PlusInterview
Is de tijd al rijp voor satire over MeToo? Ilse Warringa denkt van wel: ‘Humor gaat altijd over schuren’
In een week waarin het nieuws bol stond van de misstanden in de tv-wereld, verschijnt de satirische komedieserie Cast op de buis over dit thema. Is de tijd daar al rijp voor? Juist, vindt medescenarist Ilse Warringa. ‘Niemand deugt voor honderd procent.’
Ilse Warringa waarschuwt alvast als ze in een café in Amsterdam-West aan tafel schuift: ze is misschien wat saai om te interviewen. Verwachten mensen niet, omdat ze altijd wordt geassocieerd met die zeer uitgesproken juf Ank uit De Luizenmoeder, de bekendste rol uit haar acteercarrière. Maar Warringa’s mening is nooit zwart of wit. “Ik zit altijd ergens in het midden. Ik observeer liever het gedrag van mensen om mij heen en stop al die gedragingen en meningen in mijn werk. Mijn persoonlijke mening doet er niet zo veel toe.”
En dat is precies wat ze deed bij Cast. Samen met Niek Barendsen (bekend van Nieuw Zeer en Welkom in de Middeleeuwen) werkte ze anderhalf jaar aan deze nieuwe satirische komedieserie, die het verhaal vertelt van een castingbureau dat op het randje van de afgrond staat. De directeur van het bureau is beschuldigd van seksueel grensoverschrijdend gedrag met twee jonge, net afgestudeerde actrices.
Nog voor de feiten zijn onderzocht is de directeur gecanceld, de gevel beklad (‘Vieze vuile pedo’) en lopen acteurs en opdrachtgevers massaal weg. Oudgedienden Helen (Jacqueline Blom) en Mike (Michiel Nooter) proberen uit alle macht hun bedrijf te redden, maar daar is een cultuuromslag voor nodig – inclusief een jonge, hypercorrecte intimiteitscoördinator – waar ze als oude garde maar moeilijk aan kunnen wennen.
“Natuurlijk hebben Niek en ik ons laten inspireren door de actualiteit. In het afgelopen jaar zag je steeds opnieuw een botsing tussen de oude en jonge generatie. Wat kan je tegenwoordig nog wel en niet zeggen? Wie deugt en wie niet? Een uitvergroting daarvan zie je terug in de serie, zonder dat we als makers een moreel oordeel willen geven,” zegt Warringa. Ze doelt op de misstanden bij de The Voice of Holland, De Wereld Draait Door en de sportredactie van de NOS die in het afgelopen jaar naar buiten kwamen. Maar wie de serie bekijkt, ziet ook raakvlakken met gebeurtenissen van iets langer geleden. In 2017 verdween castingdirector Job Gosschalk plots van het toneel toen hij werd beschuldigd van MeToopraktijken.
Intimiteitscoördinator
Warringa zal zich nooit uitspreken over collega’s die onder vuur liggen, zegt ze. “Omdat ik niet weet wat er is gebeurd. Ik was er niet bij.” Ze vindt bovendien dat buitenstaanders al snel genoeg hun mening klaar hebben. “De één is nog sneller dan de ander. Je bent meteen veroordeeld. Het is zó makkelijk om de wereld onder te verdelen in twee groepen: de deugzakken en de klootzakken. Maar de waarheid is genuanceerder. Niemand is honderd procent een klootzak. En niemand deugt voor honderd procent.”
Ook die gedachte is in de serie verwerkt. Neem Kiki, de intimiteitscoördinator die met gedragsprotocollen wappert en een zoenscène vooraf tot in den treure doorspreekt (‘Mag ik jouw polsen aanraken tijdens de zoen? Mag ik jouw schouders aanraken? Mag ik met mijn tong rondjes draaien in jouw mond?’) “In het begin denk je: wat een deugmillennial. Later ga je haar beter begrijpen en een beetje van haar houden.”
Zelf heeft Warringa, in haar rol als actrice en regisseur, ook al een aantal keer met een intimiteitscoördinator gewerkt op de filmset. Een beroep dat al langer bestond in Amerika, maar waar na de MeToobeweging in Nederland meer vraag naar was. “Ik vind het een goede ontwikkeling. Voor stunts hadden we al vele jaren een stuntcoördinator, maar voor seksscènes was er geen intimiteitscoördinator. Dat is toch raar? Het is prettig om vooraf door te nemen wat er precies in beeld komt, of je ondergoed kunt dragen en waar je elkaar mag aanraken. Voor je het weet, doe je iets wat de ander niet fijn vindt. Heldere afspraken nemen ook ongemak weg.”
Uitvergrote versie van zichzelf
Elke scène die Warringa en Barendsen – in het verleden een cabaretduo – schreven, werd minstens 35 keer naar elkaar gemaild en herschreven. Net zo lang tot de ander dubbel klapte van het lachen. Warringa: “Als het een góéde grap is, zou je over alles grappen moeten kunnen maken, óók wanneer die over MeToo, discriminatie, racisme of populisme gaan. Humor gaat altijd over schuren, het moet een beetje pijn doen.”
Zelf hadden ze misschien wel de grootste lol bij de scènes waarin bekende acteurs als Joost Prinsen, Ferry Doedens, Ruben van der Meer en Warringa zelf een uitvergrote versie van zichzelf spelen. Zo speelt Doedens een acteur die werkelijk elke rol aanneemt, als het maar veel geld oplevert. De ene keer gaat hij voor een klus uit de kleren, dan weer belandt hij in een reclame voor een staalbedrijf, dat sterk doet denken aan het in opspraak geraakte Tata Steel.
Doedens geeft hiermee een vette knipoog naar zijn bezigheden voor erotiekkanaal OnlyFans, waar hij aan de slag ging toen hij werd ontslagen bij Goede Tijden, Slechte Tijden. Warringa: “Deze scènes hebben te maken met zelfspot. In hoeverre kun je een parodie op jezelf spelen? Ferry ging daar geweldig mee om. Hij heeft dit ongelofelijk goed geacteerd.”
Ook Warringa stak de draak met zichzelf. In de serie beginnen omstanders spontaan een liedje uit De Luizenmoeder (‘Hallo allemaal, wat fijn dat je er bent’) te zingen. “Het overkomt me vrijwel dagelijks dat iemand me op straat aanspreekt of naroept. ‘Hé juf Ank!’ roepen ze dan.” Wat ze daarvan vindt? “Ach, ik onderga het. Het is geïntegreerd in mijn leven.” Lacht: “Ik heb kennelijk een hoofd waar je niet onderuit kan. Al doe ik een pruik en een zonnebril op, ik word áltijd herkend.”
Cast, vanaf donderdag 16 maart om 21.15 uur bij de NTR op NPO 3.