De nieuwe muziek van rapper Sticks is vanaf zaterdag vier maanden in Museum de Fundatie in Zwolle in een expositie te bewonderen. Daarna is die nooit meer te horen. Niet op vinyl, niet op cd en niet op Spotify. ‘Het moest extremer.’
Eigenlijk wilde Sticks (37) zijn album in een museum presenteren. Na een gesprek met Ralph Keuning, directeur van Museum de Fundatie in Zwolle, werd de rapper op andere ideeën gebracht. Keuning zei hem namelijk dat je drie seconden, minuten of uren naar een schilderij kunt kijken, maar dat het bij een liedje niet zo werkt, dat heeft slechts een kop en een staart. Bij Sticks gingen er deurtjes open. “Ik zat vastgeroest in een traditionele manier. Het moest extremer. Ik dacht: mijn muziek komt vier maanden in de Fundatie en dan is het klaar.”
Sticks geldt al jaren als een van de belangrijkste rappers van Nederland. Ruim vijftien jaar geleden brak hij door met Opgezwolle, samen met rapper Rico en producer Delic. De albums Spuugdingen op de mic, Vloeistof en Eigen wereld werden regelrechte hiphopklassiekers. Nadat de groep in 2007 uit elkaar ging, bleef Sticks zich als artiest vernieuwen.
Hij richtte de Fakkelteitgroep op, vormde in 2013 Great Minds, samen met Winne, Jiggy Djé en Dr. Moon, en bracht in 2015 samen met Dazzled Kid een album uit.
In de Broerenkerk in Zwolle vertelt Sticks enthousiast over zijn expositie. Op de opmerking dat hem vast niet tien van zulke ideeën per dag te binnen schieten, zegt hij lachend: “Klopt. Al heb ik wel verbazend veel van zulke ideeën.”
Zijn idee ontstond vanuit de behoefte om van een release een ervaring te maken. “Voor mij is het nog steeds magisch dat ik met producer Kubus binnen enkele uren iets kan creëren. Iets wat je niet kunt vastpakken, maar wat wel bestaat.” Sticks benadrukt hoeveel liefde en energie er in zijn muziek zit. “Ik vind het zonde om die muziek vervolgens op Spotify te gooien en dat dat het dan is.”
Lekker onrustig
In Museum de Fundatie zullen meerdere ruimtes worden ingericht. In deze ruimtes zijn vijf losse nummers te horen, die inhoudelijk allemaal iets zeggen over onrust, de titel van de expositie. Sticks: “Het wordt lekker onrustig in de Fundatie.”
Er is geen tracklist. Wanneer je door het museum loopt, hoor je de muziek door de ruimtes. “Daardoor heb je meer het gevoel dat het een beeldcollage of een schilderij wordt in plaats van een liedje. Je kunt meerdere routes pakken en dat nodigt uit tot vaker luisteren.”
Onrust is een thema dat in zijn eerdere werk veelvuldig is terug te vinden, zoals in de nummers Gekkenhuis en Wind waait. “Ik vind dat onderwerp heel interessant en ben er nog lang niet klaar mee.”
Hij belicht in de nieuwe muziek verschillende perspectieven rondom onrust. Van onrust die je ervaart na persoonlijke tegenslagen tot onrust in de maatschappij. “We zijn hypergevoelig voor meningen en zijn met zijn allen erg naar elkaar aan het kijken. Het gaat steeds over zelfprofilering. We zitten vast in een systeem waar we in moeten meebewegen. Het is ontzettend lastig om je daaraan te onttrekken. En dat geeft onrust.”
Na het gesprek met Keuning besloot Sticks om tijdens deze expositie ook verandering in zijn muziek aan te brengen. In een van de ruimtes, die is ingericht als studio, zal de rapper elke week het nummer Moet ik me zorgen maken? uitbreiden met de door hem in die week verzamelde zorgen. Sticks: “Als ik er niet ben, kun je op een aantal koptelefoons de tussenstand horen. Aan het eind van het jaar zijn al mijn zorgen op één nummer geparkeerd. Dat is de bedoeling.”
Persoonlijker
Sticks is trots op zijn expositie. “Ik weet zeker dat het mensen gaat aanspreken, omdat het me na aan het hart ligt. Het kan niet zo zijn dat ik dit alleen voel, dat kan echt niet. Daarvoor is het te persoonlijk – en hoe persoonlijker iets is, hoe meer mensen het aanspreekt, is mijn ervaring.”
Zenuwachtig over hoe zijn bijzondere project zal worden ontvangen, is Sticks dan ook niet. “Nieuwe dingen doen zorgt voor nieuwe resultaten.”
‘Onrust’ is een creatieve samenwerking tussen Sticks, Red Bull en Museum de Fundatie. Vanaf zaterdag 14 september t/m 5 januari.
