Het realisme van The Little Mermaid staat de geloofwaardigheid in de weg

Welke nieuwe films moet je zien? Op woensdag zetten we de nieuwe releases op een rij en selecteren we de film van de week. Dit keer: The Little Mermaid. Opnieuw maakt Disney een liveactionversie van een van zijn animatieklassiekers. Maar ook deze komt niet ongeschonden uit die update, al is er een fijne hoofdrol van Halle Bailey.

Ze zijn een bijzonder fenomeen, de liveactionremakes die Disney de laatste jaren maakt van zijn eigen animatiefilms. Na onder meer The Jungle Book, The Lion King, Aladdin en Pinocchio wordt nu The Little Mermaid in een nieuw jasje gestoken. En opnieuw rijst de vraag wat precies het bestaansrecht is van deze remakes.

The Little Mermaid is nadrukkelijk geen nieuwe ver­filming of interpretatie van het oorspronkelijke sprookje van Hans Christian Andersen (1805-1875). Net als die ­andere liveactionremakes is het een getrouwe herver­telling van de eerdere animatiefilm, in dit geval uit 1989. Inclusief de personages en liedjes daaruit. Dus bezingt Sebastian de krab opnieuw de wonderen van de onder­waterwereld en weeklaagt zeeheks Ursula over de poor unfortunate souls.

En Ariel (Halle Bailey)? Die droomt nog steeds van de mensenwereld, tegen de zin van haar vader, zeekoning Triton (Javier Bardem). En wordt nog steeds op slag verliefd op de knappe (en ook in deze versie tamelijk saaie) prins Eric (Jonah Hauer-King). Maar binnen dat verhaal over de dochter die haar eigen pad wil kiezen en de vader die niet naar haar wil luisteren, is er ook een aantal aanpassingen.

Plotgymnastiek

Nadat Ariel van Ursula mensenbenen krijgt in ruil voor haar stem, moeten zij en de prins binnen drie dagen kussen. In de tijd van het origineel was het nog vanzelfsprekend dat die kus van de man moest komen, maar in deze nieuwe versie is er wat plotgymnastiek voor nodig om te verklaren waarom Ariel niet gewoon het initiatief neemt. Dat soort ingrepen roept de vraag op of het niet interessanter zou zijn een compleet nieuwe bewerking van het verhaal te maken in plaats van te tweaken in de bestaande adaptatie.

De verandering die de meeste stof deed opwaaien zat in de casting van de film. Toen in 2019 (de film werd meer­dere keren uitgesteld wegens corona) bekend werd dat de Afro-Amerikaanse zangeres Bailey de titelrol zou gaan spelen, sprongen de internettrollen meteen in het gareel.

Bailey zou niet geschikt zijn voor de rol omdat ze van zichzelf geen rood haar heeft, maar de ware, en weinig verholen reden voor de weerstand was natuurlijk dat ze zwart is. De hashtag #NotMyAriel begon de ronde te doen en een AI-artiest verving Bailey in de trailer door een witte, roodharige vrouw.

Urgentie

In vergelijking met een aantal van de eerdere liveactionremakes pakt de The Little Mermaid betrekkelijk gunstig uit. En dat is niet in de laatste plaats dankzij precies die Bailey, die zich met hart en ziel in de rol gooit, en de film iets van een urgentie geeft die veel van de andere remakes zo jammerlijk ontberen.

In een interview met Variety vertelde Bailey dat ze zich voor de rol liet inspireren door wat het voor haar had betekend als zij in haar jeugd een Disneyprinses had gezien met haar huidskleur. “Wat dat voor mij zou hebben gedaan, hoe dat mijn zelfvertrouwen, mijn geloof in mezelf, alles, zou hebben veranderd.”

Helaas drijven er rond Bailey elementen die niet boven het oppervlak weten uit te stijgen. De arrangementen van de liedjes zijn bijvoorbeeld veel minder dynamisch dan in het origineel, en de twee nieuwe liedjes weinig memorabel.

Griezelige discrepantie

Maar het grootste pijnpunt is (opnieuw) de animatie. De term liveaction slaat puur op het gegeven dat er echte acteurs in de film te zien zijn. Voor het overgrote deel zijn deze remakes computeranimatie. En daarin lijkt het Disney er vooral om te doen te laten zien hoe fotorealistisch het die animatie kan maken.

Daarmee levert Disney grof in op de expressiviteit van de niet-menselijke personages. Was Flounder in 1989 nog een felgekleurd visje met bolle wangen en grote ogen, die van 2023 is een schubbig beestje met expressieloze zwarte knopjes van vissenogen. Juist dat realisme bijt de geloofwaardigheid van een wereld die in de basis onrealistisch is.

Op bepaalde momenten omarmt The Little Mermaid de absurditeit, en dat zijn de beste momenten. Zoals wanneer een tientallen meters hoge Ursula (overigens lekker vet aangezet gespeeld door Melissa McCarthy) uit de zee oprijst. Maar vaker blijft de film hangen in die wat griezelige discrepantie tussen fotorealisme en fantasie, waar expressiviteit en levendigheid kopje-onder gaan.