Recensie: documentaire Eternal Spring geeft eenzijdig beeld van spirituele beweging Falun Gong

“Kunst gebaseerd op een gedeelde herinnering,” stelt striptekenaar Daxiong in de documentaire Eternal Spring. De herinnering aan een nacht in maart 2002, waarin een groepje aanhangers van de spirituele beweging Falun Gong de Chinese staatstelevisie kaapt. Hun doel is het rechtzetten van het beeld dat de overheid via haar spreekbuizen in die periode stelselmatig schetst van Falun Gong, dat wereldwijd volgers heeft, maar in China zelf in 1999 verboden werd. Wat een vrijbrief bleek om volgers met harde hand aan te pakken.

Daxiong groeide op in Changchun, de geboorteplaats van Falun Gong. Als beoefenaar van Falun Gong staat hij aanvankelijk negatief tegenover de tv-kaping, die tot een nieuwe reeks arrestaties leidt en hem dwingt het land te ontvluchten. Een beeld dat hij bijstelt wanneer hij spreekt met de enkelingen die de vervolging en de brute omstandigheden tijdens detentie overleefden.

Daxiong tekent hun getuigenissen op die in 3D-animatie in de film zijn verwerkt. De eerste voorzichtige ontmoetingen in cafés, gewapend met kniptangen leren klimmen in elektriciteitspalen, het op de vlucht slaan voor de politie bij de zoveelste huiszoeking. Eternal Spring is daarmee een van de vele recente documentaires die effectief animatie gebruiken als een vorm van reconstructie.

Pakweg het laatste decennium wordt de Falun Gong-beweging nadrukkelijk gelinkt aan (extreem)rechtse mediakanalen als The Epoch Times, een krant die zich vooral sinds 2016 inlaat met complottheorieën als QAnon. Dat Loftus dit buiten zijn film laat valt te beredeneren, omdat de beweging die richting insloeg ver na de gebeurtenissen die in de film worden verteld. En het daarbij ook niets afdoet aan de brutaliteit van hoe de Falun Gong-volgers zijn vervolgd. Tegelijk laat hij zo de deur open voor de kritiek dat de film daarmee zijn eigen propaganda voert en een wel erg eenzijdig beeld geeft van de spirituele beweging.