Is er behalve Mariah Carey en Chris Rea ook nog nieuwe kerstmuziek? Jazeker!

Norah Jones’ kerstplaat is ideaal om bij weg te doezelen bij een smeulend haardvuur

Ze speelde met haar debuut Come Away With Me begin deze eeuw al de soundtrack van menig dinerfeestje bij elkaar. Toegegeven, soms zaten we boven de garnalencocktail al te knikkebollen, maar de lome jazz van Norah Jones was zo engelachtig mooi gezongen dat niemand verbaasd was toen ze er vijf Grammy’s mee won.

Een kleine 20 jaar later doet Jones opnieuw een gooi naar een prominente plaats aan de eettafel. Dit keer betreft het de kerstdis. Helemaal geen gekke gedachte, een plaat vol kabbelende kerstjazz. Jones’ stem klinkt immers nog steeds behaaglijk als een smeulend haardvuur en is daarmee bij uitstek geschikt om de kitschlaag van de doorsnee kerstsong af te schaven.

Op I Dream of Christmas voegde ze zelfgeschreven kerstsongs toe aan klassiekers als White Christmas, Blue Christmas en Winter Wonderland. Hoewel Jones’ eigen composities – Christmas Glow is zonder meer de meest geslaagde – niet direct klinken als toekomstige evergreens kleuren ze wel knap met het traditionele decembermenu.

Dit komt doordat Jones koos voor de vertrouwde instrumentatie van fluweelzachte piano, mompelende bas en strijkdrums. Goed beschouwd is ze terug bij de benadering die ook Come Away With Me zo prettig verteerbaar maakte. Op die manier smeedde Jones opnieuw een fraai ingetogen geheel waarin zelfs een afgekloven kerstkransje als Run Rudolph Run nog klinkt als een exquise amuse.

Uiteraard, opnieuw dreigt na een klein uurtje het gevaar van wegdoezelen. Maar na een copieuze maaltijd en een glas cognac bij het dessert is dat misschien juist waarop je als gastvrouw of -heer stiekem hoopt.

Kelly Clarksons tweede kerstalbum zit vol tegenvallers

Nadat ze in 2004 en 2005 in sprinttempo wereldhits scoorde als Since U Been Gone, Because of You en Breakaway, kwam er zand in de motor van de muziekcarrière van Kelly Clarkson. Tegenwoordig is ze presentatrice van een succesvolle Oprah Winfrey-achtige talkshow in de VS; zingen doet ze in de uitzending. Haar laatste studioalbum dateert uit 2017 en was alleen in eigen land een succes.

Prima uitgangspositie dus voor haar tweede kerstalbum in acht jaar. Het vorige bevatte met Underneath the Tree, een vers geschreven hit, die de sfeer ademde van Mariah Carey’s dennennaaldklassieker All I Want for Christmas is You.

When Christmas Comes Around bevat net als zijn voorganger een mix van nieuw materiaal en allerhande winterse covers. Hoewel eigen toevoegingen aan de traditionele decembercanon zijn te prijzen, is Clarksons tweede poging als die opzichtige kerstboom in de tuin van de buren: alles wat maar voor handen was, is erin gehangen.

Er is een nieuwe, vrij wankele, poging om het kerstidioom naar de huidige tijd te trekken (Christmas isn’t Cancelled (Just You)), een eigen openhaardsong (Merry Christmas Baby), een kleffe tulband (Blessed) en opnieuw een stortvloed van allerhande bekend adventsnoepgoed. Clarksons keuze varieert van voordehandliggend (Jingle Bell Rock, Santa Baby of Rockin’ Around the Christmas Tree) tot spannend (haar jazzversie van Last Christmas is ondanks de vreemde melodiebuigingen een plezierige verrassing).

Ronduit gevaarlijk is een eigen lied dat ook de titel All I Want for Christmas is You draagt. Dat kan alleen maar tegenvallen. En dat doet ook. Dit is geen song voor bij het haardvuur, maar voor erin.

Kerstjazz met een flinke dosis soul van José James

José James wilde een paar jaar terug liever geen jazzzanger meer worden genoemd. Jazz vond hij een belemmerende, zelfs verstikkende term, zei hij indertijd in Het Parool. Toch laat de muziek op zijn kerstalbum Merry Christmas from José James zich moeilijk anders omschrijven dan als jazz. Jazz met een flinke dosis soul, dat wel, maar dat is altijd het geval bij de Amerikaan.

José James vestigde zich het afgelopen jaar in Amsterdam, waar hij doceerde aan het conservatorium. Zijn kerstalbum is niettemin een geheel Amerikaanse aangelegenheid. Midden in de zomer nam hij in de buurt van Woodstock Merry Christmas from José James op met muzikanten uit eigen land (van wie pianist Aaron Parks trouwens ook ervaring heeft in lesgeven aan het Conservatorium van Amsterdam).

Het album bevat uitvoeringen van veelal heel bekend kerstrepertoire. Het tien songs tellende album wordt zelfs afgesloten met White Christmas. De titel Merry Christmas from José James mag niet heel vindingrijk overkomen, de muziek is dat vaak zeker wel. Vooral This Christmas, van soullegende Don Hathaway, is grondig verbouwd.

Toch stellen de muzikanten zich bescheiden op; het gaat hier echt om de songs. In de rust die José James zingend uitstraalt, doet hij denken aan Nat King Cole. Maar er zijn ook nummers waarin hij met bravoure aan het swingen slaat. In My Favorite Things bijvoorbeeld, uit de musical The Sound of Music, dat we hier horen in een zelfde arrangement als John Coltrane er zestig jaar geleden aan gaf.

