Recensie: Onderdrukte inheemse Amerikanen hebben de hoofdrol in rauw War Pony

Welke nieuwe films moet je zien? Op woensdag zetten we de nieuwe releases op een rij en selecteren we de film van de week. Dit keer: War Pony, een rauw portret van het zware leven van inheemse Amerikanen in het Pine Ridge-reservaat.

Bijna alles wat over War Pony geschreven is, gaat over representatie. Dat is niet zo vreemd. Het regiedebuut van Gina Gammell en Riley Keough speelt zich af in het Pine Ridge-reservaat in de Amerikaanse staat South Dakota en gaat over het leven van twee jongens van de Oglala Lakota-stam die uit hun armoedige omstandigheden proberen te ontsnappen. Daarmee legt de film de ervaringen vast van een gemeenschap die al sinds jaar en dag wordt onderdrukt.

Als het gaat over verhalen over arme, uitgebuite mensen duikt het woord ‘authenticiteit’ vaak wel ergens op. Er is blijkbaar een grote interesse in de rauwe verbeelding van hoe het leven ‘echt is’ in de economische periferie – in sloppenwijken, arbeiderswijken of, in dit geval, reservaten waar de inheemse bevolking van de Verenigde Staten verblijft. Dat resulteert in films die veelal onder de noemer authentiek worden geschaard. Films met een zekere rauw-realistische stijl. Films die met niet-beroepsacteurs gemaakt zijn, op locatie geschoten zijn en gaan over het zware bestaan van de arbeidersklasse.

Hetzelfde geldt voor War Pony, dat vertelt over twee generaties ritselaars. De 12-jarige Matho (LaDainian Crazy Thunder) wordt verwaarloosd door zijn drugs dealende vader. De 23-jarige Bill (Jojo Bapteise Whiting) heeft twee jonge kinderen met twee verschillende vrouwen voor wie hij geen zorg draagt. Matho en Bill zoeken allebei, los van elkaar, een uitweg van hun sores: Matho door de drugs van zijn vader te stelen en te verkopen; Bill door allerlei klusjes aan te nemen, waaronder van de witte kalkoenhouder Tim. Dat gaat voor beiden mis. War Pony voegt de twee verhaallijnen samen en laat zo het roerige bestaan van de Lakota’s zien.

Allesbehalve neutraal

Regisseurs Gina Gammell en Riley Keough maakten War Pony in nauwe samenwerking met de Oglala Lakota-tribe, zo benadrukken ze in vrijwel ieder interview. Het scenario is bijvoorbeeld gebaseerd op de ervaringen van scenaristen Franklin Sioux Bob en Bill Reddy, die deel uitmaken van de Lakota-gemeenschap (zie kader). Ze dragen bij aan het idee van authenticiteit: dit is hoe het leven in het Pine Ridge-reservaat écht is, zo lijkt de film te willen zeggen.

Bill en Matho zijn arm. Matho moet het doen zonder avondeten, Bill heeft geen kinderzitje voor zijn baby. Ze worden van alle kanten uitgebuit en gebruikt. Dat is waarschijnlijk de realiteit voor veel Lakota’s. Maar wat betekent het voor een film om dit te laten zien? Wat betekent het voor het publiek om zich hiertoe te verhouden? Dit soort vragen zijn belangrijk bij het kijken, maar de film mist de zelfreflectie om ze te beantwoorden.

De lome overpeinzingen op het leven van Bill en Matho lijken misschien een ongebreideld beeld te schetsen van de Lakota-gemeenschap, maar War Pony is allesbehalve neutraal. De film vertelt een grimmig verhaal over het gebrek aan saamhorigheid in een gemeenschap bestaande uit mensen die allemaal in hetzelfde schuitje zitten en dus voor elkaar zouden moeten opkomen. Maar het reservaat wordt bevolkt door mensen die zich tegen elkaar hebben gekeerd om een uitweg te vinden uit hun misère.

Hebzucht wordt afgestraft

Beide verhaallijnen framen deze begrijpelijke drang naar economische vrijheid als een neiging tot hebzucht. En beide verhaallijnen laten zien hoe die hebzucht uiteindelijk wordt afgestraft. Daarmee doemt een overkoepelend thema op van natuur versus maatschappij.

Er heerst natuurlijk het idee dat de inheemse bevolking van de VS dichter bij de natuur staat dan de afstammelingen van de kolonisten. War Pony benadrukt dat Bill en Matho deze speciale band vergeten zijn: in de eerste scène van de film rijdt Bill bijvoorbeeld in zijn auto terwijl buurtgenoten hem op een paard inhalen. En als een vrouw even later in Lakota tegen hem praat, zegt hij dat hij de taal niet spreekt.

Tegelijkertijd wordt Bill geplaagd door een visioen van een bizon, wat hem wijst op het belang van de connectie met de natuur en met zijn roots. Zelfs in de film zelf proberen Bill en Matho in de buurt te komen van het mythische idee van de authentieke inheemse cultuur.