K-pop verovert Europa: 'Veel meisjes gaan voor de jongens'

De schuine, pastelkleurige wand van Isabelle Schimmelpennincks zolderkamer is behangen met posters van Koreaanse popsterren en -groepen: Tintin Five, Black Pink, Big Bang. Een foto van de jongensgroep EXO is omlijst en heeft een plekje op de overloop gekregen.

"Omdat het met EXO allemaal begonnen is," zegt Isabelle (15), sinds haar dertiende fanatiek K-popfan. "De eerste K-popvideo die ik op YouTube zag, was van EXO. Ik vond het er meteen heel leuk uitzien: de danspasjes, de beelden in combinatie met de muziek. Toen ik me erin ging verdiepen, leerde ik nog veel meer groepen kennen, zoals Big Bang en rapper G-Dragon, Girls' Generation, Black Pink en Tintin Five."

Sindsdien praat ze met andere fans honderduit over K-pop en verdiept ze zich in de geschiedenis van de muziek en de levens van haar idolen. Isabelle haalt haar iPad tevoorschijn om de muziekvideo Call Me Baby van EXO te laten zien. Een pakkend popliedje, gezongen door zes knappe jongens met een smetteloze huid, hip haar en stoere outfits. Ze dansen perfect synchroon in een soort fabriekshal, met hier en daar een snelle sportauto.

EXO is maar een van de vele jongensgroepen binnen de K-pop. Ze zijn enigszins vergelijkbaar met vroegere Amerikaanse en Engelse boybands als New Kids on the Block, The Backstreet Boys en Take That. Met dit verschil: deze jongens hebben een Aziatisch, soms wat androgyn uiterlijk en zingen in het Zuid-Koreaans. Isabelle laat het filmpje een halve minuut doorlopen en klikt het dan - "Zo, nou dit is het dus ongeveer" - snel weg, alsof het voor een volwassene wat veel gevraagd lijkt te zijn het helemaal uit te kijken.

Met hernieuwde bewondering toont ze haar K-popalbums die ze heeft gekocht. Ze zijn fraai vormgegeven en voorzien van een royaal boekje met foto's. "Zie je: heel esthetic allemaal," verzucht Isabelle. Bij elk album zit bovendien een fotocard van een artiest, met daarop een geschreven tekst. Met enig ontzag: "Sommige fans kopen wel vijftig albums om al die kaartjes te kunnen krijgen."

Ze heeft zo veel interviews en achtergrondfilmpjes gezien dat ze weet dat haar idolen eerst auditie moesten doen bij een productiemaatschappij en daarna vaak jaren hebben getraind om zo perfect te kunnen dansen, zingen en acteren.

"G-Dragon heeft heel hard gewerkt om zover te komen. Ik vind het bijzonder dat hij zijn eigen muziek maakt. Daar heb ik veel respect voor. Zijn muziek is ook echt van invloed geweest op andere K-pop."

En gaat het haar alleen dáárom of vindt ze de K-pop-jongens ook knap? "Tuurlijk," mompelt ze binnensmonds en wendt wat verlegen haar hoofd af. "Ze zien er heel goed uit. En daar doen ze ook veel voor."

Sommige fans doen de Koreaanse kleding en make-upstijl van de jongens- en meisjesgroepen zelfs na. "Streetfashion hoort er bijvoorbeeld bij. En mannelijke K-popartiesten dragen soms lichte make-up."

Van internet weet ik dat K-popfans in Amerika hun ogen en wenkbrauwen extra sterk aanzetten, terwijl ze in Korea juist zachtere, pastelkleurige make-up gebruiken." Isabelle - stijlvol, klassiek gekleed en een stuk ingetogener dan haar idolen - doet niet mee aan die mode- en make-uptrends.

Koreaanse cultuur
Sophia Hulsman (16) doet dat soms wel. "De kledingstijl van K-pop vind ik leuk. Als ik een bepaalde broek zie bij een zangeres, wil ik die ook graag hebben." Ze ontdekte K-pop anderhalf jaar geleden via een vriendin die er een spreekbeurt over hield.