Veilig decembervermaak van ideale schoonzoon Gary Barlow

Was Robbie Williams altijd de rebel van Take That, Gary Barlow was al tijdens hoogtijdagen van de jongensgroep de ideale schoonzoon. En zo is het – Barlow werd dit jaar 50 – eigenlijk nog steeds. De vete met Williams die Barlow zijn solocarrière kostte is al lang bijgelegd, Take That is een bloeiende boyband-op-leeftijd en Barlow werd jurylid bij de Britse tv-talentenjacht X Factor.

Ook maakt hij inmiddels weer soloplaten. Ze zijn buiten Groot-Brittannië geen grote succesnummers, maar met zijn eerste kerstalbum mikt Barlow duidelijk ook ver over de landsgrenzen. Hij koos voor een beproefde formule van een helft zelfgeschreven songs (zelfs aan het fenomeen ‘kersttrui’ wijdt hij – helaas – een heel nieuw lied). Echt een aanwinst is How Christmas is Supposed to Be, een vlotte, aan Take That herinnerende popsong die Barlow samenzingt met actrice Sheridan Smith.

Barlow vult de andere helft met traditionele kerstkransen als It’s the Most Wonderful Time of the Year en Sleigh Ride. Daarbij legt hij het accent op de Britse kerstbeleving met popsongs als Wonderful Christmastime (Paul McCartney) en Merry Christmas Everyone (Shakin’ Stevens).

Barlow kiest verstandigerwijs voor een uniforme benadering van big band-uitvoeringen vol glanzend koperwerk en strijkers. Zijn kerstinbreng doet zo denken aan die van crooning-grootmeester Michael Bublé, al is de laatste duidelijk bedrevener in het instellen van zijn stem op standje ‘knappend haardvuur’.

Toch is Barlow in kersttrrui een prima gast aan de kerstdis. Wel een waarschuwing voor als uw schoonmoeder te lang dreigt te blijven hangen na het gourmetten: met Barlow aan tafel zit ze er gegarandeerd nóg een uur langer.

Gelukkig, het kerstalbum van Lucinda Williams is niet tuttig

Zangeres Lucinda Williams lijkt er als recording artist tegenwoordig twee carrières op na te houden. Je hebt haar reguliere albums, maar sinds april vorig jaar is er ook Lu’s Jukebox, een serie van zes albums waarop ze zich thematisch gerangschikt buigt over songs van anderen.

Typisch een coronaproject, maar het pakt leuk uit. Na albums met covers van klassiekers uit de soul en country en songs van Tom Petty en Bob Dylan is deel 5 gewijd aan het kerstrepertoire. Have yourself a Rockin’ Little Christmas heet het. Dat we niet denken dat Williams omdat het kerst is ineens tuttig zou gaan doen.

Nog maar een jaar verwijderd van de 70 is ze, de stoere Amerikaanse zangeres die met één cowboylaars in de country staat en met de andere al even stevig in de rock. Een nachtegaaltje was ze nooit, maar met het klimmen der jaren begint haar stem wel heel rauw en hees te worden.

Een heel enkele keer gaat haar zang op Have Yourself A Rockin’ Little Christmas bijna de karikaturale kant op - alsof je dronken tante tijdens het kerstdiner ineens lallend begint te zingen – maar verder is deze plaat een prima alternatief voor al die braaf zwijmelende kerstalbums die er al zijn.

Net als de voorafgaande delen in Lu’s Jukebox staat ook dit album niet op Spotify. Het is de bedoeling dat u het koopt, de opbrengsten gaan namelijk naar noodlijdende concertzalen. Deel 6 van de serie zal trouwens gewijd zijn aan de Rolling Stones.

Ideale klassieke mix voor een avond met veel rode wijn

Winter Tales is een anthologie van kerstrepertoire die onder de hoede van Deutsche Grammophon tot stand is gekomen. Twaalf stukken, vertolkt door twaalf artiesten die je allemaal in de neoklassieke hoek zou kunnen scharen, wat hier zoveel betekent als langzame tempi, meditatieve sferen, uiterste welluidendheid en veel galm. Ideale muziek om op kerstavond, met veel te veel rode wijn op, een uurtje in het haardvuur te staren (al moet dat vanwege het milieu ernstig worden afgeraden) om het jaar te overdenken, of om op de bank bij weg te dommelen.

Het album begint met Wanting to Believe van Roger Eno en Brian Eno, die een nieuwe, eigentijds-stichtelijke tekst schreven op O Holy Night. ‘In our dark times/we light a light and we leave it to shine’, zingt Brian Eno. Prachtig natuurlijk, maar je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat de Eno’s zelf hard hebben moeten lachen om de geweldige kitsch die ze hebben geproduceerd.

Ook de andere artiesten hebben bewerkingen gemaakt van kerstrepertoire uit eigen land, van Vikingur Olafsson (IJsland), Peter Gregson (Schotland), Ane Brun (Noorwegen) met een eigen versie van Er is een roos ontsprongen, tot Abbott, die Nu zijt wellekome een Arvo Pärtbehandeling geeft. Joep Beving sluit af met de Sinfonia uit het tweede deel van Bachs Weihnachtsoratorium. Zijn bewerking, met een galmende delay die de melodie in de weg zit, bewijst dat de gedachte ‘aan de muziek van Bach kun je niets verknallen’, omdat ze overal tegen alles bestand is, aan herijking toe is. In de open haard ermee.

De muziekredactie van Het Parool stelde twee kerst-playlists samen op Spotify. De eerste bevat de beste songs van de besproken nieuwe kerstalbums. De twee staat vol glanzende kerstversiering uit eerdere jaren.