PlusVoor alle leeftijden
In de Meisjes maakt Annet Schaap echte personages van sprookjesfiguren
Sommige kinderboeken ontstijgen de doelgroep die in de genrenaam besloten ligt. In deze rubriek licht Joukje Akveld boeken uit voor een publiek zonder bovengrens. Deze week: de Meisjes van Annet Schaap (Querido, € 14,99).
Wie is Annet Schaap?
Annet Schaap was lange tijd bekend als illustrator van de boeken van Francine Oomen, Janneke Schotveld en Jacques Vriens. Inmiddels wordt ze internationaal gelauwerd om dat ene boek dat alle prijzen won en veel werd vertaald: Lampje (2017).
Wat is de Meisjes voor boek?
Het is Schaaps eerste jeugdboek na Lampje. Ze herschreef zeven sprookjes van Grimm en Perrault waarin meisjes de hoofdrol spelen. Dat deed ze op een eigenzinnige manier. Ook door de houtsnede-achtige zwart-wit illustraties doet de Meisjes denken aan Wim Hofmans Sneeuwwitjebewerking Zwart als inkt. Bij Schaap wordt Grietjes broer Hans een zusje (Haasje) en ook Doornroosje krijgt een zus die een cruciale rol speelt. Van de sjabloonachtige sprookjesfiguren blijft niets over, Schaaps personages zijn levensechte mensen.
Wat maakt het boek bijzonder?
Veel. In de eerste plaats Schaaps betoverende verteltalent. Haar verbeelding is grenzeloos, haar stijl puntgaaf. Dit zijn verhalen die je meezuigen en een tikkeltje weemoedig achterlaten. Want al zijn ze gebaseerd op sprookjes en eindigen sprookjes met ‘lang en gelukkig’, de Meisjes leest paradoxaal genoeg als een pleidooi om níet in sprookjes te geloven. Als het boek één ding duidelijk maakt is het dat feeërieke helden zwaar worden overschat. Prinsen op paarden even wit als hun gebit? Ze bestaan niet. Als meisje kun je beter tevreden zijn met een kikker of genoegen nemen met een matroos met stoppelbaard, daar heb je meer aan.
Dat klinkt ontluisterend.
Maar dat is het niet. Schaaps meisjes mogen dromers zijn, het zijn stevige figuurtjes die zich niet laten koeioneren door gemakzuchtige koningen of nalatige vaders. Deze meisjes hebben geen prins nodig die hen redt, ze redden zichzelf. En nee, dat maakt van de Meisjes geen feministisch pamflet. Annet Schaaps tweede jeugdboek is een invoelbaar boek, een bemoedigend boek, een troostrijk boek. Het is vertelkunst van het zeldzaam hoge niveau van Paul Biegel en Benny Lindelauf en ja, ook van Lampje. Wat een geluk dat deze illustrator óók schrijver is geworden.
