Marieke Lucas Rijneveld trekt zich terug als vertaler van dichter Amanda Gorman
Schrijver Marieke Lucas Rijneveld laat weten dat ze zich terugtrekt als vertaler van de gedichten van de Afro-Amerikaanse dichter Amanda Gorman. De keuze van uitgeverij Meulenhoff voor Rijneveld leidde op sociale media tot veel kritiek.
‘Ik ben geschrokken van de ophef rond mijn betrokkenheid bij de verspreiding van de boodschap van Amanda Gorman en ik heb begrip voor de mensen die zich gekwetst voelen door de keuze van Meulenhoff om mij te vragen,’ laat Rijneveld weten in een bericht op Twitter.
Afgelopen dinsdag kondigde Rijneveld in een tweet aan dat ze het gedicht The Hill We Climb, dat Gorman voordroeg tijdens de inauguratie van de Amerikaanse president Joe Biden, zou gaan vertalen voor een Nederlandse uitgave, die op 30 maart zal verschijnen. Ook zou Rijneveld de eerste dichtbundel van Gorman vertalen, die in augustus dit jaar uitkomt.
Waarom geen zwarte vertaler?
Die aankondiging veroorzaakte veel kritiek op Twitter en Facebook. Rijneveld zou als witte vrouw Gormans werk, dat onlosmakelijk verbonden is met haar ervaringen en identiteit als zwarte vrouw, niet goed kunnen begrijpen. Critici vroegen zich af waarom niet een zwarte Nederlandse dichter of spokenwordartiest als Babs Gons of Lisette Ma Neza de klus mocht klaren.
Uitgeverij Meulenhoff besloot hierop een verklaring naar buiten te brengen, waarin ze hun keuze voor Rijneveld verdedigden: ‘Amanda Gorman en Marieke Lucas Rijneveld ontvingen beiden op jonge leeftijd internationele erkenning voor hun werk. Daarnaast zijn ze beiden niet bang om zich uit te spreken.’ Meulenhoff voegde daaraan toe dat Gorman en haar team direct positief reageerden op de aanstelling van Rijneveld als vertaler.
Nieuwe inzichten
Desondanks heeft Rijneveld besloten zich terug te trekken. Op Twitter schrijft ze: ‘Wat mij interesseert is de rijkdom van de taal. Ik had me met alle liefde gestort op het vertalen van Amanda’s werk, waarbij ik het als grootste taak zag om haar kracht, toon en stijl overeind te houden.’ En: ‘Ik wens alsnog dat haar gedachtegoed zoveel mogelijk lezers bereikt en meerdere harten doet openen.’
Uitgeverij Meulenhoff zegt begrip te hebben voor het besluit van Rijneveld om de opdracht terug te geven. Maaike Le Noble, algemeen directeur, schrijft hiervan te willen leren door in gesprek te gaan en met de nieuwe inzichten een ander pad te bewandelen.
Het is nog niet bekend wie Gormans werk wel zal gaan vertalen.
Om echt de kern goed te kunnen pakken moet een zwarte vrouw, liefst een spoken word artist, dit gedicht vertalen. En niemand anders. Bijvoorbeeld Babs Gons.
— Airco Caravan (@AircoCaravan) 25 februari 2021
Dit is een enorme faux pas, Meulenhoff, iets waar jullie en veel anderen over tien jaar met schaamte en hoofdschuddend op terug zullen kijken.
— Jeroen Keip (@JeroenKeip) 26 februari 2021
En om het ook maar over de commerciële boeg te gooien: ik zou hierom deze vertaling níet kopen of lezen.
— Marieke Lucas Rijneveld (@MLRijneveld) 26 februari 2021