In de nieuwe roman van Niccolò Ammaniti duikt een oude seksvideo op van de echtgenote van de Italiaanse premier

Zeven jaar hebben z’n fans op zijn nieuwe roman moeten wachten en vermoedelijk stelt Niccolò Ammaniti hen niet teleur. In Het intieme leven, met thema’s als schuld, schaamte en angst, valt er dankzij Ammaniti’s vertelplezier, humoristische toon en geestige scènes weer het nodige te lachen. Net als in zijn vorige roman Anna voert hij opnieuw een vrouwelijke hoofdpersoon ten tonele. En wat voor een.

Maria Cristina Palma is de vrouw van de Italiaanse premier en uitgeroepen tot mooiste vrouw van de wereld. Maar ondanks een leven in weelde is ze niet gelukkig. Haar huwelijk is uitgeblust en ze heeft weinig intimi. Bovendien is haar verleden getekend door verlies: ze verloor niet alleen al jong haar vader, moeder en broer, ook werd ze al voor haar 30ste weduwe toen haar eerste echtgenoot verongelukte. Niet voor niets heeft ze de bijnaam Maria Triestina. En trouwens ook Maria Dommetriena, omdat in de publieke opinie een vrouw die zo mooi is, nooit intelligent kan zijn.

Als Maria na twintig jaar haar jeugdliefde Nicola Sarti terugziet keert er seksuele spanning terug in haar leven en groeit haar zelfbewustzijn. Maar wanneer ze Sarti ervan verdenkt haar te willen chanteren met een seksvideo, moet ze ingrijpende keuzes maken.

Wat fascineerde u het meest aan haar als personage?

“Maria Cristina staat symbool voor een bepaald type dat je veel ziet in onze huidige samenleving: iemand die veel succes heeft en volop in de schijnwerpers staat, bijvoorbeeld op sociale media. Ze leeft in een wereld van likes en dislikes, en in een tijdperk van kennis en informatie, waarin iedereen alles van elkaar weet.”

“Maria Cristina schaamt zich zo voor dat vroegere filmpje dat ze het aan niemand durft te vertellen; niet aan haar man, niet aan haar beveiligers. Daardoor leeft ze in haar eigen eenzaamheid op een afschuwelijke tijdbom. De gedachte dat het intiemste aspect van haar leven open en bloot aan de wereld zal worden getoond, jaagt haar enorme angst aan. Het publieke oordeel kan heel wreed zijn. Tal van vrouwen hier in Italië hebben zelfmoord gepleegd omdat er een seksvideo, of iets dergelijks, op sociale media werd gedeeld. Heel heftig.”

Was om die reden een vrouwelijke hoofdpersoon geschikter dan een man?

“Ja. Ik vond het ook deze tweede keer nog steeds moeilijk om vanuit een vrouwelijk perspectief te schrijven, maar ook uitdagend. Vrouwen worden veel meer beoordeeld op hun schoonheid dan op hun intelligentie. Dat is echt anders voor een man, óók voor mooie mannen. Een mooie vrouw moet altijd haar best doen om niet voor dom te worden aangezien. Vrouwen aan de arm van beroemde mannen zijn vaak lege omhulsels. Die mannen zien hen vooral als trofee, zonder dat ze weet hebben van de inhoud.”

Een kernzin in de roman is: ‘De angst eindigt waar de waarheid begint.’ Dat ondervindt Maria Cristina aan den lijve als ze zich op tv laat interviewen en het risico neemt dat de video die ze zo vreest, openbaar wordt gemaakt. Is de waarheid bevrijdend?

“Ja, waar de waarheid is, is er geen angst meer, want die is dan overbodig geworden. Maria Cristina heeft het gevoel dat ze wordt gechanteerd – of dat nu echt zo is of niet, maakt geen verschil – en ze meent uiteindelijk dat de waarheid het enige is wat haar kan redden. Wat zij doet, is heel moedig. Gelukkig is zoiets mij nooit overkomen – ik heb ook geen geheim – maar ik weet niet of ik in zo’n situatie dezelfde moed zou hebben als zij.”

U bent zelf een bekende Italiaan, en bovendien getrouwd met een actrice, Lorenza Indovina. Hoe gaat u om met dat contrast tussen het openbare en het intieme, innerlijke leven?

“Ik leid over het algemeen een teruggetrokken bestaan. Ik ben erg op mezelf, dat heb ik nodig om te kunnen schrijven. Voor veel mensen zijn sociale media een nieuwe invulling van hun sociale leven, maar ik deel bewust niet veel over mijn gevoelens of wat ik doe.”

Volgend jaar is het dertig jaar geleden dat u debuteerde als schrijver. Is de plek die het schrijven inneemt in uw leven in die decennia veranderd?

“Ik ben rustiger geworden en maak me minder druk over de mening van de buitenwereld. Dat is het goede aan ouder worden: ik heb minder bevestiging nodig. Ik voel me vrijer en dat maakt het schrijven makkelijker. Vroeger had ik een vaste locatie nodig om te werken. Nu schrijf ik overal en nergens, van in de trein tot in het ziekenhuis. Ik hoef geen veilige plek te hebben om te kunnen schrijven, het schrijven zelf is voor mij een veilige plek geworden waar ik naartoe kan gaan.”

Was het moeilijk om, nadat u in de huid van deze prachtige vrouw was gekropen, haar weer los te laten?

“Ja! Eerlijk gezegd was ik een beetje verliefd op haar geworden. Ik moest haar laten gaan, maar ik mis haar wel.”