Recensie Zus van mijn zus: ijzersterk spel, melancholische muziek en beeldende teksten zorgen voor rillingen én tranen

Theaterkoninginnen Ariane Schluter en Marisa van Eyle kennen elkaar al een poosje. Zo’n veertig jaar om precies te zijn. Sinds de toneelacademie in Maastricht. Gek genoeg deelden ze hierna nooit de planken. Maar nu wel, met de dialoog De zus van mijn zus.

Uitgangspunt voor Schluter – ze komt uit een gezin van vijf zussen – was het om een voorstelling te maken over familie. Van Eyle wilde zich toeleggen op de dood. Het levert een fraai gesprek op. De teksten van Peer Wittenbols ontroeren. Belle van Heerikhuizen schuift in haar regie het verlies van een jonggestorven zusje op heldere wijze naar voren, ook al betreft het loodzware thematiek.

‘Mijn moeder kreeg drie kinderen, maar eentje ging er dood. Die ene is voor eeuwig en de anderen werden groot’. Het zijn deze eerste liedtekstregels die meteen de toon zetten. En dat is knap, want Theater Bellevue is bij aanvang van de voorstelling aardedonker. Bühne noch buren zijn van elkaar te onderscheiden. Geen spel, enkel muziek. Dit verandert na een minuut of drie. We zien twee meisjes bij een kampvuur. Linde (Schluter) en Anne (Van Eyle) wachten op een teken van hun overleden zusje. ‘Voel jij al iemand?’

Branding en golfbrekers

Geraffineerd vervlecht het duo heden en verleden, springt ertussen heen en weer. Iedere kentering wordt bijgestaan door het geluidsontwerp van de branding. Soms breken de zussen zelf, soms zijn het alleen de golven op het strand waaraan ze zitten. De setting is poëtisch. Het decor door Ruben Wijnstok bestaat uit tig golfbrekers, zand over de gehele speelvloer.

Opvallend is hoe beide actrices wisselen van karaktereigenschappen. Zo is de jonge Linde (Schluter) kwetsbaar, maar kan ze als volwassen vrouw moeilijk bij haar emoties. Dit dringt door in haar fysieke spel: strakke armen langs het lijf, kordate stappen. Anne (Van Eyle) belichaamt als meisje een echte vechtersbaas. Ze moet voortdurend haar gelijk halen, deelt klappen uit in haar teksten, maar verzacht wanneer ze op latere leeftijd de grafrechten van hun overleden zusje doorneemt.

Een lekkere vent

Meerdere passages beklijven. Tijdens een felle discussie wordt besproken wie het overleden zusje meer mag missen (‘Jij was te jong. Je kent alleen de foto’s. Ik heb actieve herinneringen!’). Of de dolkomische anekdote waarin Linde een wandeling maakt met haar hond. Kort ervoor is haar echtgenoot overleden. Terneergeslagen komt ze onderweg, volkomen onverwacht, een lekkere vent tegen, wiens Cooper haar Lady onbeschaamd bespringt. De man ruikt naar kokosolie en wasverzachter. Ze wil er heel wilde dingen mee doen.

De zus van mijn zus gaat over rouw en zacht zijn naar elkaar, hoe je met mekaar omgaat na het verlies van een dierbare. Zowel het ijzersterke spel, de melancholische muziek als de beeldende teksten zorgen voor rillingen én tranen. Dus in godsnaam, bel na de voorstelling iemand die je liefhebt. Je zus, bijvoorbeeld.