Danser en choreograaf Perry Gits: ‘Ik wil duidelijk maken dat het niets met gender te maken heeft’

Omringd door een vierkoppige band laat Perry Gits zien wie hij is: een verleidelijke danser in een flitsend kostuum. In het tweede deel van Perry komt een heel andere kant naar boven. ‘Jongeren denken: hé wat zie ik nou. Wat is dit?’

“Ik ben er hartstikke blij mee. Het heeft me echt een push gegeven.” Perry Gits heeft het over de prijs van het Prins Bernhard Cultuurfonds die hij onlangs ontving. “Je komt de theaterwereld in als nieuwe maker en je weet wat daar de trends zijn en verwachtingen van andere mensen. Als je dan toch dicht bij jezelf blijft en denkt: ik maak een stuk over mezelf, maak je misschien een voorstelling die niet iedereen verwacht, met teksten die niet iedereen wil horen. Dankzij zo’n prijs zeg je tegen jezelf: blijf dat gewoon doen, in plaats van dat je je afvraagt: ben ik misschien een beetje raar en anders?”

Gits studeerde aan de dansopleidingen van Lucia Marthas en de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, was te zien in de musicals Dreamgirls en Hair, zingt in het ZO! Gospel Choir van Berget Lewis, geeft les en is host van panels over gender- en identiteitsdiversiteit. Naast theatermaker is hij ook prins: The Dutch Prince Ninja.

“Samen met Zelda Fitzgerald heb ik inmiddels twee edities van The Black Pride Ball georganiseerd in het Bijlmer Parktheater, de derde komt eraan. Ze zijn geënt op de ballroomscene zoals die in de jaren zeventig-tachtig ontstaan is in New York. Het is de plek waar zwarte en Latin trans vrouwen hun eigen subcultuur van zelfexpressie creëerden omdat ze niet geaccepteerd werden. Later zijn daar ook andere mensen uit de lhbtq-gemeenschap bijgekomen. Acht jaar geleden was de pionier van het House of Ninja in Parijs hier: de Legendary Mother Lasseindra Ninja. Zij vroeg mij om deze legacy verder te verspreiden.”

Hoge hakken

Perry noemde Gits zijn voorstelling, die hij maakte onder de vleugels van Tafel van Vijf Muziektheater en die gecombineerd wordt met de foto-expositie Document Nederland Junior - Wie ben jij? van het Rijksmuseum. Riquel Gilliad zorgt voor een warming-up: hij laat ons vooraf klappen, stampen en joelen zoals dat tijdens de voorstelling ook is toegestaan; na de voorstelling leidt hij het nagesprek. Al met al een compleet programma, waarvan de komende weken helaas alleen nog ’s middags te genieten valt: door scholieren en mbo-studenten.

Bam! Gits komt op in een felrode strak gesneden outfit en op hakken (door Lissa Brandon en Silvy ten Broeke), in een superroze decor (Tim Wes), begeleid door stevige livemuziek. Hij spreekt, hij zingt en verleidt ons met zijn soepel bewegende lijf. De toon is gezet.

“Ik wilde beginnen met alle vooroordelen en verwachtingen die mensen van een zwarte performer hebben: lekker flamboyant, lekker sexy – even echt ‘de zwarte man’ uithangen. Iedereen vindt dat leuk en begint dan luidkeels te roepen.

Daarna volgt een switch en laat ik zien wat het met me doet als al die verwachtingen op me afkomen. Vanuit die hokjes maak ik mijn reis naar vrijheid en extase. Dan gaan we de diepte in.”

Grace Jones

Wat is mannelijkheid? Wat is een zwarte kunstenaar? Die vragen klinken in het tweede deel van Perry door de speakers. Het zijn teksten van de Jamaicaans-Amerikaanse zangeres/actrice/model Grace Jones, singer-songwriter Frank Ocean en rapper/producer Tyler the Creator.

“Ik ben echt opgegroeid met muziek. Twintig jaar lang ben ik naar de kerk gegaan; van jongs af aan heeft alles om me heen met muziek te maken. Daarmee is het dansen voor mij begonnen: met muziek uit verschillende werelden. Dans is voor mij muziek vertalen.”

“Als ik mijn voorstelling voor scholieren en studenten speel, voel ik een grotere verantwoordelijkheid. Je bent op het toneel toch een voorbeeld voor jongeren. Ze denken: hé wat zie ik nou, wat is dit? Daar staat ineens een man die aan het twerken is, een man die iets doet waarvan mensen vinden dat het vrouwelijk is. Daarmee kun je ze inspireren en laten denken: kan ik dit ook gewoon gaan doen?”

“Ik wil duidelijk maken dat het niets met gender te maken heeft. Hoezo zou een beweging mannelijk of vrouwelijk zijn? ‘Is hij misschien gay?’ vragen ze vaak na afloop. Dan praten we daar over. Ze gaan naar huis met meer respect voor jongens en meisjes die anders bewegen of spreken dan ze gewend zijn. Dat is voor mij de drive.”

Aan het eind van de voorstelling zingt Gits een song in het Ghanees. “Daar liggen mijn roots en daar ben ik heel trots op: bij de Ashantitribe. Mijn beide ouders zijn Ghanees, we spreken thuis geen Nederlands. We luisteren samen vaak naar Gyae su van Pat Thomas. Als ik dat zing, maakt het van alles in mij wakker. Het moedigt me aan: hé Perry, ga ervoor. Je kan het.”