Nieuw seizoen klassiek biedt veel gouwe ouwen maar ook jong talent

Wat brengt het nieuwe klassieke seizoen? Van Mozarts Die Zauberflöte tot een trits aan wereldpremières: een greep uit de programmering van diverse zalen en gezelschappen.

De Nationale Opera

De Nationale Opera brengt een aantal nieuwe opera’s en stelt daarin de menselijke verantwoordelijkheid ter discussie. The Shell Trial, waarin de Amerikaanse componiste Ellen Reid samenwerkt met de sopraan Julia Bullock, gaat over de verantwoordelijkheid voor de klimaatcrisis. Innocence van de Finse componist Kaija Saariaho, geregisseerd door Simon Stone, behandelt het verantwoordelijkheidsvraagstuk tijdens de naweeën van een schietpartij op een school.

Ook op het programma: een nieuwe productie van Beethovens Fidelio in een regie van de Oekraïense regisseur Andriy Zholdak. Mozarts Die Zauberflöte in de succesvolle regie van Simon McBurney gaat in reprise en regisseur Ivo van Hove opent het seizoen met Weills Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny.

“We nemen ons publiek mee op een reis die begint bij de scherpe maatschappijkritiek in Aufstieg und Fall der Stadt Mahagonny. Via een aantal tussenstappen eindigt deze reis met Fidelio, waarin liefde, burgerschap en vrijheid worden verbonden. Zo bewegen we van donker naar licht en sluiten we het seizoen af met een gevoel van hoop,” aldus Sophie de Lint, directeur De Nationale Opera.

Muziekgebouw aan ’t IJ

Op de rol aan ’t IJ staan 230 concerten, waaronder 26 met een première. In de donderdagavondserie zijn vele Nederlandse gezelschappen van de partij, maar ook het Duitse Ensemble Modern en The Crossing uit de Verenigde Staten. Meer internationale ensembles zijn te beluisteren met The Tallis Scholars, het Ests Filharmonisch Kamerkoor en Les Siècles onder François-Xavier Roth. De Franse pianist Alexandre Tharaud heeft zijn eigen serie van vijf concerten: Focus op Tharaud. Hij neemt onder meer Franse muziek mee en verzorgt een avondconcert.

Nieuw is de serie ‘Grote Cellisten’, waarin onder meer Steven Isserlis en Jean-Guihen Queyras te horen zijn. Ook nieuw: de eerste resultaten van het recent opgezette Muziekgebouw Productiehuis. Jorinde Keesmaat, zij is dit jaar stage director in residence, brengt twee voorstellingen. Jong talent krijgt een podium tijdens lunchconcerten en in samenwerking met het Conservatorium van Amsterdam, en eind januari beleeft de Strijkkwartet Biënnale Amsterdam zijn vierde editie onder het dak aan ’t IJ.

Concertgebouworkest

Het Concertgebouworkest voert ter viering van Bruckners tweehonderdste verjaardag binnen anderhalfjaar de negen symfonieën uit onder leiding van negen dirigenten. Onder hen de toekomstige chef Klaus Mäkelä, maar ook honorair gastdirigent Iván Fischer, Simone Young en conductor emeritus Riccardo Chailly. Mäkelä leidt het orkest dit seizoen in zes programma’s, waaronder ook de kerstmatinee. Chailly neemt de Gurre-Lieder, Schönbergs mammoetcompositie, op zich.

Dit seizoen staan werken van zeventien levende componisten geprogrammeerd, onder wie Hawar Tawfiq van wie het orkest een opdrachtcompositie uitvoert. Het Concertgebouworkest Young, het internationale jeugdorkest , speelt een opdrachtwerk van Carlijn Metselaar.

