Ontroerende Billy Elliot is intiem en overweldigend tegelijk (****)

Jongetje uit mijnwerkersdorp in Noord-Engeland wil tegen alle verdrukking in balletdanser worden, terwijl zijn omgeving zich hevig teweer stelt tegen het ijzeren beleid van Margaret Thatcher, die de mijnen wil sluiten. De film Billy Elliot en de daarop volgende musical waren zeer succesvol, maar zouden er in Nederland genoeg Billy's te vinden zijn om die ongelooflijk veeleisende rol te spelen?

De zoektocht was lang, maar het antwoord is een uitbundig ja. Er zijn zes talentvolle jongens gevonden die afwisselend de titelrol spelen.
En is dat typisch Engelse verhaal te volgen voor het Nederlandse publiek? Ook hier is het antwoord ja, ook omdat de voorstelling opent met alleszeggende historische beelden van Thatcher en de stakende mijnwerkers.

Emotionele achtbaan
Het verhaal van Billy Elliot is prachtig en de voorstelling heeft een enorme dynamiek. De afwisseling tussen overdonderende scènes en intieme momenten met maar één of twee acteurs op het podium is ontwapenend. Je wordt als toeschouwer van de ene emotie in de andere gesleurd. Ontroering heeft daarin de overhand.

Het is alleen al ontroerend dat de jongen die vanavond Billy speelt, Carlos Puts (13), zo goed danst en acteert (zijn zang is iets minder goed). Toen hij zijn eerste solo had gedanst, kwam - heel ongebruikelijk - het premièrepubliek overeind voor een staande ovatie met gejuich. En toen hij letterlijk vloog in een 'pas de deux' met een volwassen balletdanser, sloeg er een golf van emotie door de zaal.

Het vriendje van Billy, Michael, kreeg een verbluffende vertolking door Noah de Vos, die een enorme aanwezigheid paart aan een groot komisch talent. En dansen kan hij ook. De scènes tussen hem en Billy behoorden tot de hoogtepunten van de voorstelling.

En dan Pia Douwes, de danslerares van Billy. Zij is de volwassen hoofdrol, ook al staan andere volwassenen misschien langer op het podium. De quasi-onverschillige manier waarop zij Billy tegemoet trad, riep grote spanning op. Zij hield van het ventje, maar wilde dat niet al te duidelijk laten merken. Dat Douwes geweldig goed kan zingen, dansen en acteren, was al langer bekend.

Zij is een surrogaatmoeder op afstand; de moeder van Billy is dood. Billy's moeder heeft hem een brief geschreven. Zijzelf leest hem voor, waarbij zich, in tweestemmigheid, Douwes voegt. Weer zo'n ontroerend moment, dat nog wordt overtroffen door het afscheid tussen haar en Billy, als de jongen naar de Royal Ballet School in Londen vertrekt .

Afwisseling
Aan het eind van de eerste akte wordt de muziek harde rock, als Billy dansend zijn woede uit dat hij van zijn vader en broer niet op dansauditie mag in Newcastle. Dat gaat over in een massascène, een overdonderend spektakel waarin mijnwerkers en politie in gevecht zijn. Maar dan is er verderop weer een mooie, ingetogen scène waarin Billy en zijn dwarse vader zich met elkaar verzoenen.

Billy Elliot is een schitterende voorstelling, met een paar minpunten. Het is een misverstand dat arbeiders alleen maar schreeuwen als ze praten; niet alle rollen zijn even goed bezet; en het zelfverzonnen dialect in de als altijd soepele vertaling van Martine Bijl maakte een enigszins gewrongen indruk (nôh voor nee).
Andere bezwaren: geen.

undefined