Wat eilandjes tussen Cornwall en Amerika, daar speelt De vondeling. Sarah Meuleman reist van 1968 via 1990 naar 2035, en onderzoekt hoe herinneringen ons vormen, en hoe wij herinneringen vormen.
Haar verhaal moest spelen in een gesloten gemeenschap, een besloten samenleving waar een gedeeld geheim voor de buitenwereld kan worden bewaard. Een eiland, dus. “Ik zag huisjes voor me die zich aan de kustlijn vastklampen, waslijnen tussen bomen, wapperende was,” zegt Sarah Meuleman (41) over haar tweede roman De vondeling.
Dus gooide ze de atlas open. Het kon overal liggen, dat eiland, maar welk eiland zou haar idee het beste dienen? Het werden de Iles of Scilly in de Atlantische oceaan. “Ik heb een grote liefde voor de Angelsaksische cultuur en literatuur. Ik heb op mijn zeventiende als au pair in Avebury gewerkt, een klein dorpje in de buurt van Oxford. Het leek me mooi me na zoveel jaar weer in die sfeer onder te dompelen.”
335 jaar oorlog
Er valt zoveel te vertellen over die eilandengroep ten zuidwesten van Cornwall, tussen Engeland en Amerika. Een van de langste oorlogen in de geschiedenis, 335 jaar lang, woedde tussen de Scilly Eilanden en de Rubriek der Zeven Verenigde Nederlanden, zonder dat ooit een schot werd gelost. Een vergeten oorlog. Pas in 1986 dacht iemand eraan de vrede te tekenen.
“De eilanden zijn adembenemend: je hebt er prachtige glooiende heuvels, maar ook dat gure, beklemmende van ‘wij tegen de rest van de wereld’. Er spelen zoveel legendes op de Isles of Scilly, elke rots heeft een verhaal. Ik heb zoveel pareltjes niet kunnen gebruiken. Maar alles moest ten dienste staan van het verhaal dat ik wilde vertellen.”
Dat is het verhaal van de achtjarige Robin, die in 1968 een dode baby vindt op een verlaten strand. Als ze even later met haar moeder naar de plek terugkeert, is de baby spoorloos verdwenen. Niemand gelooft Robin en haar verhaal. Robin worstelt met de herinnering aan de baby en het ongeloof van haar moeder. Wie ben je als je je eigen herinneringen niet kunt vertrouwen?
In 1990 besluit Robin terug te keren naar het eiland en op onderzoek uit te gaan; klopt haar herinnering wél? En zo ja, wie was dan die baby en waarom ontkent iedereen het bestaan ervan? Meuleman voegt aan dit verhaal een extra laag toe; in een verpleeghuis in het New York van 2035 maakt de jonge Rebecca kennis met een oude vrouw die haar Robins verhaal vertelt.
“Voor mij gaat het boek over hoe herinneringen ons vormen en hoe wij herinneringen vormen. Robins herinnering heeft haar gedefinieerd. Maar wat in het verleden is gebeurd is nooit een ‘af’ verhaal, het is een film met veel gaten die we zelf tot een kloppend geheel smeden. Als we onze herinneringen aan anderen vertellen, passen we het verhaal ook weer enigszins aan onze luisteraar aan. Dat is wat we voortdurend doen, we smeden een eigen geschiedenis die gedeeltelijk al een beetje gefictionaliseerd is.”
Wars van hokjes
En als omgekeerde reactie, is Meulemans theorie, hebben we ondertussen een steeds grotere hang naar authenticiteit. “Wat is echt, wat is niet echt. Je ziet het in de literatuur, in de media: biografische en autobiografische verhalen doen het goed, op Netflix is true crime de nieuwe rage.”
Zij houdt zich juist verre van het genre van de Nederlandse ik-roman, waarin de schrijver zichzelf al dan niet als fictieve figuur opvoert. “Het lijkt soms not done in Nederland om een roman te schrijven die in een ander land speelt. Voor mij is dat juist de ultieme vrijheid, waarom zou ik me beperken tot Amsterdam? Schrijven is voor mij juist uitbreken, vervormen, stoeien, spelen met wat je dagelijks ziet. Alles is mogelijk.”
Meulemans boeken hebben veel suspense. De vondeling heeft nog een stevige plottwist in petto. Daarmee loopt ze als schrijver het risico op het plankje van de literaire thriller te worden gelegd. “Dat is, hoe zal ik het subtiel zeggen, lastig. Als ik De vondeling als thriller had geschreven, hadden bepaalde diepere lagen er niet in gezeten. De opbouw, het creëren van een goed verhaal, én spelen met de taal zijn voor mij even belangrijk. Ik hou zo van taal, de klank, de eindeloze mogelijkheden. En ik ben wars van hokjes.”
Sarah Meuleman
Sarah Meuleman (1977), geboren in Oostende, groeide op in Gent, waar ze Germaanse filologie studeerde. Op haar 23ste ging ze literatuurwetenschap studeren in Amsterdam, waar ze nog steeds woont. Ze werkt als journalist en debuteerde in 2015 met de roman De zes levens van Sophie, waarmee ze werd genomineerd voor de Bronzen Uil voor het beste debuut. In 2016 verscheen een nieuwe versie onder de titel Wat ik je niet vertel, als Find Me Gone in 2018 internationaal uitgegeven door Harper Collins. De vondeling verschijnt internationaal onder de titel Blackbird.
