De verstekeling: grote literatuur is het niet, maar wat een verhaal

Twaalf jonge Papoea’s willen vluchten en zweren elkaar, als ‘Jezus’ discipelen’ geheimhouding rond een tafel, Morgenster (hun nationale vlag) eroverheen, bijbel erop plus de tekst waarin Nederland hun een eigen natie beloofde. Het is 1962, Nederland heeft hun land toch overgedragen aan Indonesië. Een vreselijke tijd, er heerst honger. “Masi hati Belanda? Is je hart nog bij Holland?” vragen Indonesische militairen. Zo ja, dan ranselen ze je af. Wie ‘onafhankelijkheid’ roept, wordt neergeknald. Er heerst honger en terreur.

Een van de vluchtelingen is Eddy Korwa. Op de lagere school mocht hij van de meester uit een doosje met ansichtkaarten van Enschede een correspondentievriendje uitzoeken. Eddy koos Leo Franciscus Flake. Als die van school komt, monstert hij als ‘ketelbinkie’ aan op een schip naar Nieuw-Guinea. Hij wil zijn penvriend, ‘de Papoeajongen’ in het echt ontmoeten.

Eddy is dan matroos, in opleiding tot loods. Op de bemanningslijst van de Schelde Lloyd ziet hij staan: L.F. Flake. Die avond gaat hij aan boord, vraagt naar Leo Flake en geeft hem het pasfotootje dat deze ooit uit Enschede opstuurde.

“Wat wil je?” vraagt Leo. Eddy, prompt: “Vluchten, meteen, naar Nederland.” “Komt in orde,” zegt Leo. Wachtend op zijn teken schuilen de twaalf gezworenen die nacht op de kade. Helaas is daar bier opgeslagen en zijn de meesten bij het ochtendkrieken te dronken om aan boord te gaan.

Eddy niet. Met één metgezel laat hij zich op aanwijzing van Leo in de machinekamer door een luik zakken. Drie etmalen zitten ze daar in zeewater dat door het ruim spoelt, als proviand delen ze ‘chewing gum’, maar worden steeds ‘draaieriger’ en klimmen ten slotte de machinekamer in.

De kapitein is woedend, het schip vaart nog voor de zuidkust van Nieuw-Guinea en hij gelast hen per sloep aan land te brengen. Maar de bootsman weigert en de hele bemanning dreigt het schip te verlaten indien de verstekelingen van boord gezet worden.

Maanden later bereikt de Schelde Lloyd Rotterdam en wordt het tweetal meteen gearresteerd, ze moeten terug naar Indonesië. Dan tovert Eddy de tekst tevoorschijn waarin Nederland de Papoea’s een eigen land beloofde. In Den Haag wordt de minister uit een vergadering gehaald. “Hoor eens, ik heb zoveel gezegd,” verweert deze zich. “Maar ik heb het zwart op wit!” roept Eddy. Daarop krijgen ze telefonisch politiek asiel, die middag per ordonnans schriftelijk bevestigd.

Eddy wordt ambtenaar bij Defensie, trouwt, krijgt zeven kinderen en richt de enige Papoeavoetbalclub in Nederland op, FC Mambruk. Hij is tachtig en woont in Nieuwegein. Met Leo bleef hij bevriend.

Grote literatuur is het niet, maar wat een verhaal.