Recensie: drie welbespraakte naaktmodellen dagen schoonheidsidealen uit

In zijn werk ontleedt theatercollectief Club Lam de verbeelding van vrouwen zoals ze zijn beschreven, geboetseerd en geschilderd door mannen. In Rubens Meisjes komen drie vrouwen samen om naakt te poseren in het atelier van 17de-eeuwse schilder Peter Paul Rubens. Ze zullen niet door hem worden vastgelegd, maar door Lavinia Fontana. Een misschien wel minstens zo getalenteerd schilder, met een Wikipediapagina die slechts een fractie is van die van Rubens.

Marloes IJpelaar, die ook de scherpe tekst schreef, is de principiële kunstenares die geen publiek kan vinden omdat ze weigert mee te draaien in de vluchtige wereld van vlogs en marketingonderzoeken. Ella Kamerbeek is de zorgzame en pleasende vrouw, die zich niet gehoord en gezien voelt, altijd onderbroken wordt in haar zinnen en als ze wel een keer het woord krijgt, begint te stamelen. Ayla Çekin Satijn tot slot speelt Hélène Fourment, opgeklommen uit de armoede tot de tweede vrouw en muze van Rubens.

Ingewikkelde koffiebestellingen

Vanuit hun diverse perspectieven dagen de drie vrouwen de vaak juist zo eenheidsvormende schoonheidsidealen en conventies rond vrouwelijkheid uit. Schijnbaar moeiteloos trekken ze daarbij (kunst)historie, moderne termen en issues samen. Het gaat over de huizencrisis, gasprijzen en ecologische voetprints. Er wordt geklungeld met duurzame menstruatiecups en ingewikkelde koffiebestellingen.

Maar het gaat ook over vrouwen die geen borsten mogen schilderen, omdat ze daar te ‘emotioneel betrokken’ van raken. Over de drie gratiën die ze uitbeelden op het schilderij (schoonheid, vreugde en opbloeiend geluk) en de zoals zo vaak ontbrekende vierde: de welbespraaktheid.

Maar welbespraakt zijn deze drie naaktmodellen wel degelijk. Soms hortend, soms fulminerend, maar uiteindelijk hebben ze alle drie iets te zeggen en doen dat, confronterend en kwetsbaar.