een tentoonstelling krijgen, is de ondertoon vaak heel beladen, er moet altijd een verhaal zijn over oorlog en ellende.”

Hama Gallery wil kunstenaars presenteren die minder makkelijk een platform krijgen. “En dat zijn helaas nog steeds mensen met een niet-westerse achtergrond.”