"Na afloop ging ik naar haar toe om te vragen of ze mij nog meer K-popmuziek kon aanraden. Sindsdien luister ik naar groepen als BTS en Mama Moo. De combinatie van de muziek, kleding en dansjes spreekt mij erg aan."

Het gaat Sophia niet uitsluitend om de idolen. Ze is ook geïnteresseerd in de Aziatische en Koreaanse cultuur. "Ik verdiep me in het land, in de mensen, hoe ze daar leven, hoe het politieke systeem is. Zo snap ik de levens van de artiesten beter. Om daar nog meer over te weten te komen, bekijk ik veel interviews. Soms versta ik daarvan maar een paar woorden Koreaans. Wat ik niet begrijp, zoek ik op."

Op Sophia's kamer hangen twee K-popposters. "Meer kan ik er helaas niet kwijt, want mijn kamer is niet zo groot," zegt ze. "Ik teken ook portretten van de artiesten, die gebruik ik als poster." Sophia had best naar het concert G-Dragon op 26 september in de Ziggo Dome gewild, maar ze kon geen kaartjes kopen.

Ook Isabelle gaat er niet heen, maar ze droomt er wel van ooit bij een groot K-popconcert in Zuid-Korea te zijn. "Ik zou zo heel graag in zo'n stadion willen staan en de sfeer willen proeven met duizenden andere fans om me heen."

Monsterhit
Voor de vriendinnen Melissa Arends (26) en Soraya Haider (24), K-popfans van het eerste uur, gaat dat 26 september wel gebeuren. "Een droom komt uit! K-pop­artiesten komen bijna nooit naar Nederland!" Melissa en Soraya waren allebei 14 jaar toen ze K-pop ontdekten. "In die tijd luisterden heel weinig mensen ernaar. Ik schaamde me er een beetje voor, omdat iedereen het raar vond. 'Waar luister jij nou naar? Chinese muziek?!' vroegen ze me dan op school," zegt Melissa.

Soraya: "Dat is irritatie nummer één: dat mensen China, Korea en Japan gewoon door elkaar halen! Ze hebben zich er helemaal niet in verdiept."

Ze maakte tien jaar geleden via een Koreaanse vriendin kennis met de K-popgroep Girls' Generation. "Dat pakte me toen nog niet zo, totdat ik een nummer van de artiest Taeyang hoorde. Dat was veel meer R&B-achtig en klonk een stuk beter. Daarna ontdekte ik muziek van Big Bang en de rapper G-Dragon."

"G-Dragon kon ik in het begin niet uitstaan. Ik vond hem zo skinny en een raar type met die nasale stem. Zijn stijl is echt Aziatisch, terwijl de andere K-pop meer westers geïnspireerd en daardoor toegankelijker is. Maar ik raakte gewend aan zijn stem en vind hem nu ontzettend goed. Zijn dedication vind ik heel mooi. Hij doet er alles voor om de beste te zijn."

Melissa en Soraya zijn zulke grote fans dat ze zelfs de Koreaanse taal hebben geleerd, zodat ze de songteksten beter begrijpen. En dan vooral de zelfgeschreven nummers van G-Dragon, over wie ze maar niet uitgepraat raken.

Soraya: "Hij zit vanaf zijn vijfde al in het entertainment en schreef vanaf zijn elfde eigen nummers. Door hard werken won hij een EMA (voor Best Worldwide Act) en toch is hij heel humble gebleven. Ik waardeer het dat hij niet alleen maar is gemaakt door een marketingmachine Zijn stage-presentatie is echt insane!"

Groepen die wel handig door marketingmensen in elkaar zijn gezet, zijn er ook genoeg binnen de K-pop, zegt ze. "Het is een entertainmentindustrie. De idols moeten passen in een bepaald concept. Soms zijn dat van die suikerzoete meisjesgroepen. Ik ben alleen fan van een select groepje K-popartiesten dat het zélf heeft gedaan, zoals G-Dragon."

