De sieraden van Rijkje Vermeulen: pronken met een knalblauwe mandril om je nek

Twee zoenende nichten, mysterieuze roodverlichte kamers, een man met lange baard in netkousen die een liggende vrouw fruit voert. A Moth’s Memoire neemt de kijker door het oog van een vliegende mot mee op een bizarre trip door wat een doorsnee avond in de legendarische Amsterdamse Club RoXY had kunnen zijn. Een plek waar niets gek was, en mensen zich vrij voelden om voor een paar uur te transformeren of zich dierlijk te gedragen.

“Dat gevoel wilden we erin hebben.” Sieraden­ontwerpster Rijkje Vermeulen (56), vroeger kind aan huis in de club, werkte voor de korte film samen met horrorregisseur David-Jan Bronsgeest en artdirector Maarten Spruyt. “Het ruige van David-Jan en het poëtische van Maarten, dat werkt samen heel sterk.”

Plakkaten

De film werd gemaakt voor haar nieuwste ­collectie, waarmee ze een ode brengt aan het dierenrijk met oversized, felkleurige perspex ringen in de vorm een rode slang, oorbellen met een knaloranje hertkever en kettingen van hip­hopformaat in de vorm van een gifgroene doodshoofdvlinder of knalblauwe mandrilaap eraan (‘zó knap die aap’). Enkele plakkaten – ­zoals ze de platte perspex items noemt – zijn wel 18 centimeter hoog, maar ook die vinden tot haar verbazing liefhebbers in Nederland.

“Ik wilde met deze collectie echt een deur intrappen, helemaal losgaan met grote sieraden zonder me druk te maken over wat anderen ervan vinden,” vertelt Vermeulen. “Maar blijkbaar hebben veel mensen net als ik weer zo’n zin in kleur en statement­sieraden. Ik probeer er nu mee bij high end e-tailer net-a-porter.com binnen te komen en sinds kort word ik vertegenwoordigd door agentschappen in Noorwegen en Zweden. Echt, dat perspex is niet aan te slepen.”

De Ethereal Creatures, ongrijpbare wezens, tekent ze zelf. “Dus alles is mogelijk, dat is juist zo leuk, en die detaillering zie je nooit in perspex.” Van dichtbij zie je dat er vele getekende bloemen in de dieren zijn verwerkt. Inspiratie daarvoor haalt ze uit stillevens en encyclopedieën van het Rijksmuseum. Het gerecyclede perspex (soms gedecoreerd met verguld koper) wordt gelaserd bij Cre8, een sociale stichting die jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt een stapje verder helpt. Daarna zet Vermeulen thuis de sieraden zelf in elkaar.

Ze doorliep de opleiding Goudsmeden aan de ambachtelijke Vakschool Schoonhoven – ‘ik werd gek van het gemierenneuk’ – en studeerde daarna af op mode aan de Gerrit Rietveld Academie, waarna ze lang freelance werkte als accessoire-ontwerper voor onder meer Adidas en Hugo Boss. Na een wereldreis met haar man Jeroen van den Idsert, eigenaar van productiebedrijf Hazazah, en hun twee kinderen (‘én een schop onder mijn kont van mijn man om eindelijk mijn hart te volgen’) startte ze zes jaar geleden haar eigen sieradenlijn met vergulde en ­zilveren items. Vintage bedels uit de sieraden­­winkel van haar grootouders combineerde ze onder meer met bodykettingen. “Ik kwam al snel in de boho chic-hoek terecht. Daar is al veel van, dus was het lastig om winkels te vinden.”

Sinds ze met gerecycled perspex werkt, stromen de orders echter binnen. De vergulde en zilveren sieraden blijft ze ernaast maken. Geen vaste collecties per jaar, maar aanvulling van nieuwe stuks wanneer ze zin heeft. “Ik hou niet van regeltjes.”

Samenwerking met musea

Ook maakt ze custom made unieke stuks op bestelling, en werkt ze samen met diverse musea. Zo maakte ze voor het Stedelijk Museum een ketting en ring geïnspireerd op de Bakelite Robot uit 2002 van mediakunstenaar Nam June Paik. Ze zijn te koop in de museumwinkel en in haar webshop. Voor Museum Hermitage Amsterdam maakte ze onder meer een anker en een kruis in perspex, gebaseerd op historische sieraden die te zien waren tijdens de Jewels!-tentoonstelling twee jaar geleden.

Vanwege haar succes wil ze graag iets teruggeven, zodoende schenkt ze een deel van haar winst aan diverse goede doelen. Van elk verkocht stuk uit de Ethereal Creatures-collectie gaat er geld naar The Pollinators, een stichting die streeft naar een gezonde leefomgeving voor bestuivende diersoorten als bijen en vlinders. In Amsterdam wordt onder meer Vlindertuin Mot in Mokum ondersteund. Het betreft geen lullig percentage: van de grote hanger (195 euro) wordt 20 à 30 euro gedoneerd, afhankelijk van aanschaf in de eigen webshop of bij een winkel. Sinds de start van de pandemie zette Vermeulen een speciale lijn op voor de Amsterdamse Voedselbank. Van elk verkocht sieraad wordt een familie voorzien van een voedselpakket. Aan de Make-A-Wish Foundation schonk ze al duizenden euro’s, voor TEDxAmsterdamWomen maakte ze een broche in de vorm van een mond, waarvan ze 5 euro doneert.

Het is Vermeulens missie de wereld een beetje mooier en liever te maken. Zo is de film bij haar nieuwste collectie tevens een eerbetoon aan de lhbtq-gemeenschap, waarmee ze zich kan vereenzelvigen. “Ik had ooit een relatie met een Amerikaanse die achter de bar werkte in de RoXY, toen wilde mijn moeder me niet meer zien. Maar de natuur is de natuur, die hou je – gelukkig – niet tegen. In mijn universum draait het volledig om liefde, delen en being a badass, lekker een beetje rebelleren.”

A Moth’s Memoire is te zien op rijkje.com.