Het nieuwe Mediamuseum: van online influencers tot het broekpak van Mies Bouwman

Toen het Mediamuseum in 2006 opende, was een korrelige foto doorsturen via een mobieltje een klus van uren. YouTube (2005) kende nog vrijwel niemand, Instagram (2010) bestond nog niet. De stemmers voor de Televizier-Ring vonden De Lama’s het beste televisieprogramma van het jaar.

Het medialandschap is in de zeventien jaar die volgden, kortom, compleet veranderd. En dat moest, zo vond het team van instituut Beeld & Geluid, tot uiting komen in hun semipermanente expositie. Of zoals projectleider Corine Lindenbergh het zegt: “We wilden veranderen van een showcase van ons archief naar een brede ervaring waarin voor alle media in je leven een plek is.”

Dat archief is nog altijd imposant. In Beeld & Geluid ligt een van de grootste audiovisuele collecties ter wereld opgeslagen. Maar daarvan is in het nieuwe Mediamuseum slechts een gering deel te zien. Na een grootschalige verbouwing – kosten: 23 miljoen euro – en een sluiting van ruim twee jaar (Directeur Eppo Van Nispen tot Sevenaer: “In die zin kwam de coronaperiode voor ons een stuk minder ongunstig uit dan voor andere musea”) opent het museum zaterdag als een ‘hoog interactieve ervaring’.

Die wordt doorkruist door een ruim 250 meter lange ‘mediareactor’, een slang van duizenden korte beelden uit het archief, die de dagelijkse mediastroom verbeeldt. Daarbij moet je niet vreemd opkijken als je ineens zelf op de schermen verschijnt.

De vloer is lava

Wie wil kan namelijk via een app zijn eigen mediaprofiel – mét foto – aanmaken om makkelijker mee te doen aan pakweg een online workshop ‘shownieuws maken’. Via een touchscreen kun je daar zomaar in een chatgesprek raken met Hilversumse coryfeeën als Henny Huisman of Martien Meiland. Fragmenten van het virtuele interview schieten vervolgens zomaar door de tentoonstelling. Uiteraard mag al het materiaal na afloop per app mee naar huis.

Zo zijn de bovenste vloeren van het gebouw op het Mediapark getransformeerd tot wat in nieuwe museale taal een ‘experience’ heet. Voor de meer ervaren nieuwsconsument doet het soms wat kinderlijk aan, maar voor anderen zal een deelname over het onderscheiden van echt en fake nieuws ongetwijfeld nuttige inzichten bieden.

Voor de allerjongsten is ongetwijfeld de nieuw ingerichte ruimte gewijd aan games de grootste trekker. Behalve informatie vinden over het maakproces kunnen ze zich uitleven op games uit alle era’s van de spelcomputer. Met als hoogtepunt een met touchscreens uitgeruste ondergrond waar een spel als ‘de vloer is lava’ een nieuwe, filmische (én uitputtende) dimensie krijgt.

Met daarnaast veel plek voor influencers, sociale media en reclame sluit het Mediamuseum volledig aan bij de moderne tijd. Media uit vervlogen tijden hebben veel plek ingeleverd, maar zijn er nog wel. Het blijft leuk: de krant van bijna anderhalve eeuw geleden doorspitten. Het Mediamuseum toont de advertentiepagina uit Het nieuws van den Dag van 23 september 1889. In de zoekertjes wordt onder andere een positie als ‘gruttersknecht’ aangeboden. Ook op de markt: een vacature in een ‘klein gezin in Amsterdam’. Daar zoekt men ‘eene Juffrouw van fatsoenlijke stand en beschaafde opvoeding’.

Mies Bouwman

Wie de weg vindt naar de galerij op de bovenste verdieping komt terecht bij de vitrines met televisie- en filmrelikwieën, die vrijwel allemaal tintelende nostalgie ademen. Wie wil het blauwe broekpak dat Jerney Kaagman als zangeres van Earth & Fire droeg in de videoclip van Weekend bijvoorbeeld niet even in het echt zien? Of de motorhelm van Theo Koomen?

Ook in volle glorie te bewonderen: de zuurstokroze Songfestivaljurk – een ontwerp van Edwin Oudshoorn – van Nikkie de Jager uit 2021, de kostuums uit de film Pluk van de Petteflet, de knullige bodywarmer van André van Duins Pizzaman én het groene broekpak dat Mies Bouwman droeg tijdens de jubileumuitzending van Eén van de Acht in 1972.

En dan, om echt warm van te worden: de garderobe van altijd actueel gebleven duo Jacobse en Van Es, op aarde gezet door Van Kooten en De Bie. Eerstgenoemden sneuvelden bij een couppoging van hun Tegenpartij in 1981. Wat fysiek rest zijn een groezelige bontmantel, een zwart leren jack en een paar versleten cowboylaarzen.