Het Concertgebouworkest verzorgt de opening van het seizoen op een bijzondere locatie in Amsterdam en zet ook de serie ‘Essentials’ voort: meesterwerken die je gehoord moet hebben. Tijdens ‘Inside Out’, geleid door Iván Fischer, bevindt het publiek zich midden in het orkest. De jaarlijkse Ammodo Masterclass voor jong dirigeertalent wordt gegeven door Christian Thielemann. Tot de topsolisten dit seizoen behoren de violiste Vilde Frang, de bariton Christian Gerhaher en de pianist Igor Levit.

Concertgebouw

Het thema in het Concertgebouw is dit seizoen ‘Allemaal in het Concertgebouw’, waarmee het instituut de veelzijdigheid in het concertaanbod voor jong en oud wil benadrukken. De Turkse pianist en componist Fazil Say, die zich beweegt tussen de Turkse en de westerse cultuur, staat in de schijnwerpers. Onder anderen de pianobroers Lucas en Arthur Jussen spelen een werk dat hij speciaal voor hen schreef. Ook Amsterdam Sinfonietta heeft een eigen spotlightserie en Janine Jansen krijgt ruimte voor een Bachfestival.

Van het Gewandhausorchester Leipzig tot de Oslo Philharmonic en van Joyce DiDonato tot Lang Lang en Leonidas Kavakos is de wereldtop vertegenwoordigd aan de Van Baerlestraat. Dirigent Riccardo Chailly opent het seizoen met het orkest en koor van de Scala in Milaan in een Verdiprogramma. Tijdens het Zondagochtendconcert zijn onder anderen de violiste Noa Wildschut en de sopraan Pretty Yende te beluisteren. De opening van de VriendenLoterij Zomerconcerten is in handen van Maan en het Metropole Orkest.

Nederlands Philharmonisch Orkest en Nederlands Kamerorkest

Lorenzo Viotti, chef van het Nederlands Philharmonisch Orkest, dirigeert dit seizoen vijf producties. Naast hem treden onder anderen Mark Elder, Marc Albrecht en eredirigent Harmut Haenchen aan. De violiste Lisa Batiashvili en de cellist Maximilian Hornung spelen het dubbelconcert van Brahms, evenals de violist Augustin Hadelich en de pianist Pavel Kolesnikov behoren zij tot de solistenreeks die Amsterdam aandoet.

Bij het Nederlands Kamerorkest zijn de sopraan Jeanine De Bique, de violiste Alina Ibragimova en de cellist Leonard Elschenbroich te horen. Voor deze twee orkesten klommen twee Nederlandse componisten in de pen: Mathilde Wantenaar schreef een nieuw werk voor het Kamerorkest en van Peter-Jan Wagemans klinkt Passacaglia, gespeeld door het Nederlands Philharmonisch. De twee gezelschappen zijn dit seizoen bij de Nationale Opera te horen in werk van onder anderen Weill, Wagner, Stravinsky en Mozart.

ZaterdagMatinee

In het 63^ste seizoen van de NTR ZaterdagMatinee staat het werk van de Zuid-Koreaanse componiste Unsuk Chin centraal. Haar opera Alice in Wonderland beleeft zijn Nederlandse première en ze werkt aan een nieuw werk voor orkest: Alaraph, Ritus des Herzschlags. Ook de muziek van György Ligeti, een van haar leraren, krijgt aandacht. De Nederlandse Rozalie Hirs liet zich door Ligeti inspireren tot een nieuw werk. Andere nieuwe composities zijn van Jan-Peter de Graaff, Willem Jeths, Magnus Lindberg, Richard Rijnvos en Klas Torstensson. In totaal klinken er zes wereldpremières en acht Nederlandse premières.

Naast de huisgezelschappen, het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor, maken ook buitenlandse ensembles en solisten hun opwachting in opera, orkestwerk en soloconcert. Gevestigde namen als de sopraan Sabine Devieilhe en de pianist Marc-André Hamelin zijn te beluisteren, maar ook de jonge garde, onder wie de violist Johan Dalene, de pianist Alexander Malofeev en de dirigent Tarmo Peltokoski.