Le Guess Who: festival voor muzikale avonturiers

Het is het geluid van de allerengste scéne in een horrorfilm: vervormde stemmen, elektronisch gekraak en subsonische beats. Maar waar in een horrorfilm die enge scène meestal in een paar minuten voorbij is, beukt het Amerikaanse noiseduo Prison Religion drie kwartier onbarmhartig door. Het is niet ieders idee van een fijn muziekje voor de zondagmiddag, maar het Utrechtse popcentrum Ekko is afgeladen vol.

Opeengepakt ondergaan de bezoekers de geluidsterreur, allen met het gelaat naar het podium hoewel daar niet veel meer te zien is dan wat aan en uit flitsende lichten. Aan de deur is de portier onverbiddelijk: “Echt, jongens, er kan niemand meer bij,”

Welkom op Le Guess Who, het vijfdaagse festival voor muzikale avonturiers op een veelheid van locaties in Utrecht. Embrace the unknown meldt een lichtbord in muziekcomplex Tivoli, het centrum van het festival. Omarm het onbekende; het is het door de bezoekers heel serieus genomen motto van Le Guess Who.

Wereldwijde reputatie

Grote namen heeft het festival, dat inmiddels een wereldwijde reputatie heeft, niet te bieden. Het uitgebreide programmaboek staat vol groepen en artiesten die in de meeste gevallen alleen bij een heel en dan ook echt héél klein publiek bekend zijn. Maar in Utrecht worden ze vijf dagen lang met open armen ontvangen. Een zo openmindend publiek vind je niet snel ergens anders. Takkeherrie, piepknor en regelrecht gefröbel: het wordt hier allemaal welwillend aangehoord.

Echt niet alles is goed op Le Guess Who, maar je stuit er, op soms heel onverwachte plaatsen, op echt prachtige muziek. Die jazzgroep die zondagmiddag staat te spelen op de stoep voor vinylplatenzaak Dig It, het drumstel op een bakfiets, hoort die er nou ook bij? Zeker wel. Dat wil zeggen: het optreden dat Angel Bat Dawid & The Brotherhood gisteravond gaven in Tivoli beviel het Amerikaanse gezelschap zo goed dat ze er vandaag ook nog een openluchtoptreden tegenaangooien.

De groep speelt free jazz van de heel spirituele soort. Ook weer niet ieders kopje thee, maar de straat stroomt snel en willig laat het publiek zich bezweren door de muziek. Angel Bat Dawid, een gezette zwarte dame in Afrikaans gewaad weet de toehoorders zelfs te verleiden tot ritueel klinkende koorzang. Geweldig.

Op de zondagavond speelt Le Guess Who zich vooral af in Tivoli. Ook hier weer zo’n gretig publiek, dat met het programmaboek in de hand de roltrappen van het vele verdiepingen tellende complex op en af gaat. Veel te horen hier: de combinatie van elektronische muziek en wat we oneerbiedig maar even gotisch gegalm noemen. Daar moet je van houden.

En voor wie niet opgewonden raakt van zulke laptopacts, is er in Cloud Nine, de hoogste zaal van Tivoli, een wervelend optreden van jazzpianist Roberto Fonseca. Jazz, maar dan wel op zijn Cubaans. Eerst solo, dan begeleid door bas en drums, betovert Fonseca het publiek met muziek die even virtuoos als vermakelijk is.

Ja hoor, meeklappen mag. Maar dan niet houterig, maar swingend; Fonseca leert het de bezoekers probleemloos. Zou hij een langere speeltijd hebben, dan zou hij ze vast ook even de mambo leren dansen.

Een regelrechte afknapper is het optreden van Asha Puthli, de zangeres van Indiase komaf die in de voorpubliciteit van Le Guess Who nogal wat aandacht had gekregen. In de jaren zeventig maakte ze zogeheten kosmische disco, na al die jaren staat ze nu, als dame op leeftijd, weer op het podium. En ze klinkt nog precies als toen. Hoe dat kan? Omdat ze het hele optreden staat te playbacken, echt. Wát een aanfluiting.

Diversiteit

Nee dan, Fatoumata Diawara, de Malinese zangeres en gitariste die in kringen van wereldmuziekliefhebbers al lang een ster is, maar hier ook goed valt. Wat een stem, wat een vrouw. Tussen de songs in heeft ze het over de pracht en de kracht van diversiteit, wat tot een bijna stormachtige instemming van het publiek leidt. Wel jammer dat dat publiek zo goed als volledig wit is.

Fatoumata Diawara gemist op Le Guess Who? Klik hier om kans te maken op twee tickets voor haar optreden 17 november in Paradiso.