Eva Meijer: ‘Ik schreef dit boek eigenlijk voor de lol’

Moordmysterie – of ecothriller – De nieuwe rivier is een fremdkörper in het oeuvre van Eva Meijer. Daarom verschijnt het bij een andere uitgeverij. ‘Dat past beter, maar het blijft een vorm van vreemdgaan.’

Ze had de woonkamervloer van haar nieuwe woning ochtendrood geverfd. Maar opgedroogd bleek er een soort oranje gloed overheen te liggen. “Haha. Een lekkere warme kleur, dat wel,” zegt Eva Meijer (40). De schrijfster van de romans Het schuwste dier, Dagpauwoog, en het prachtige Het vogelhuis (over natuuronderzoeker Len Howard), heeft haar huis voor even verlaten om op een verlaten terras bij Eye over haar nieuwe roman te vertellen.

“Kleur is een grote bron van schoonheid. We gaan zo vaak voorbij aan hoe mooi alles is. Vanochtend liep ik met mijn honden een rondje. Het was een beetje grijzig en de plantjes hadden van dat beginnende groen. Eigenlijk is de wereld ongelofelijk mysterieus en heel mooi. Dat zijn de dingen die we vaak vergeten. Ja, het klopt, in De nieuwe rivier gaat het ook heel erg over kleur.”

Het gaat in zekere zin ook over de schoonheid van de aarde die, met grote hulp van de mens, behoorlijk aan het verwelken is. Dus slaat de natuur in de roman terug met het spontaan laten ontspringen van een nieuwe rivier, die de mensen voor problemen stelt. Dat gebeurt in Koraalboom, een dorp in een fictief land in Midden-Amerika. Zijn de goden boos? Of heeft het ontspringen van de rivier te maken met de grootschalige sojateelt? Dan wordt een sojaboer vermoord en raakt een Engelse journalist die een reportage over de nieuwe rivier wil maken in de problemen. En wat heeft het meisje Maja met deze zaken te maken? Wie trekt eigenlijk aan de touwtjes in het land?

“In mijn oeuvre is dit een raar boek, minder rechtlijnig en filosofisch geschreven, experimenteler. Eigenlijk begon ik het voor mijn lol te schrijven, vanuit een aantal scènes die ik droomde. In felle kleuren. Het werd een roman, maar niet zo traditioneel als mijn andere werk, dat bij Cossee verschijnt. Dit boek, dit avonturenverhaal, dit moordmysterie, dat ook nog een vrij poëtisch boek is, past wat toon en publiek betreft meer bij een jonge uitgeverij als Das Mag. Al blijft het een vorm van vreemdgaan. Mijn volgende boek komt gewoon weer bij Cossee uit, hoor.”

Eva Meijer wist niet of het wat zou worden toen ze met die dromen aan de gang ging. Ze is geen schrijver die alles uitdenkt, maar een schrijver die zich laten overrompelen door het verhaal en zich laat meevoeren. “Ik hoop dat de mensen zich laten meeslepen in deze wat vreemde, droomachtige wereld waarin dingen lijken zoals ze in de echte wereld zijn, maar heel anders functioneren. Ik hoop dat mensen het als een spannend verhaal lezen, en dat ze, juist in deze tijd, even kunnen ontsnappen uit hun dagelijkse leven.”

Een ecothriller, zo beschreef Meijer de roman op haar blog. “Het is een boek dat gaat over het belang van het vertellen van verhalen, en over wat eindigt en weer opnieuw begint. Het verwijst naar allerlei verzonnen oude mythologische verhalen, waarin mensen veel meer deel zijn van de natuurlijke wereld. Ik denk dat een van de grote uitdagingen voor ons mensen is te bepalen hoe we in relatie tot de natuur en tot elkaar gaan handelen om doemscenario’s te voorkomen. Aan die vragen raakt dit boek ook. Tegelijkertijd is de natuur ook geen lieverdje. Als je de aarde uitput, zoals met sojateelt, neemt ze wraak. Dan is er ineens een rivier die alles en iedereen opjaagt en echt ingrijpt op het dagelijkse leven van de mensen.”

Reis naar Mexico

Waarom zette ze haar personages in een ver, vreemd land? “Ik wilde duidelijk maken hoe ons handelen in het Westen invloed heeft op andere plekken op de wereld. Het voer dat boeren hier aan hun vee geven, de soja, komt uit de regenwouden. Die worden gekapt voor sojaplantages, en die spelen een rol in het verhaal. In de roman is er een soort clash tussen westerse kennissystemen – we beleven een deel van het verhaal vanuit het perspectief van de Engelse journalist – en oude, inheemse kennis. Ik wil ik niet alleen laten zien hoe wij de aarde uitputten, maar ook dat wij niet de wijsheid in pacht hebben.”

Tegenover de kleuren in het sfeervolle De nieuwe rivier – ook een reis naar Mexico was wat dat betreft inspirerend – staat het sterven. Het moorden beter gezegd, de roman is tenslotte ook een moordmysterie. “Het is tragisch als een personage doodgaat. Troostgevend aan dit boek en die mythologieën die daarbij aansluiten, is dat dat is hoe het leven is. Uiteindelijk vergaan we allemaal en gaan we weer op in alles. Aan de ene kant is onze sterfelijkheid het ergste wat we ons kunnen voorstellen, aan de andere kant is het ook iets dat we met elkaar delen. Het hoort bij het leven. Len Howard, uit Het vogelhuis, leefde met koolmezen. Die vogeltjes gaan de hele tijd dood, en toch houdt ze heel veel van ze. Daardoor krijgt ze een andere verstandhouding met de rol die de dood in het leven speelt. Over die andere verstandhouding met de dood gaat dit boek ook.”