Bij het noemen van de monsterhit Gangnam Style van PSY beginnen Melissa en Soraya een beetje vermoeid te zuchten. "Wij vinden het zo irritant als mensen K-pop verwarren met PSY. Het is totaal andere muziek," zegt Soraya.

Gangnam Style van PSY, afkomstig uit Zuid-Korea, stond jaren op nummer één van meest bekeken clips op YouTube en bereikte meer dan twee miljard views. De koddige Koreaanse zanger met een blotebillenachtig gezicht veroverde de wereld met zijn absurde muziekvideo en gekke dansje. Overal ter wereld probeerden mensen het na te doen.

De hit betekende wel een doorbraak van de Koreaanse popmuziek in Europa, maar Melissa en Soraya voelen zich er, net als veel andere K-popfans, niet zo mee verbonden. Wel zijn ze blij dat K-pop in Nederland steeds populairder wordt. "Op straat hoor je nu groepjes tieners over K-pop praten. In Spanje zag ik deze zomer meiden van 16 op straat dansen op muziek van Black Pink. Dat was in onze K-poptijd echt niet zo," aldus Melissa.

Poëtische songteksten
Toch merkt Marijn Broek (16) daar in haar omgeving maar weinig van. "Bij mij op school vindt niemand K-pop leuk. Die muziek wordt belachelijk gemaakt, vanwege de andere taal en de mannen die er soms vrouwelijk uitzien."

Dat het zo heel anders is, spreekt mij juist wel aan. Ik heb K-popartiesten opgezocht via Spotify. Vooral de jongensgroepen BTS en Big Bang vond ik heel gaaf. De clips zijn apart, kunstzinnig en surrealistisch, de songteksten vind ik poëtisch en het tegelijk dansen ziet er indrukwekkend uit."

Marijn zit er niet mee dat ze daarin alleen staat op school. "Ik houd vaak van originele muziek die niet iedereen leuk vindt. Mijn vriendinnen delen mijn smaak meestal niet." Met haar donkerrode haar en wijde 'hoogwaterbroek' is Marijn een opvallende verschijning. In haar kledingstijl laat ze zich vaak inspireren door G-Dragon, soloartiest en lid van Big Bang.

"De kleding van K-popartiesten is vaak fel gekleurd en wijd. Ze experimenteren er ook mee, door bijvoorbeeld ongelijke mouwen te dragen. G-Dragon is echt een stijl­icoon. Hij doet alles op zijn manier en trekt zich niks aan van wat anderen vinden. Ik zag bij hem deze wijde, rechte broek die ik nu ook draag. Ik vond het heel cool staan. Ook al ben ik geen man: ik wilde net zo'n broek als hij."

Marijn heeft één vriendin die ook K-popfan is. "Zij is echt een hardcorefan en nog enthousiaster dan ik. Veel meisjes gaan alleen voor de jongens, terwijl ik hun muziek ook kan waarderen. Ik vind ze knap en aantrekkelijk, maar het uitgangspunt is voor mij toch de muziek, het dansen en de stijl," aldus Marijn.

De muur boven haar bed hangt dan ook niet vol posters, maar is alleen voorzien van een foto van BTS. Liefst 110 euro kostte het haar om een kaartje voor G-Dragon in de Ziggo Dome te krijgen. "Voor zulke dingen heb ik een spaarrekening. Ik heb een kaartje voor de derde rang, maar had het liefst een staplek vooraan gewild. Die was 200 euro en dat was me te duur. Voor BTS had ik dat wel over gehad, want daar ben ik een nog grotere fan van. Als die ooit nog eens naar Nederland komen..."

Melissa en Soraya verheugen zich al op het concert van dinsdag. "Ik sluit niet uit dat we flauwvallen, maar wij gaan er verder wel relaxed mee om. We zijn geen stalkers. Want weet je, hij is ook maar een mens en geen God."